Sprzedaż środka trwałego, obowiązek wystawienia paragonu

Przedsiębiorca ma prawo sprzedawać osobom fizycznym towary handlowe oraz środki trwałe, które były używane w prowadzonej działalności gospodarczej. Czy dla transakcji sprzedaży istnieje obowiązek wystawiania paragonu?

Przychód ze sprzedaży środka trwałego – co to jest?

Obowiązkiem przedsiębiorcy sprzedającego środek trwały jest rozpoznanie przychodu z pozarolniczej działalności gospodarczej. Ta zasada jest uwarunkowana art. 14 ust. 2 pkt 1 pkt 1 lit. a) ustawy o PIT, zgodnie z którym przychodem z tego źródła przychodów są przychodu uzyskiwanego z odpłatnego zbycia składników majątku, które są środkami trwałymi albo wartościami niematerialnymi i prawnymi, ujętymi w ewidencji środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych używanych na potrzeby związane z prowadzoną firmą albo w trakcie prowadzenia działów specjalnych produkcji rolnej.

Należy zauważyć, iż odpłatne zbycie jest związane ze składnikami majątku, które podlegają ujęciu, a nie jedynie środkami, które zostały wprowadzone do ewidencji środków trwałych.

Ta zasada wskazuje, że jeżeli konkretny składnik majątku jest używany w firmie, jego sprzedaż jest opodatkowana w ramach prowadzonej działalności gospodarczej i dotyczy to również przypadków, kiedy środka trwałego nie wprowadzono do ewidencji.

Warto zwrócić uwagę, iż status środka trwałego nie jest uwarunkowany wpisaniem go do ewidencji. Po wprowadzeniu do ewidencji można rozpocząć amortyzację, ale nie ma to wpływu na kwalifikację danej rzeczy jako środka trwałego. Definicja środka trwałego, którą można znaleźć w art. 22a ust. 1 ustawy o PIT nie wskazuje na taki warunek.

Trzeba zwrócić uwagę, iż w celu zakwalifikowania konkretnego składnika jako środka trwałego kryterium formalne nie odgrywa kluczowego znaczenia. Składnik majątku nie zostanie zakwalifikowany jako środek trwały, gdy zostanie wprowadzony do ewidencji środków trwałych, gdyż musi spełniać też inne warunki.

Sprzedaż środka trwałego na rzecz osób fizycznych, które nie prowadzą własnej działalności gospodarczej, jest traktowany jako przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej.

Sprzedaż środka trwałego a podatek VAT

Podatek od towarów i usług nie pozwala na rozróżnienie towarów handlowych od środków trwałych. Ustawa wskazuje jedynie na towary, co oznacza, iż przedsiębiorca, decydując się na sprzedaż środka trwałego prywatnemu nabywcy, musi rozpoznać odpłatną dostawę towarów na obszarze kraju.

Kiedy ma miejsce dostawa towarów na rzecz innych przedsiębiorców, wymagane jest przygotowanie faktury jako dowodu w zawieranej transakcji.

W sytuacji, kiedy odpłatna dostawa towarów odbywa się na rzecz osób fizycznych, które nie prowadzą działalności gospodarczej albo na rzecz rolników ryczałtowych występuje obowiązek udokumentowania transakcji z wykorzystaniem paragonu, albo z ewidencjonowania jej na kasie rejestrującej.

W kwestii podatku VAT środek trwały jest traktowany jako towar, a sprzedaż środka trwałego na rzecz konsumentów to odpłatna dostawa towarów na terytorium kraju.

Paragon fiskalny przy sprzedaży środka trwałego a zwolnienie z kasy

Treść Rozporządzenia Ministra Finansów wydanego 22 grudnia 2022 roku w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji sprzedaży po zastosowaniu kas rejestrujących przekazuje ważne informacje związane z ewidencją sprzedaży na kasie rejestrującej i obowiązkiem wydawania paragonów.

W § 2 rozporządzenia znajduje się informacja, iż obowiązek ewidencjonowania w danym roku podatkowym, nie dłużej niż do 31 grudnia 2023 roku, czynności wskazanych w załączniku do rozporządzenia zostaje zwolniony. Z kolei w stosunku do wybranych czynności wskazanych w załączniku do rozporządzenia zwolnienie odbywa się na warunkach wyznaczonych w załączniku.

Omawiając to zagadnienie, bardzo istotna jest treść punktu 47 załącznika do Rozporządzenia. Ze wskazanego punktu wynika, iż obowiązek posiadania kasy fiskalnej nie dotyczy dostawy towarów i świadczenia usług, które zgodnie z przepisami o podatku dochodowym są klasyfikowane przez podatnika do środków trwałych bądź wartości niematerialnych i prawnych, które są przedmiotem amortyzacji, gdy czynności te w całości są udokumentowane fakturą.

Biorąc pod uwagę przytoczone przepisy, paragon fiskalny przy sprzedaży środka trwałego nie jest obowiązkowy, gdy sprzedaż:

• odnosi się do towaru zakwalifikowanego jako środek trwały, zgodnie z ustawą o PIT podlegającego amortyzacji,
• dostawa towaru jest udokumentowana fakturą.

W tym miejscu trzeba podkreślić, iż przepis dotyczy amortyzowanych środków trwałych.

Ustawa o PIT wyznacza środki trwałe niepodlegające amortyzacji.

Art. 22c ustawy o PIT wskazuje, iż przedsiębiorca nie ma prawa amortyzować:

• gruntów i prawa wieczystego użytkowania gruntów,
• budynków mieszkalnych razem ze znajdującymi się w nich dźwigami, lokali mieszkalnych będących odrębną nieruchomością, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego, a także prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej, używanych w prowadzonej działalności gospodarczej albo wydzierżawionych lub wynajmowanych na podstawie umowy,
• dzieł sztuki oraz eksponatów muzealnych,
• wartości firmy, gdy wartość powstała w inny sposób niż wyznaczony w 22b ust. 2 pkt 1 i 1a,
• składników majątku wykorzystywanych na skutek zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej, zgodnie z przepisami dotyczącymi zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej albo zaprzestania działalność, w której korzystano z tych składników — w takiej sytuacji składniki nie podlegają amortyzacji od miesiąca następującego po miesiącu, kiedy zawieszono albo zaprzestano działalności

- zwane odpowiednio środkami trwałymi albo wartościami niematerialnymi i prawnymi.

W praktyce oznacza to, że na przykład sprzedaż dzieła sztuki na rzecz konsumenta nie podlega zwolnieniu, gdyż jest to środek trwały, którego nie można amortyzować.

Faktura to dokument używany w transakcjach odbywających się wśród przedsiębiorców, jednak może ona zostać wystawiona na rzecz osób fizycznych, które nie prowadzą działalności gospodarczej.

Trzeba jeszcze raz podkreślić, iż w wybranych przypadkach zabrania się korzystania ze zwolnienia.

Treść § 4 Rozporządzenia wskazuje, iż zwolnień nie można stosować dla dostaw wybranych towarów (podano te, które są zgodne z kryteriami środka trwałego w rozumieniu ustawy o PIT):

• przyczepy i naczepy (CN 8716 10, 8716 31 00, ex 8716 39, 8716 40 00),
• kontenery (CN 8609 00),
• komputery, wyroby elektroniczne i optyczne, a także silniki elektryczne, prądnice i transformatory (PKWiU ex 26 i ex 27.11),
• sprzęt fotograficzny, nie wliczając do tego części oraz akcesoriów do sprzętu, a także wyposażenia fotograficznego (PKWiU ex 26.70.1),
• zapisanych oraz niezapisanych nośników danych cyfrowych, oraz analogowych.

Nawet w przypadku, gdy jeden z wymienionych towarów został przez przedsiębiorcę zakwalifikowany jako środek trwały, a jego sprzedaż udokumentowana fakturą, skorzystanie ze zwolnienia od obowiązku posiadania kasy fiskalnej jest niemożliwe.

PRZYKŁAD 1
Przedsiębiorca podjął decyzję o sprzedaży na rzecz osoby fizycznej maszyny tokarskiej, która była używana w jego firmie i zakwalifikowana jako środek trwały. Podatnik wystawił fakturę sprzedaży. Czy ma on obowiązek wprowadzenia sprzedaży na kasę fiskalną?
Do udokumentowania sprzedaży posłużyła faktura, czyli do potwierdzenia transakcji nie trzeba stosować kasy fiskalnej.

PRZYKŁAD 2
Przedsiębiorca zdecydował się sprzedać osobie fizycznej aparat fotograficzny, będący środkiem trwałym w jego firmie. Czy wykonana transakcja musi zostać udokumentowana na kasie fiskalnej?
Zgodnie z obowiązującymi przepisami transakcja musi zostać wprowadzona na kasę fiskalną albo opcjonalnie podatnik może wystawić paragon fiskalny.

Podsumowanie

Sprzedaż środka trwałego na rzecz konsumenta pozwala na skorzystanie ze zwolnienia od obowiązku wydawania paragonu fiskalnego. Ustawodawca wskazał jednak grupę składników majątku, dla których nie przewidziano zwolnienia.

Reasumując, podatnik w celu udokumentowania sprzedaży środka trwałego na rzecz osób fizycznych nie zawsze musi a wystawić paragon fiskalny. Kluczowym czynnikiem jest rodzaj środka trwałego.

Data publikacji: 2023-08-07, autor: FakturaXL