Czasami podatnicy nie są w stanie uregulować całej kwoty podatku, zaległości podatkowych lub odsetek od zaliczek na podatek dochodowy nieuregulowanych w terminie. W takiej sytuacji mogą zwrócić się do urzędu skarbowego o rozłożenie na raty. Czy urzędy zawsze udzielają podatnikowi zgody na takie rozwiązanie?
Podatnik może wnioskować o rozłożenie należności podatkowych na raty, czyli może prosić o podział kwoty podatku lub innych zobowiązań podatkowych na kilka części i ustalenia dla każdej z tych części nowego terminu płatności. Urząd skarbowy może przyznać prawo do zapłaty należności w częściach, ale może się zdarzyć, że takiego prawa nie przyzna, nawet wtedy, kiedy podatnik spełni wszystkie wymagania uprawniające do otrzymania ulgi. Po otrzymaniu wniosku urzędnicy wnikliwie sprawdzają wszystkie informacje podane przez podatnika, głównie te dotyczące jego sytuacji materialnej. Analizują też jaki wpływ może mieć nierozłożenie należności na raty na sytuację życiową podatnika i członków jego rodziny.
Rodzaj należności podatkowych jakie mogą zostać rozłożone na raty
Urząd skarbowy może rozłożyć na raty następujące należności po uwzględnieniu ważnego interesu podatnika lub interesu publicznego
płatność podatku
zaległość podatkową razem z odsetkami za zwłokę
odsetki od nieuregulowanych w terminie zaliczek na podatek.
Podatnik składając wniosek o rozłożenie na raty należności podatkowych powinien dokładnie określić jakie należności podatkowe mają zostać objęte ulgą.
Podmioty, które mogą złożyć wniosek o rozłożenie należności podatkowych na raty
podatnik
płatnik, jak np. pracodawca
inkasent, jak np. osoba wyznaczona do poboru podatku
spadkobierca podatnika lub płatnika
osoba trzecia.
Osoby prowadzące działalność gospodarczą mogą otrzymać ulgę, która:
nie będzie stanowić pomocy publicznej - pomoc udzielona przez państwo nie zakłóca ani nie grozi zakłóceniem konkurencji, a także nie ma wpływu na wymianę handlową pomiędzy państwami członkowskimi UE. Dotyczy jedynie przedsiębiorców działających wyłącznie na rynku lokalnym
stanowi pomoc publiczną - pomoc udzielona przez państwo wpływa na zakłócenie wymiany handlowej i została udzielona:
na naprawienie szkód po klęskach żywiołowych lub po innych poważnych zdarzeniach
na zapobieżenie lub likwidację poważnych zakłóceń w gospodarce o charakterze ponadsektorowym
na wsparcie krajowych przedsiębiorców działających w ramach przedsięwzięcia gospodarczego podejmowanego w interesie europejskim
na promowanie i wspieranie kultury, dziedzictwa narodowego, nauki i oświaty
stanowi rekompensatę za realizację usług świadczonych w ogólnym interesie gospodarczym
na szkolenia
na zatrudnienie
na rozwój małych i średnich przedsiębiorstw
na restrukturyzację
na ochronę środowiska
na prace badawczo-rozwojowe
na pomoc regionalną oraz inną pomoc publiczną dopuszczoną w ramach przepisów unijnych
stanowi pomoc de minimis - ulga nie stanowi pomocy publicznej, jeżeli jej wysokość mieści się w limicie wynoszącym:
200 000 euro w ciągu 3 lat podatkowych – jeden przedsiębiorca
100 000 euro w ciągu 3 lat podatkowych – przedsiębiorstwo prowadzące działalność w zakresie drogowego transportu towarów.
Termin i miejsce złożenia wniosku o rozłożenie należności podatkowych na raty
Wniosek o rozłożenie podatku na raty należy złożyć jeszcze przed upływem terminu jego płatności. Jeżeli podatnik złoży wniosek w późniejszym terminie to wtedy powstanie zaległość podatkowa, co wiąże się z zapłatą odsetek za zwłokę. Wniosek powinien zostać złożony w jak najszybszym terminie po tym jak podatnik stwierdzi, że nie jest w stanie zapłacić podatku w całości.
Urzędami właściwymi do złożenia wniosku są:
urzędy skarbowe
urzędy skarbowe dla największych podmiotów.
Podatnicy składają wniosek odpowiednio do:
urzędu skarbowego właściwego dla miejsca zamieszkania podatnika – jednoosobowa działalność gospodarcza
urzędu skarbowego właściwego dla siedziby podmiotu – osoba prawna, np. spółka z o. o. lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, jak np. stowarzyszenia
urzędu skarbowego właściwego dla stałego miejsca prowadzenia działalności – podatnik nie posiada siedziby działalności w Polsce, ale prowadzi tu na stałe działalność gospodarczą
Drugiego Urzędu Skarbowego Warszawa Śródmieście – podatnik nie posiada siedziby firmy w Polsce ani na stałe nie prowadzi działalności gospodarczej w Polsce.
Największe przedsiębiorstwa, które z uwagi na formę prowadzonej działalności oraz osiągane przychody rozliczane są w urzędach skarbowych dla największych podmiotów powinny również do nich składać stosowne wnioski. Należą do nich:
jeden z wyspecjalizowanych urzędów skarbowych o zasięgu wojewódzkim – podmioty osiągające przychody netto w wysokości minimum 3 mln euro
I Mazowiecki Urząd Skarbowy w Warszawie – podmioty osiągające przychody netto powyżej 50 mln euro.
Składanie wniosku o rozłożenie na raty podatku, zaległości podatkowych razem z odsetkami za zwłokę lub odsetek od nieuregulowanych w terminie zaliczek na podatek
Podatnik w treści wniosku powinien dokładnie wskazać jaką należność podatkową chce rozłożyć na raty. Urząd skarbowy będzie rozpatrywał wniosek tylko w takim zakresie jaki został wskazany we wniosku, co oznacza, że nie może zastosować innej ulgi.
Podatnik do składanego wniosku powinien dołączyć wszystkie dokumenty uzasadniające jego prośbę oraz musi wykazać ważny interes swój lub interes publiczny np.:
oświadczenie o sytuacji finansowej, rodzinnej i majątkowej
informacje o bieżącej sytuacji finansowej, jak przykładowo dane z bilansu okresowego, rachunek zysków i strat
dokumenty potwierdzające, że istnieje realna możliwość spłaty zobowiązania we wnioskowanych terminach
druk ORD - HZ, czyli oświadczenie o nieruchomościach i prawach majątkowych, które mogą być przedmiotem hipoteki przymusowej i rzeczach ruchomych oraz zbywalnych prawach majątkowych, które mogą być przedmiotem zastawu skarbowego lub oświadczenie o odmowie jego złożenia.
W sytuacji, kiedy podatnik nie dołączy dokumentów, które będą potwierdzały okoliczności wskazane w uzasadnieniu wniosku, to urząd sam będzie zbierał materiał dowodowy na podstawie, którego rozpatrzy sprawę i wyda decyzję.
Wysyłany wniosek musi zostać koniecznie podpisany. Jeżeli podatnik będzie składał go elektronicznie, to powinien:
podać adres elektroniczny do kontaktu. Jeżeli podatnik tego nie zrobi to urząd będzie kontaktował się na adres, z którego został wysłany wniosek
wskazać adres skrzynki ePUAP, na który zostanie wysłane poświadczenie odbioru wniosku.
Przy wniosku składanym w tradycyjnej formie: osobiście lub listownie podatnik może zażądać wydania potwierdzenia jego otrzymania. W przypadku, kiedy wniosek składa pełnomocnik to należy do niego dołączyć pełnomocnictwo. Pełnomocnik może być ustanowiony do załatwiania wszystkich spraw podatkowych (pełnomocnictwo ogólne) lub jego pełnomocnictwo może być ograniczone do załatwienia jednej sprawy (pełnomocnictwo szczególne). Za złożenie wniosku nie trzeba nic płacić. Jedynie w przypadku ustanowienia pełnomocnika należy wnieść opłatę za pełnomocnictwo w wysokości 17 zł. Opłatą nie jest objęte pełnomocnictwo udzielone: mężowi, żonie, dzieciom, rodzicom, dziadkom, wnukom lub rodzeństwu. Opłata nie dotyczy także pełnomocnictwa PPO-1 ustanowionego dla pełnomocnika ogólnego
Informacje jakie powinny zostać zawarte we wniosku
numer NIP podatnika
wskazanie po co składany jest wniosek, czyli propozycja w ilu ratach zostanie spłacone zobowiązanie podatkowe
w przypadku spółki osobowej należy podać pełną nazwę firmy i REGON
w przypadku prowadzenia działalności na podstawie wpisu do CEIDG należy podać imię i nazwisko oraz numer PESEL
adres siedziby firmy lub adres zamieszkania - prowadzenie działalności przez osobę fizyczną
zakres żądania, czyli jakie należności, w jakiej wysokości i za jaki okres oraz w jakim terminie mają zostać rozłożone na raty.
Należy podać kwotę spłaty oraz numer i datę decyzji, o ile zaległość płacona jest na podstawie decyzji. Podatnik powinien zaproponować termin, do którego chce spłacić należność
opis sytuacji wraz z podaniem ważnych przyczyn uzasadniających prośbę o rozłożenie należności na raty
wskazanie ulgi: pomoc publiczna, pomoc de minimis, ulga niebędąca pomocą publiczną.
W przypadku wnioskowania o pomoc de minimis należy dołączyć:
zaświadczenia o pomocy de minimis, jakie podatnik otrzymał w roku, w którym ubiega się o pomoc oraz w ciągu 2 poprzedzających go lat lub oświadczenie o wielkości pomocy de minimis otrzymanej w tym okresie, bądź oświadczenie o nieotrzymaniu takiej pomocy w danym okresie
formularz informacji przedstawianych przy ubieganiu się o pomoc de minimis lub formularz informacji przedstawianych przy ubieganiu się o pomoc de minimis przez przedsiębiorcę wykonującego usługę świadczoną w ogólnym interesie gospodarczym
sprawozdania finansowe z okresu 3 ostatnich lat obrotowych sporządzone zgodnie z przepisami o rachunkowości
oświadczenie o nienaruszeniu przez przedsiębiorcę ograniczeń, nakazów i zakazów w zakresie prowadzonej działalności gospodarczej ustanowionych w związku z wystąpieniem stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii.
Termin na złożenie wniosku o rozłożenie podatku na raty
Wniosek powinien zostać złożony przed upływem terminu płatności podatku. Konsekwencją złożenia po tym terminie jest powstanie zaległości podatkowej i odsetek za zwłokę. Po złożeniu wniosku urząd rozpocznie jego rozpatrywanie. Najpierw sprawdzi go pod kątem formalnym i merytorycznym. W przypadku niepełnego wniosku lub zawierającego błędy formalne urząd wezwie podatnika do uzupełnienia braków w terminie 7 dni licząc od dnia otrzymania wezwania. Jeżeli podatnik nie odpowie na wezwanie to wniosek nie zostanie rozpatrzony i zostanie wydane postanowienie o pozostawieniu wniosku bez rozpatrzenia. Podatnik ma prawo do złożenia zażalenia na wydane postanowienie w terminie 7 dni od jego otrzymania. Prawo do złożenia zażalenia przysługuje tylko tym podatnikom, którzy podali we wniosku adres. Brak adresu oznacza, że urząd w ogóle nie rozpatrzy wniosku i nie wyda w tej sprawie żadnego postanowienia.
Wniosek o rozłożenie należności podatkowych na raty – decyzja pozytywna
Następnym krokiem po rozpatrzeniu sprawy jest wydanie decyzji o rozłożeniu należności podatkowej na raty lub odmowie o skorzystaniu z takiej ulgi. Decyzja pozytywna wydawana jest najczęściej wtedy, kiedy wniosek spełnia wszelkie wymogi. Po jej otrzymaniu podatnik będzie mógł płacić raty podatku we wskazanych terminach. Brak jakiejkolwiek raty w terminie oznacza, że wydana pozytywna decyzja o rozłożeniu należności podatkowej w ratach wygasa z mocy prawa w stosunku do tych niezapłaconych rat. W związku z tym podatnik będzie musiał jak najszybciej zapłacić wymagane raty razem z odsetkami za zwłokę. Pozostałe, które jeszcze nie są objęte terminem spłaty mogą być spłacane zgodnie z wydaną decyzją i wskazanymi w niej terminami. Brak zapłaty trzech kolejnych rat w terminie sprawia, że decyzja o rozłożeniu na raty wygasa w stosunku do wszystkich jeszcze niezapłaconych należności. Oznacza to, że podatnik musi zapłacić pozostały podatek razem z odsetkami za zwłokę w jednej racie.
Wniosek o rozłożenie należności podatkowych na raty – decyzja odmowna
Decyzje wydawane w sprawach dotyczących ulg w spłacie należności podatkowych mają charakter uznaniowy. Oznacza to, że urząd nie musi przyznać ulgi nawet wtedy, jeżeli wniosek będzie spełniał wszystkie wymogi. Po otrzymaniu negatywnej decyzji podatnik może jeszcze raz złożyć wniosek o rozłożenie na raty należności podatkowych i wskazać w nim nowe okoliczności, które uzasadniają jego złożenie. Urząd nie może odmówić przyjęcia wniosku i musi ponownie przeprowadzić postępowanie uwzględniając nowe okoliczności wskazane przez podatnika.
W niektórych okolicznościach urząd może wydać decyzję odmowną o wszczęciu postępowania. Stanie się to w sytuacji, kiedy:
podatnik złoży wniosek, chociaż nie ma do tego uprawnień, czyli nie jest stroną w sprawie
wniosek podatnika dotyczy spraw, których urząd nie może rozpatrzyć ze względu na brak podstawy prawnej.
Urząd może też wydać decyzję o umorzeniu postępowania, jeżeli na przykład:
nie ma jeszcze lub już nie ma zobowiązania podatkowego określonego we wniosku
zobowiązanie podatkowe przedawniło się.
Opłata prolongacyjna
Wydanie decyzji pozytywnej w sprawie o rozłożenie należności podatkowej na raty wiąże się z zapłatą opłaty prolongacyjnej, która koniecznie musi zostać zapłacona w terminie. Inaczej decyzja o przyznaniu ulgi zostaje unieważniona w części lub w całości. Wysokość opłaty prolongacyjnej zależy od kwoty podatku lub zaległości podatkowej.
Opłata naliczana jest w stosunku do wydanej decyzji o rozłożeniu na raty:
podatku – naliczana jest od następnego dnia po terminie zapłaty podatku do dnia płatności każdej kolejnej raty
zaległości podatkowej – naliczana jest od następnego dnia od daty złożonego wniosku w sprawie spłaty w ratach do dnia spłaty każdej kolejnej raty.
Czas oczekiwania na wydanie decyzji
Urząd skarbowy powinien rozpatrzyć złożony wniosek o rozłożenie należności podatkowych na raty w terminie miesiąca, a w sprawach bardziej skomplikowanych w ciągu 2 miesięcy od dnia złożenia wniosku. Termin może się wydłużyć, jeżeli potrzebne będzie wykonanie dodatkowych czynności wyjaśniających sprawę. Wpływ na jego wydłużenie mają też okresy zawieszenia postępowania lub opóźnienia z winy podatnika lub inne przyczyny niezależne od urzędu.
Odwołanie od decyzji
Podatnik, który nie zgadza się z decyzją urzędu może złożyć odwołanie w terminie 14 dni od daty otrzymania decyzji. Odwołanie składa się do Dyrektora Izby Administracji Skarbowej za pośrednictwem naczelnika urzędu skarbowego urzędu, który wydał decyzję. W przypadku, kiedy decyzja będzie niekorzystna dla podatnika to może on zaskarżyć ją do sądu administracyjnego.
