Jak można obniżyć odsetki od zaległości podatkowych?

Kiedy przedsiębiorca ma zaległości podatkowe, musi liczyć się z naliczeniem odsetek z tego tytułu. Ordynacja podatkowa wskazuje, że odsetki ustawowe mogą zostać podwyższone oraz obniżone. Dzisiaj skupimy uwagę na obniżeniu odsetek i sytuacjach, kiedy do tego dochodzi.

Zaległości podatkowe a odsetki

Jeżeli podatek nie zostanie uregulowany w wyznaczonym przez ustawodawcę terminie, zmienia się w zaległość podatkową. Z kolei zaległość podatkowa jest powiększana o odsetki za zwłokę.

Posiłkując się art. 55 § 1 Ordynacji podatkowe, dowiadujemy się, że odsetki za zwłokę należy regulować, nawet jeżeli organ podatkowy nie wyda stosownego wezwania. Oznacza to, że w praktyce przedsiębiorca ma obowiązek samodzielnie obliczać odsetki, jakie musi zapłacić za zwłokę. Jeżeli kwestia odsetek nie zostanie uregulowana, trzeba spodziewać się, że organ podatkowy wykona postępowanie administracyjne, które pozwoli odebrać wymaganą kwotę.

Należy podkreślić, że zarówno dla odsetek, jak i dla zaległości podatkowych stosuje się zasadę proporcjonalności. W omawianej sytuacji mają zastosowanie przepisy art. 55 § 2 Ordynacji podatkowej – kiedy uregulowana przez podatnika kwota jest mniejsza od kwoty zaległości podatkowej powiększonej o odsetki za zwłokę, wpłata zostaje zaliczona proporcjonalnie na poczet występujących zaległości podatkowych i kwoty odsetek za zwłokę w stosunku, w jakim jest kwota zaległości podatkowej do kwoty odsetek za zwłokę (w dniu wpłaty).

W praktyce oznacza to, że trzeba opłacić odsetki podatkowe razem z zaległościami. Przedsiębiorca nie ma możliwości uregulowania jedynie odsetek, gdyż takie działanie przełożyłoby się na nałożenie kolejnych odsetek.

PRZYKŁAD 1
Zaległość podatkowa przedsiębiorcy została obliczona na 10 000 zł. Do tej kwoty naliczono odsetki w wysokości 1 000 zł. Przedsiębiorca wpłacił na konto US 1 000 zł, czyli wartość odsetek. Jednak pieniądze na rachunku nie posłużą do uregulowania odsetek, ale zostaną podzielone proporcjonalnie, gdzie 900 zł posłuży do uregulowania zaległości podatkowych, a 100 zł zostanie wykorzystane na poczet odsetek.

Odsetki są obliczane przez każdego przedsiębiorcę samodzielnie, a następnie regulowane na rachunek US. Obowiązek jest uwarunkowany przepisami Ordynacji podatkowej.

Obniżone odsetki od zaległości podatkowych – kiedy?

Art. 56 § 1 Ordynacji podatkowej wskazuje, że stawka odsetek za zwłokę wynosi 200% podstawowej stopy oprocentowania kredytu lombardowego określanej z wykorzystaniem przepisów o narodowym Banku Polskim, a także 2%. Stawka musi wynosić minimum 8%.

Za przekazanie informacji o obowiązujących stawkach odpowiada Minister Finansów – wydaje je w formie obwieszczenia. Ostatnie obwieszczenie wydano 14 czerwca 2022 roku i dowiedzieliśmy się, że stawka odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych jest równa 15% kwoty zaległości w stosunku rocznym.

Jednak zgodnie z obowiązującymi przepisami podatnik ma prawo skorzystać z obniżonej stawki odsetek od zaległości podatkowych.Więcej informacji na ten temat można znaleźć w art. 56a § 1 Ordynacji podatkowej.

Stawkę odsetek za zwłokę można obniżyć maksymalnie o 50% stawki. Jednak od podatnika wymaga się spełnienia następujących warunków:

• przygotowania i dostarczenia prawnie skutecznej korekty deklaracji (termin dostarczenia korekty upływa po 6 miesiącach od dnia upływu terminu złożenia deklaracji),
• uregulowania zaległości podatkowej w terminie 7 dni liczonych od momentu dostarczenia korekty.

Obniżone odsetki w wysokości 7,5% są dostępne po złożeniu skutecznej korekty deklaracji. To podstawowy warunek. Z kolei na wykonanie korekty zezwala art. 81 Ordynacji podatkowej. Korekta może być złożona przez podatników, płatników oraz inkasentów. Aby wykonać korektę, potrzeba jedynie złożyć deklarację korygującą. Nie wymaga się żadnych innych działań.

PRZYKŁAD 2
W dniu 25 kwietnia 2022 roku przedsiębiorca dostarczył do urzędu deklarację VAT za marzec. Jednak w dniu 10 lipca przedstawił korektę deklaracji, a dwa dni później uregulował odsetki od zaległości. W omawianym przykładzie nie ma przeciwwskazań do zastosowania obniżonej stawki odsetek.

PRZYKŁAD 3
Deklaracja za marzec została dostarczona przez podatnika w dniu 25 kwietnia 2022 roku. W dniu 10 lipca dostarczył do urzędu korektę deklaracji, jednak uregulowanie odsetek od zaległości odbyło się dopiero 19 lipca. Ze względu na zbyt późne opłacenie odsetek przedsiębiorca nie może obniżyć stawki odsetek (zgodnie z przepisami musiałby tego dokonać w ciągu 7 dni od momentu złożenia korekty).

Z obniżonej stawki nie mogą korzystać także podmioty, które nie przygotowały deklaracji. Ustawa reguluje, że korekta musi być prawnie skuteczna. Brak deklaracji podatkowej sprawia, że przedsiębiorca nie może przygotować korekty.

Podatnik ma odebrane prawo do skorzystania z obniżonej stawki, kiedy deklaracja podatkowa zostanie złożona po wyznaczonym przez ustawodawcę terminie.

PRZYKŁAD 4
W dniu 25 czerwca podatnik dostarczył do urzędu skarbowego deklarację VAT za marzec. Dwa dni później, bo 27 czerwca uregulował wszystkie zaległości podatkowe. W omawianej sytuacji przedsiębiorca nie może obniżyć stawki odsetek za zwłokę. Musi obliczyć odsetki na podstawie podstawowej stawki.

Obniżona stawka odsetek od zaległości podatkowych jest dostępna pod warunkiem, że dojdzie do złożenia prawnie skutecznej korekty deklaracji w terminie nieprzekraczającym 6 miesięcy od momentu upływu terminu złożenia deklaracji. Z kolei zaległość musi zostać opłacona w terminie 7 dni od momentu złożenia korekty.

Kiedy nie można skorzystać z obniżonej stawki odsetek?

Ustawodawca wprowadza szereg wyjątków, kiedy mimo spełnienia wymagań, nie można skorzystać z obniżonej stawki odsetek za zwłokę.
Mowa o sytuacjach, gdy deklaracja podatkowa:

• została złożona po otrzymaniu zawiadomienia o planowanym wszczęciu kontroli podatkowej, a kiedy zawiadomienie nie zostało wysłane – po wykonanej kontroli podatkowej,
• została złożona po doręczeniu upoważnienia do wykonania kontroli o charakterze celno-skarbowym,
• została wykonana ze względu na czynności sprawdzające.

Kiedy dojdzie do wyżej wymienionych okoliczności, podatnik nie może skorzystać z możliwości obniżenia odsetek.  

PRZYKŁAD 5
Podatnik dostarczył deklarację VAT za marzec w dniu 25 kwietnia 2022 roku. Na skutek kontroli wykonanej przez organ podatkowy udowodniono, że kwoty podatku zostały zaniżone, co oznacza, że konieczne będzie uregulowanie zaległości. Dnia 10 lipca 2022 roku podatnik dostarczył do urzędu korektę deklaracji, a dwa dni później regulował odsetki od zwłoki. Organ podatkowy wykonał czynności sprawdzające, co sprawiło, że podatnik stracił prawo do zastosowania obniżonej stawki odsetek.

Przepisy zabraniają obniżania kwoty odsetek, jeżeli przygotowana korekta jest efektem kontroli wykonanej przez organ podatkowy.

W przepisach Ordynacji podatkowej znajduje się informacja, że obniżoną stawkę odsetek od zaległości podatkowych można zastosować tylko po spełnieniu konkretnych wymagań. Oznacza to, że niższa stawka jest dostępna tylko dla wybranych podmiotów.

Data publikacji: 2023-01-11, autor: FakturaXL