Kiedy jest wymagana zgoda na przetwarzanie danych osobowych?
Dane osobowe każdej osoby powinny być dobrze strzeżone, dlatego też powstały regulacje chroniące je, tak jak unijne Rozporządzenie o Ochronie Danych Osobowych (RODO) obowiązujące w krajach członkowskich UE, czy krajowa ustawa o ochronie danych osobowych. Każda osoba, której dane mogą być wykorzystane, powinna wyrazić zgodę na przetwarzanie danych osobowych.
Przez dane osobowe zgodnie z RODO należy rozumieć wszystkie informacje na temat konkretnej osoby fizycznej, które pozwalają ją bezpośrednio lub pośrednio zidentyfikować takie jak:
imię i nazwisko
numer identyfikacyjny
dane o lokalizacji
identyfikator internetowy.
Dane osobowe to dane poufne, które należy chronić szczególnie. Mogą być wykorzystywane zgodnie z określonymi zasadami. O przetwarzaniu danych osobowych mówimy wtedy kiedy dane osobowe lub całe zestawy danych są zbierane, utrwalane, organizowane, porządkowane, przechowywane, modyfikowane, pobierane, przeglądane, wykorzystywane, ujawniane przez ich przesłanie, rozpowszechnianie, udostępnianie, dopasowywanie, usuwanie, niszczenie itp.
Czym jest ochrona danych osobowych?
Każda osoba, której dane osobowe zostały naruszone lub zostały pozyskane na podstawie zgody udzielonej pod przymusem lub podstępem, ma prawo domagać się ich pełnej ochrony. Ma też prawo do wniesienia skargi do organu nadzorującego, ma prawo do otrzymania skutecznego środka ochrony prawnej przed sądem jeżeli uzna, że prawa jakie jej przysługują na mocy rozporządzenia zostały naruszone w wyniku przetwarzania danych osobowych z naruszeniem rozporządzenia. Postępowanie sądowe wszczynane jest przed sądem państwa członkowskiego, w którym administrator lub podmiot przetwarzający dane osobowe posiadają jednostkę organizacyjną. W niektórych przypadkach takie postępowanie może być rozpoczęte przed sądem państwa członkowskiego, w którym osoba, której dotyczą dane przebywa na podstawie zwykłego pobytu, czyli ma w tym państwie miejsce zamieszkania, jeżeli administrator nie jest organem publicznym państwa członkowskiego prowadzący działalność w ramach wykonywania swoich uprawnień publicznych.
Podmiot skarżący w postępowaniu przeciwko administratorowi lub podmiotowi przetwarzającemu dane powinien mieć wybór, do którego sądu chce wnieść skargę.
Wyrażenie zgody na przetwarzanie danych osobowych
Każda osoba fizyczna podczas załatwiania spraw, czy zakupów spotkała się z prośbą o wyrażenie zgody na przetwarzanie danych osobowych. Zwykle o taką zgodę proszą podmioty zewnętrzne. Zgodnie z przepisami RODO taka zgoda musi być wyrażona w sposób jednoznacznie potwierdzający daną czynność odnoszącą się do określonej sytuacji. Czynność taka jest wyrazem dobrowolnego i świadomego przyzwolenia, której dotyczą dane.
Zgoda na przetwarzanie danych może mieć formę pisemnego, również elektronicznego lub ustnego oświadczenia. Najczęściej jej wyrażenie polega na zaznaczeniu odpowiedniego okienka wyboru, np. podczas przeglądania strony internetowej, bądź na innym oświadczeniu lub zachowaniu, które będzie wskazywało, że osoba, której dotyczą dane zaakceptowała przetwarzanie jej danych osobowych. Domyślne zaznaczenie okienka lub niepodjęcie żadnego działania powinno oznaczać niewyrażenie zgody. Jeżeli przetwarzanie danych dotyczy kilku celów, to zgoda musi być wyrażona na wszystkie te cele. W przypadku kiedy zgoda dotyczy elektronicznego zapytania, to odpowiedź powinna być jasna i przejrzysta oraz nie może zakłócać korzystania z usługi, której dotyczy.
Zgoda na przetwarzanie danych osobowych – kiedy jest niezbędna?
Zgoda na przetwarzanie danych osobowych musi być koniecznie udzielona jeżeli zajdą niżej wymienione okoliczności:
osoba, której dotyczą dane wyraziła zgodę na przetwarzanie swoich danych osobowych w jednym lub większej ilości celów
przetwarzanie niezbędne jest do wykonania umowy, której stroną jest osoba, której dotyczą dane lub przetwarzanie potrzebne jest do podjęcia działań na żądanie osoby, której dotyczą dane jeszcze przed zawarciem umowy. W przypadku zamówienia składanego w sklepie internetowym przetwarzanie danych osobowych związane jest z realizacją umowy sprzedaży zawartej z klientem sklepu
przetwarzanie danych osobowych konieczne jest w związku z wypełnieniem obowiązku prawnego ciążącego na administratorze. Dotyczy to sytuacji przetwarzania danych osobowych pracownika przez zakład pracy
przetwarzanie potrzebne jest do ochrony interesów osoby, której dane dotyczą lub innej osoby fizycznej kiedy chodzi o ochronę życia i zdrowia, jak np. przetwarzanie danych podczas sytuacji kryzysowych, kataklizmów, czy katastrof
przetwarzanie potrzebne jest do wykonania zadania, którego realizacja związana jest z interesem publicznym lub potrzebna jest do sprawowania władzy publicznej powierzonej administratorowi
przetwarzanie niezbędne jest do celów wynikających z prawnie uzasadnionych interesów realizowanych przez administratora lub przez stronę trzecią. Jednak interesy te nie mogą mieć charakteru nadrzędnego wobec interesów lub podstawowych praw i wolności osoby, której dotyczą, a w szczególności dziecka.
Tylko te sytuacje mieszczące się w wymienionym katalogu nakazują uzyskanie zgody na przetwarzanie danych osobowych. W pozostałych, niewymienionych powyżej, zgoda nie jest wymagana. Należy zaznaczyć, że zgoda musi być dobrowolna. Nie może być wymuszona i uzyskana podstępem, ponieważ w takiej sytuacji zostanie uznana za nieważną. Sytuacje wymuszeń zgody przeważnie praktykowane są w Internecie podczas uzyskiwania dostępu do informacji zawartych na portalu internetowym. Przeważnie mają miejsce w formularzach pożyczkowych.
Podsumowanie
Aby inna obca osoba mogła korzystać z danych poufnych osoby trzeciej, to potrzebna jest zgoda na przetwarzanie danych osobowych. Zgoda nie może być udzielona pod przymusem lub z wykorzystaniem podstępu. W takiej sytuacji będzie nieważna. W RODO zostały określone sytuacje, które wymagają udzielenia zgody na przetwarzanie danych osobowych, a także wskazują jaką formę powinna mieć taka zgoda.
