Kontrahent wpłacił zaliczkę i otrzymał fakturę. W międzyczasie rozmyślił się i odstąpił od umowy oraz poprosił o anulowanie faktury i zwrot zaliczki. Czy możliwe jest anulowanie faktury zaliczkowej? anulowanie faktury zaliczkowej

Rezygnacja z zamówienia, a faktura zaliczkowa

Czy można anulować fakturę zaliczkową jeżeli klient dokona wpłaty zaliczki, otrzyma fakturę, a następnie zrezygnuje z zamówienia? Niestety, w takim wypadku nie można jej anulować. Aby postąpić prawidłowo należy dokładnie przeanalizować niektóre przepisy zawarte w ustawie o VAT. 

W art. 106b ust. 1 ustawy o VAT znajduje się zapis, że: 

1.  Podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:
1) sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem;
2) sprzedaż wysyłkową z terytorium kraju i sprzedaż wysyłkową na terytorium kraju na rzecz podmiotu innego niż wskazany w pkt 1;
3) wewnątrzwspólnotową dostawę towarów na rzecz podmiotu innego niż wskazany w pkt 1;
4) otrzymanie przez niego całości lub części zapłaty przed dokonaniem czynności, o których mowa w pkt 1 i 2, z wyjątkiem przypadku, gdy zapłata dotyczy wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów lub czynności, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4.

Z kolei w art. 106i ust. 1 i 2 jest napisane: 

1. Fakturę wystawia się nie później niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towaru lub wykonano usługę, z zastrzeżeniem ust. 2‒9.
2. Jeżeli przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi otrzymano całość lub część zapłaty, o której mowa w art. 106b obowiązek wystawienia faktury ust. 1 pkt 4, fakturę wystawia się nie później niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym otrzymano całość lub część zapłaty od nabywcy.


Art. 106j ust. 1
brzmi: 

1. W przypadku gdy po wystawieniu faktury:
1) udzielono obniżki ceny w formie rabatu, o której mowa w art. 29a podstawa opodatkowania usług i dostawy towarów ust. 7 pkt 1,
2) udzielono opustów i obniżek cen, o których mowa w art. 29a podstawa opodatkowania usług i dostawy towarów ust. 10 pkt 1,
3) dokonano zwrotu podatnikowi towarów i opakowań,
4) dokonano zwrotu nabywcy całości lub części zapłaty, o której mowa w art. 106b obowiązek wystawienia faktury ust. 1 pkt 4,
5) podwyższono cenę lub stwierdzono pomyłkę w cenie, stawce, kwocie podatku lub w jakiejkolwiek innej pozycji faktury
- podatnik wystawia fakturę korygującą.

Jeżeli podatnik otrzyma zaliczkę na poczet przyszłych dostaw lub przyszłego świadczenia usług, to ma obowiązek dokonać rozpoznania zobowiązania podatkowego w momencie otrzymania zapłaty. Mówi o tym art. 19a ust. 8 ustawy o VAT:

8. Jeżeli przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi otrzymano całość lub część zapłaty, w szczególności: przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę, wkład budowlany lub mieszkaniowy przed ustanowieniem spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania w odniesieniu do otrzymanej kwoty, z zastrzeżeniem ust. 5 pkt 4.

Natomiast w art. 19a ust. 5 pkt 4:

wystawienia faktury z tytułu:
a) dostaw energii elektrycznej, cieplnej lub chłodniczej oraz gazu przewodowego,
b) świadczenia usług:
– telekomunikacyjnych,
– wymienionych w poz. 24–37, 50 i 51 załącznika nr 3 do ustawy,
– najmu, dzierżawy, leasingu lub usług o podobnym charakterze,
– ochrony osób oraz usług ochrony, dozoru i przechowywania mienia,
– stałej obsługi prawnej i biurowej,
– dystrybucji energii elektrycznej, cieplnej lub chłodniczej oraz gazu przewodowego
– z wyjątkiem usług, do których stosuje się art. 28b miejsce świadczenia usług na rzecz podatnika, stanowiących import usług.

Zgodnie z przytoczonymi przepisami, podatnik ma obowiązek wystawienia faktury zaliczkowej w terminie nie późniejszym niż 15 dnia następującego po miesiącu, w którym otrzymał zaliczkę. Nie można anulować faktury po otrzymaniu zaliczki i wystawieniu faktury zaliczkowej. Otrzymanie zaliczki wiąże się z opodatkowaniem czynności podatkiem VAT. Jeżeli pojawiły się nowe okoliczności, jak przykładowo odstąpienie od umowy, to w takim wypadku należy wystawić fakturę korygującą. Obniżenie VAT należnego przy transakcji krajowej opodatkowanej 23% VAT możliwe jest pod warunkiem, że podatnik posiada potwierdzenie otrzymania faktury korygującej przez nabywcę. Sprzedawca musi je otrzymać jeszcze przed tym zanim upłynie termin do złożenia deklaracji podatkowej za okres rozliczeniowy, w którym nabywca otrzymał korektę. Otrzymanie potwierdzenia po terminie złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy, daje podatnikowi prawo do uwzględnienia faktury korygującej za okres rozliczeniowy, w którym otrzymał potwierdzenie (art. 29a ust. 13 ustawy o VAT). 

PRZYKŁAD
Podatnik 20 lutego 2020 roku otrzymał zaliczkę na poczet przyszłego zlecenia. Tego samego dnia wystawił fakturę zaliczkową na otrzymaną kwotę. Klient, 25 lutego 2020 roku, zrezygnował z zamówienia. Podatnik zwrócił mu zaliczkę i wystawił fakturę korygującą. Klient odebrał ją dopiero po 3 dniach. Podatnik będzie mógł dokonać korekty podatku VAT należnego w dacie, w której klient poświadczył odbiór dokumentu korygującego.

Zasady anulowania faktur zaliczkowych

inaczej nazywane stornem nie zostały uregulowane w przepisach podatkowych, co nie znaczy, że nie ma możliwości anulowania faktury. Zgodnie z orzeczeniem sądów administracyjnych oraz organów podatkowych, fakturę można anulować jeżeli rzeczywiście zajdzie taka konieczność. 
W wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 11 kwietnia 2017 roku o sygn. I FSK 1460/15 można przeczytać, że pomimo iż ustawa o VAT nie dopuszcza możliwości anulowania faktur, to jednak można zaakceptować inne sposoby na wyeliminowanie błędnie wystawionego dokumentu rozliczeniowego.

Fakturę można anulować:
  • jeżeli nie została w żaden sposób przekazana do nabywcy (wprowadzona do obrotu prawnego). Oznacza to, że podatnik, który anuluje fakturę musi mieć całkowitą pewność, że ani kopia, ani skan nie zostały przekazane do klienta. Przez „wprowadzenie do obrotu” należy rozumieć wiele sytuacji. Jedną z nich może być np.: umieszczenie elektronicznej wersji dokumentu na platformie EDI (Electronic Data Interchange), czy przesłanie do klienta linku, który umożliwia pobranie faktury w wersji elektronicznej (z chmury).
  • jeżeli czynność, którą dokumentuje faktura nie została wykonana. Nie można anulować faktury, która została wystawiona z tytułu faktycznie zrealizowanej transakcji dotyczącej dostawy towaru lub wykonanej usługi lub w przypadku otrzymania zapłaty na poczet przyszłej transakcji (interpretacja Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 18 marca 2019 roku, sygn. 0112-KDIL1-3.4012.30.2019.1.AK). W interpretacji została poruszona sytuacja, w której na spółkę samorządową została wystawiona faktura, a w następnej kolejności rozpoczęły się z nią rozmowy, wyjaśnienia i negocjacje. W ich trakcie spółka zmieniła właściciela i organ zarządzający. Nowy właściciel odrzucił możliwość zawarcia ugody i jednocześnie nie potwierdził zasadności wystawienia faktury argumentując, że nie jest stroną umowy. Krajowa Informacja Skarbowa nie wydała zgody na anulowanie faktury, ponieważ dokumentowała ona rzeczywiście wykonaną usługę. Według KIS nie miał znaczenia fakt, że dokument nie został wprowadzony do ksiąg kontrahenta.
  • faktura, która została anulowana musi pozostać w dokumentach finansowo-księgowych podatnika. Wystornowana faktura powinna zostać zarchiwizowana. Należy na niej umieścić informację jaki jest powód storna. Dopuszcza się formę odręcznej notatki, korespondencji e-mailowej lub adnotacji umieszczonej w polu „Uwagi” przy księgowaniu.
Jeżeli po wystawieniu faktury nastąpią zdarzenia mające wpływ na jej treść lub faktura zawiera błędy, to w takiej sytuacji należy ją poprawić przez wystawienie faktury korygującej (część lub „do zera”).

Podsumowanie 

Faktura może być anulowana w ostateczności jeżeli:
  • nie została jeszcze przesłana do kontrahenta
  • została wysłana, ale kontrahent jej nie odebrał
  • została wysłana i odebrana i odesłana przez kontrahenta w wyniku czego podatnik posiada 2 egzemplarze (oryginał i kopię), a kontrahent nie uwzględnił dokumentu w swojej ewidencji i jednocześnie transakcja nie została zrealizowana.


Data publikacji: 2020-10-01, autor: FakturaXL

ZADAJ PYTANIE DO ARTYKUŁU