Przedsiębiorcy prowadzący działalność badawczo-rozwojową mają prawo skorzystać z ulgi na badania oraz rozwój i to niezależnie od branży, w której działają. W niektórych sytuacjach wydatki poniesione na taką działalność mogą być odliczone od dochodu.
pozwala nawet dwukrotnie odliczyć niektóre koszty ponoszone w prowadzonej działalności gospodarczej. Dzięki temu można obniżyć podstawę opodatkowania stanowiącą podstawę do obliczenia podatku dochodowego. W ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, jak również od osób prawnych znajduje się definicja działalności badawczo-rozwojowej. Według przepisów jest to:
działalność twórcza, obejmująca badania naukowe lub prace rozwojowe, podejmowana w sposób systematyczny w celu zwiększenia zasobów wiedzy oraz wykorzystania zasobów wiedzy do tworzenia nowych zastosowań.
Zgodnie z nią jeżeli przedsiębiorca sam opracuje nowy produkt, usługę, technologię lub inne rozwiązania, które zostaną wykorzystane w firmie i jednocześnie w tym kierunku zostaną podjęte działania według ustalonego schematu, to w takiej sytuacji wykonywane czynności mogą zostać uznane za działalność badawczo-rozwojową.
Ulga badawczo-rozwojowa (B + R) – wymagania
Podatnik może skorzystać z ulgi badawczo-rozwojowej pod warunkiem, że spełni określone warunki. Jednym z nich i podstawowym jest prowadzenie działalności badawczo-rozwojowej. Dodatkowo każdy przedsiębiorca, który chce korzystać z ulgi B + R powinien dokonać analizy ponoszonych kosztów. Ulga będzie mogła być rozliczona w przypadku poniesienia przez podatnika tzw. kosztów kwalifikowanych. Katalog kosztów znajduje się w ustawach o podatku dochodowym PIT i CIT. Jest to katalog zamknięty. Ustawodawca wskazał, że mogą być nimi między innymi: wydatki na materiały i surowce, odpisy amortyzacyjne dokonywane od środków trwałych oraz wartości niematerialne i prawne. Należą do nich też wydatki na wynagrodzenia pracowników i to one w większości wpływają na rozliczenie ulgi. Jeżeli wydatek ma być uznany za koszt kwalifikowany, to konieczne jest, aby był bezpośrednio związany z wykonywaniem prac badawczo-rozwojowych. Z tego powodu takie prace powinny znaleźć się w zakresie obowiązków pracownika i powinien on faktycznie brać w nich udział. W sytuacji kiedy jeden pracownik opracuje recepturę jakiegoś produktu, a drugi będzie prowadził badania nad jego składem i bezpieczeństwem, to można uznać, że obaj zajmują się działalnością badawczo-rozwojową. Z kolei osoby, które rozliczają taki projekt pod kątem finansowym, jak np.: księgowa, a także operator maszyny produkującej opakowania oraz nalepki na nie (będzie w nich sprzedawany produkt) należy uznać za osoby niezwiązane bezpośrednio z pracami nad jego stworzeniem, dlatego ich wynagrodzenia nie mogą być rozliczane w ramach ulgi badawczo-rozwojowej.
Zgodnie z niektórymi orzeczeniami sądów, a zwłaszcza Sądu Administracyjnego, wynagrodzenie osób nadzorujących i kierujących pracownikami bezpośrednio wykonującymi prace badawczo-rozwojowe można także zakwalifikować do ulgi B+R, ponieważ praca przez nich wykonywana ma charakter twórczy. Warunek: kierownicy sprawujący nadzór oraz doradzający współpracownikom muszą posiadać doświadczenie i odpowiednią wiedzę techniczną. Potwierdzeniem tego jest wyrok jednego z sądów, w którym można przeczytać, że kosztem kwalifikowanym może też być wynagrodzenie kierownika projektu.
Oszczędności na uldze B+R
Zgodnie z treścią niektórych interpretacji indywidualnych oraz orzeczeń sądów istnieją branże charakteryzujące się szczególnym potencjałem badawczo-rozwojowym ze względu na charakter wykonywanych prac oraz zakres obowiązków pracowników. Do kosztów kwalifikowanych mogą być zaliczone też wynagrodzenia projektantów, czy konstruktorów maszyn oraz urządzeń. Przedsiębiorca, który posiada laboratorium, w którym opracowywane są nowe receptury, materiały, czy produkty, to pracowników zatrudnionych przy danym projekcie można uznać za osoby realizujące prace badawczo-rozwojowe. Z ulgi B+R mogą korzystać osoby, które otrzymują wynagrodzenie za opracowywanie nowych receptur produktów kosmetycznych, projektują nowe procesy technologiczne dostosowując je do produkcji materiału, który wcześniej nie został wykorzystany itp.
W sytuacji kiedy pracownik oprócz prac badawczo-rozwojowych wykonuje jeszcze inne czynności w ramach stosunku pracy wynikające z podpisanej umowy, jak realizacja zadań niezwiązanych z pracami badawczo-rozwojowymi, to należy proporcjonalnie obliczyć czas jego pracy poświęcony na badania i rozwój. Jeżeli w kosztach kwalifikowanych zostaje uwzględnione wynagrodzenie pracownika, to może być tylko w takiej części w jakiej wykonuje on prace badawczo-rozwojowe. W związku z tym każdy pracownik powinien prowadzić ewidencję czasu pracy z takimi danymi jak: data, zakres wykonywanych obowiązków, ogólny czas pracy, czas pracy w jakim były realizowane prace mające charakter badawczo-rozwojowy. Dobrze jeżeli informacje z ewidencji zostaną potwierdzone np.: listą obecności, czy raportami z wykonywania poszczególnych projektów. Taka dokumentacja może być potrzebna podczas ewentualnej kontroli ze strony organu podatkowego.
Umowa z pracownikiem
Pracownik wykonujący między innymi prace badawczo-rozwojowe powinien być prawidłowo zatrudniony. Największe szanse na skorzystanie z ulgi B+R ma osoba zatrudniona na umowę o pracę. Jeżeli chodzi o umowy cywilnoprawne to różnie to bywa. Przy umowie zlecenia nie jest możliwe, aby w imieniu pracownika inna osoba wykonywała badania w ramach ulgi B+R, ponieważ przepisy podatkowe wskazują, że tylko wynagrodzenie osoby świadczącej usługi na podstawie umów cywilnoprawnych bez własnej działalności gospodarczej może stanowić koszty kwalifikowane. W tej sytuacji przedsiębiorca ma ograniczone prawo do obniżenia podatku lub całkowicie jest to niemożliwe w ramach ulgi badawczo-rozwojowej w sytuacji kiedy będzie korzystał z usług innych podmiotów w ramach kontraktu B2B.
