Podatnik, który nosi się z zamiarem wyłudzenia podatku VAT najczęściej wystawia tzw. puste faktury dokumentujące czynności, które w rzeczywistości nie miały miejsca. Czym dokładnie jest pusta faktura?
Osoby uprawnione do wystawiania faktur (osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej bądź osoby fizyczne) jeżeli wystawią dokument i wykażą na nim kwotę podatku mają obowiązek jego zapłaty (art. 108 ust. 1 ustawy o VAT).
Przepis stosuje się w przypadku kiedy:
transakcja wykazana na fakturze nie została objęta obowiązkiem podatkowym lub jest zwolniona z podatku
transakcja z faktury nie została w ogóle zrealizowana.
Wystawienie pustej faktury wymaga zapłaty podatku VAT jaki został na niej wykazany. Takiego podatku nie rozlicza się w deklaracji VAT. Wpłaca się go oddzielnie na wskazane konto urzędu skarbowego. Termin na zapłatę upływa z 25 dniem miesiąca następującego po miesiącu, w którym została wystawiona pusta faktura.
Osoba, która otrzyma pustą fakturę nie ma prawa odliczyć podatku VAT wykazanego na dokumencie. Jest to zgodne z art. 88 ust. 3a pkt 4 lit. a ustawy o VAT, w którym znajduje się zapis, że wystawione faktury lub faktury korygujące stwierdzające czynności, które nie miały miejsca lub w części dotyczącej tych czynności, to nie ma podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego.
Konsekwencje wystawiania pustych faktur
Celem wystawienia pustej faktury jest obniżenie wysokości podatku VAT do zapłaty. Takie działanie jest niezgodne z prawem i uznane jest za przestępstwo podatkowe. Jeżeli podczas kontroli, urząd skarbowy wykryje nieprawidłowości, to osoba wystawiająca pustą fakturę musi liczyć się z nałożeniem na nią kary zgodnie z przepisami Kodeksu karnego skarbowego. Nabywca pustej faktury, który na jej podstawie zaniżył kwotę podatku do zapłaty wykazaną w deklaracji VAT bądź zawyżył kwotę podatku do zwrotu (przeniesienia) może ponieść karę w wysokości 100% kwoty zawyżenia zobowiązania. Kary uniknie osoba, która po odliczeniu VAT samodzielnie dokona korekty deklaracji VAT i zapłaci podatek razem z odsetkami za zwłokę, jeżeli takie wystąpią.
Pusta faktura - korekta
Czasami do wystawienia pustej faktury dojdzie przez roztargnienie przedsiębiorcy. W takim wypadku najlepiej jest naprawić błąd niezwłocznie po jego zauważeniu.
Należy to zrobić przez:
anulowanie faktury (czynność możliwa jedynie wtedy kiedy faktura nie trafiła jeszcze do kontrahenta)
W sytuacji kiedy pusta faktura została wystawiona przez pomyłkę, a kontrahent (nabywca towaru lub usługi) już ją otrzymał, to koniecznie należy wystawić fakturę korygującą.
Wystawienie faktury korygującej
Wystawienie faktury korygującej do pustej faktury wymaga wpisania „zero” w polu po korekcie. Tak więc wartość korekty będzie równa kwocie wykazanej na fakturze pierwotnej ze znakiem minus.
Termin na wystawienie korekty do pustej faktury
Zgodnie z orzeczeniem TSUE: sygn. akt C-454/98, podatnik ma prawo skorygować pustą fakturę jeżeli w określonym czasie powstrzyma straty jakie mogłyby powstać w podatkach. Wystawca faktury może dokonać korekty pustej faktury nawet jeżeli została ona wystawiona świadomie.
jeżeli wystawca wadliwej faktury w wystarczającym czasie całkowicie wyeliminował ryzyko jakichkolwiek strat we wpływach podatkowych, zasada neutralności podatku od wartości dodanej wymaga, by podatek, który został nieprawidłowo zafakturowany, mógł być skorygowany bez uzależniania tej korekty od warunku działania wystawcy faktury w dobrej wierze. Dlatego też jeżeli takie ryzyko zostało wyeliminowane, korekta podatku od wartości dodanej, który został nieprawidłowo zafakturowany, nie może być uzależniona od uznania organów podatkowych.
Z kolei w orzeczeniu Naczelnego Sądu Administracyjnego o sygn.. akt I FSK 315/14 można przeczytać:
korygowanie pustych faktur jest możliwe tylko do momentu wszczęcia postępowania kontrolnego. Dodatkowo podatnik ma obowiązek podjąć działania, aby jego kontrahent dokonał stosownych korekt po stronie podatku naliczonego.
Podatnik nie może otrzymać zgody na dokonanie korekty pustej faktury już po jej ujawnieniu przez skarbowy organ kontrolujący, ponieważ taka zgoda mogłaby doprowadzić do wielu nadużyć. W takiej sytuacji osoba uczestnicząca w przestępstwie przez wystawianie pustych faktur nie mogłaby ponieść żadnych konsekwencji jakie wynikają z art. 108 ust. 1 ustawy o VAT
Przedsiębiorca, który sporządza puste faktury celem odliczenia podatku przez kontrahenta, ma obowiązek zapłaty podatku jaki został w nich wykazany. Aby tego uniknąć musi samodzielnie wystawić korektę jeszcze przed zakwestionowaniem dokumentu przez organ kontrolujący (kontrola podatkowa lub kontrola celno-skarbowa).
