Z uwagi na to, że katalog kosztów uzyskania przychodów nie jest katalogiem zamkniętym, to można cały czas dopisywać do niego nowe elementy. Ważne, aby w razie kontroli skarbowej podatnik potrafił wykazać, że dany koszt potrzebny mu był do osiągnięcia zysków. Czy wydatki na psa mogą stanowić koszt uzyskania przychodu?
Czym są koszty uzyskania przychodu w prowadzonej działalności gospodarczej?
Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych zawiera ogólną definicję kosztów. Zgodnie z nią za koszty uzyskania przychodów uważa się koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów, zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów. Kosztami podatkowymi nie są koszty wymienione w art. 23 ustawy o PIT.
Do przedsiębiorcy należy wykazanie, że poniesiony wydatek ma związek z prowadzoną działalnością gospodarczą i został poniesiony w określonym celu.
Kiedy i jakie wydatki na psa mogą być kosztem podatkowym?
W sytuacji, kiedy biuro przedsiębiorcy znajduje się poza miejscem jego zamieszkania i przedsiębiorca nie zatrudnia firmy ochroniarskiej, to może kupić i posiadać psa, którego będzie wykorzystywał w prowadzonej działalności gospodarczej, a do kosztów firmowych może zaliczyć wydatki związane z jego utrzymaniem, jak: zakup jedzenia, wizyty u weterynarza, szczepienia, a nawet tresurę itp. W tym ostatnim przypadku przedsiębiorca musi koniecznie wykazać, że pies pełni funkcję stróżującą i chroni siedzibę firmy. Z uwagi na to, że nie powinien odstraszać klientów i w stosunku do nich zachowywać się spokojnie, to zaleca się jego tresurę u profesjonalnego tresera.
Wydatki na psa jako koszty firmowe
Możliwość zaliczenia danego wydatku do kosztów uzyskania przychodów należy traktować indywidualnie w odniesieniu do każdego wydatku. W tej kwestii przepisy nie wypowiadają się jednoznacznie i nie mówią dokładnie co można zaliczyć do firmowych kosztów podatkowych. Podstawowa zasada zgodnie z ustawą o PIT mówi, że wydatki, aby były kosztem podatkowym muszą spełniać łącznie poniższe przesłanki:
muszą być rzeczywiście poniesione
muszą być odpowiednio udokumentowane
muszą być bezpośrednio związane z osiąganym przez firmę przychodem
nie mogą być wymienione w art. 23 ustawy o PIT jako wydatki niebędące kosztami uzyskania przychodów.
Wydatki na psa – prowadzenie firmy w domu, wyliczanie proporcji
Wydatki poniesione na psa stróżującego podlegają odliczeniu proporcjonalnie do ilości czasu w jakim pies wykorzystywany jest w działalności gospodarczej. Czasami w tym przypadku trudno jest obliczyć jaka część wydatków ma związek z prowadzoną działalnością gospodarczą służącą do ochrony dokumentów oraz sprzętu firmowego, a jaka związana jest z ochroną mienia prywatnego. W celu ustalenia prawidłowej proporcji zaleca się, aby przy jej ustalaniu kierować się tzw. zdrowym rozsądkiem. Wydaje się, że przyjęcie proporcji 50% na 50% jest najbardziej sprawiedliwym rozwiązaniem. Urzędy skarbowe potwierdzają, że przedsiębiorcy prowadzący działalność gospodarczą we własnym domu mogą odliczyć koszty zakupu i utrzymania psa, ale tylko częściowo. Muszą podzielić wydatki na część firmową i prywatną i mogą dokonać odliczenia tylko tych kosztów, które przypadają na część poświęconą pilnowaniu dokumentów oraz sprzętów biurowych przez psa stróżującego. Jeżeli u przedsiębiorcy odbędzie się kontrola skarbowa, to jego obowiązkiem będzie udowodnienie, że pomiędzy wydatkiem, a prowadzoną działalnością gospodarczą występuje związek.
Przedsiębiorca prowadzący firmę w domu musi udowodnić i wykazać czas, w którym pies służy do celów firmowych, a w którym czasie wykorzystywany jest w celach prywatnych. W każdym przypadku przedsiębiorca może powołać się na stanowisko zajęte przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach, które zostało przedstawione w interpretacji indywidualnej stanowiącej odpowiedź na wniosek złożony przez właścicielkę biura rachunkowego prowadzącą działalność we własnym domu. Kobieta do wypełniania czynności zawodowych zatrudniała kilku pracowników, którzy wykonywali pracę w jej domu. Wnioskodawczyni napisała we wniosku, że siedziba biura rachunkowego posiada osobne wejście, które jednocześnie nie jest odgrodzone od reszty domu wykorzystywanej w celach prywatnych. Dom znajdował się kilka kilometrów od miasta. Między innymi z tego powodu zatrudnienie firmy ochroniarskiej nie było możliwe. Kobieta prywatnie była już właścicielką dwóch psów. Dodatkowo chciała kupić jeszcze jednego, którego zadaniem byłaby ochrona biura. Zwierzę najpierw miało odbyć specjalistyczne szkolenie. Kobieta zwróciła się do Izby Skarbowej z zapytaniem, czy może zaliczyć wydatki na psa do kosztów firmowych. Według wnioskodawczyni ma ona prawo zaliczyć do kosztów podatkowych firmy wydatki poniesione na utrzymanie psa z uwagi na to, że pies będzie zapewniał bezpieczeństwo pracownikom biura rachunkowego i dodatkowo będzie pilnował dobytku firmy. W odpowiedzi w wydanej interpretacji indywidualnej nr sygn. IBPBI/1/415-170/10/KB Dyrektor Izby Skarbowej napisał, że wnioskodawczyni ma prawo zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów w prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej wydatki poniesione na utrzymanie zakupionego psa, takie jak przykładowo: zakup psa, szkolenie, wyżywienie, opiekę weterynarza, szczepienia, ale tylko w części w jakiej pies będzie wykorzystywany na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej. Kobieta ma obowiązek wykazania w jakiej części poniesione wydatki mają związek z prowadzoną działalnością gospodarczą oraz musi przedstawić prawidłowe dokumenty potwierdzające konieczność poniesienia wydatków. W praktyce udowodnienie, że wydatki zostały poniesione tylko i wyłącznie na cele prowadzonej działalności gospodarczej może być trudnym zadaniem.
Interpretacja nr 0112-KDWL.4011.75.2023.1.WS z dnia 25 października 2023 roku wydana przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
Z wnioskiem o wydanie interpretacji wystąpił programista prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą w wydzielonej części swojego domu. Przedsiębiorca przechowuje w niej ważne dokumenty, specjalistyczne oprogramowanie, sprzęt komputerowy, drukarki oraz inne urządzenia potrzebne mu do wykonywania pracy. Wnioskodawca postanowił zakupić psa do prowadzonej działalności, którego zadaniem ma być pilnowanie biura podczas jego nieobecności. Aby pies wypełniał dobrze powierzone ma zadanie i nie dopuścił do ewentualnej kradzieży sprzętu oraz dokumentów powinien przejść odpowiednie przeszkolenie. Dodatkowo pies ma działać na przedsiębiorcę relaksująco oraz ma wpływać na zmniejszenie u niego stresu. Przedsiębiorca zapytał się, czy może odliczyć od przychodu z działalności gospodarczej wydatki poniesione na zakup, szkolenie i utrzymanie psa. Jego zdaniem koszty te mogą przyczynić się do zabezpieczenia źródła przychodów, ponieważ pies będzie pilnował dokumentacji oraz sprzętu podczas jego nieobecności w firmie. Dodatkowo może przyczynić się do polepszenia relacji pomiędzy przedsiębiorcą, a jego obecnymi klientami, ponieważ podczas ich wizyty w biurze będą oni mogli np. pobawić się z psem, co może wyróżnić firmę na rynku i wpłynąć na jej większą atrakcyjność.
Dyrektor KIS nie zgodził się z przedstawioną argumentacją przedsiębiorcy, ale jednocześnie wyraził opinię, że wnioskodawca ma prawo odliczyć część kosztów poniesionych na psa. Jeżeli pies będzie wykonywał czynności stróżujące, to wydatki poniesione na niego mogą przyczynić się do zabezpieczenia źródła przychodów w działalności. Jednak koszty muszą zostać podzielone, co oznacza, że mogą być odliczone tylko w części. Przedsiębiorca powinien pamiętać o tym, że tylko wydatki na ochronę mają związek z prowadzoną działalnością gospodarczą. Część wydatków w jakich pies wykorzystywany jest do celów prywatnych nie może stanowić kosztów uzyskania przychodów, ponieważ mają one charakter osobisty.
Inne interpretacje podatkowe dotyczące zwierząt – przykłady
Interpretacja nr 0113-KDIPT2-1.4011.757.2021.2.ISL z dnia 8 listopada 2021 roku wydana przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, w której wskazał on, że przedsiębiorca prowadzący biuro rachunkowe w domu jednorodzinnym ma prawo odliczyć koszty związane z zakupem psa oraz jego utrzymaniem. Odliczenie jest możliwe pomimo tego, że przedsiębiorca nie przyjmuje w domu bezpośrednio klientów, a jedynie przechowuje w tym miejscu ważne dokumenty, oprogramowanie specjalistyczne, sprzęt komputerowy, drukarki oraz inne przedmioty służące do codziennej pracy biura. Przedsiębiorca tłumaczył, że często wyjeżdża do klientów i wtedy w domu nie ma nikogo kto mógłby przypilnować pozostawione w nim mienie. W związku z tym zwiększa się niebezpieczeństwo, że w tym czasie dojdzie do włamania i kradzieży, dlatego wnioskodawca nosi się z zamiarem zakupu psa za kwotę 5 000 zł. Dodatkowo obliczył, że miesięczne koszty związane z utrzymaniem psa wyniosą ok. 300 zł. Do tego mogą dojść wydatki na opiekę weterynarza oraz szczepienia okresowe. Przedsiębiorca wskazał, że dom stoi na nieogrodzonej działce, a jego tylna część znajduje się w bliskiej odległości od lasu, co znacznie zwiększa niebezpieczeństwo dokonania włamania i kradzieży. W tej sytuacji wydatki na zakup psa są podstawowym elementem, który będzie stanowił zabezpieczenie źródła przychodów. Natomiast koszty poniesione na utrzymanie psa i jego wyszkolenie mogą przyczynić się do ochrony istniejącego już źródła przychodów i tym samym przyczyniają się do bezpieczniejszego funkcjonowania działalności. W tym przypadku zarówno przedsiębiorca jak i organ podatkowy mają takie samo zdanie i uważają, że wydatek poniesiony na zakup i utrzymanie psa stanowi koszt uzyskania przychodów.
Interpretacja nr 0113-KDIPT2-1.4011.45.2021.2.DJD z dnia 19 kwietnia 2021 roku W tym przypadku organ podatkowy również zgodził się z wnioskodawcą i pozwolił mu odliczyć wydatki poniesione na psa. Przedsiębiorca, właściciel firmy transportowej planuje zakupić psa oraz wyszkolić go do pilnowania mienia podczas transportu towarów.
Interpretacja nr 0113-KDIPT2-1.4011.1059.2022.4.MAP z dnia 17 marca 2023 roku Przedsiębiorca prowadzący działalność związaną z branżą IT złożył do organu podatkowego zapytanie czy może zaliczyć do kosztów podatkowych wydatki poniesione na psa. Zadaniem zakupionego psa byłyby występy w filmach i materiałach promujących działalność gospodarczą. Dodatkowo pies miałby chronić dane poufne dotyczące prowadzonej działalności gospodarczej. Przedsiębiorca uważa, że ma prawo odliczyć od kosztów firmowych wydatki poniesione na zwierzę. Jednak Dyrektor KIS nie zgodził się z podatnikiem i uznał w części stanowisko przedsiębiorcy za nieprawidłowe. Według niego wydatki poniesione na utrzymanie psa nie mają związku z prowadzoną działalnością gospodarczą. Jednak, jeżeli pies będzie chronił sprzęt oraz dokumentację firmy, to w tej części wydatki mogą stanowić koszty uzyskania przychodów. Jednocześnie przedsiębiorca zobowiązany jest do wykazania w jakiej części powyższe wydatki mają związek z prowadzoną działalnością gospodarczą oraz do przedstawienia odpowiedniej dokumentacji w sprawie.
Czy pies może być wpisany do ewidencji środków trwałych?
Pies jest zwierzęciem zaliczanym do inwentarza żywego, a ten zgodnie z przepisami nie znajduje się w ewidencji środków trwałych nawet wtedy, kiedy wydatek poniesiony na niego przekroczył 10 000 zł. Oznacza to, że zakup psa niezależnie od wartości początkowej jest kosztem uzyskania przychodów, który odlicza się jednorazowo w dacie poniesienia o ile zostanie spełniony warunek rozliczenia wydatku w firmowych kosztach podatkowych.
Wydatki na psa – rozliczenie VAT
Przedsiębiorca może dokonać odliczenia podatku VAT naliczonego od zakupu psa pod warunkiem, że taki wydatek ma związek z wykonywaniem czynności podlegających pod opodatkowanie. Organy podatkowe jednak nie zawsze zgadzają się z podatnikami w tej kwestii. Przykładem może być interpretacja podatkowa nr 0114-KDIP4-2.4012.379.2022.1.AA z dnia 28 września 2022 roku wydana przez Dyrektora KIS. O jej wydanie wnioskował przedsiębiorca prowadzący działalność o charakterze doradczym w zakresie informatyki. Wnioskodawca napisał, że w domu przechowuje specjalistyczny sprzęt oraz dokumenty z poufnymi danymi klientów. W skład mienia wchodzą między innymi: dyski twarde z poufnymi danymi klientów, komputery klientów podpięte do infrastruktury firmowej, karty z dostępem do biur klientów oraz inny sprzęt. Dodatkowo w domu znajduje się również dokumentacja prowadzonej działalności gospodarczej z poufnymi danymi klientów. Przedsiębiorca jest odpowiedzialny finansowo za przetrzymywane dokumenty. Według Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej wydatki ponoszone przez podatnika, na które wskazał on we wniosku mają charakter prywatny. Nie można uznać, że pies będący własnością podatnika został zakupiony i jest utrzymywany wyłącznie na użytek prowadzonej działalności gospodarczej, ponieważ wiele wskazuje na to, że jest on wykorzystywany także w celach prywatnych. Dyrektor KIS podkreślił, że w opisanym przypadku wydatki ponoszone na utrzymanie psa nie są ściśle związane z prowadzoną działalnością gospodarczą oraz budzą pewne wątpliwości co do ich wykorzystywania w działalności. W związku z powyższym nie występuje związek podatku naliczonego z wykonywaniem czynności opodatkowanych.
Odliczenie kosztów, a zakup i utrzymanie innych zwierząt, np. akwarium
Czasami przedsiębiorcy kupują do firmy inne zwierzęta, jak np. akwarium z rybkami. W interpretacji nr 0114-KDIP2-2.4010.228.2021.1.KW z dnia 7 października 2021 roku Dyrektor KIS zgodził się, aby wnioskodawca mógł odliczyć koszty zakupu i utrzymania akwarium w siedzibie spółki. Akwarium znajdowało się w Sali konferencyjnej, w której spółka przyjmowała kontrahentów, przeprowadzała szkolenia, narady oraz odbywały się w niej posiedzenia zarządu spółki. Organ podatkowy napisał w interpretacji, że zakup akwarium może stanowić koszt, ponieważ nie jest to wydatek reprezentacyjny, a stanowi wydatek na wystrój wnętrza biurowego.
Z kolei wydatki na zakup i utrzymanie kota lub chomika nie mogą stanowić kosztów utrzymania przychodu. Organ podatkowy nie zgadza się z argumentacją podatników, że zwierzęta te poprzez obcowanie z nimi wpływają na obniżenie poziomu stresu u pracowników, co mogłoby przełożyć się na wydajność w pracy.
Podsumowanie
Przedsiębiorcy, którzy w prowadzonej działalności gospodarczej odliczają wydatki poniesione na psa mogą spodziewać się kontroli skarbowej. Organy podatkowe nie zawsze zgadzają się z podatnikiem co do możliwości zaliczenia wydatków poniesionych na zakup i utrzymanie psa do kosztów uzyskania przychodów. Przedsiębiorca, który złoży wniosek o wydanie interpretacji podatkowej i wskaże w nim sytuację, która nie jest zgodna ze stanem faktycznym nie powinien w przypadku kontroli powoływać się na interpretację, ponieważ w tej sytuacji i tak nie będzie ona chronić go przed poniesieniem konsekwencji. W przypadku, kiedy wydatki mają charakter prywatny, to nie występuje związek podatku naliczonego z wykonywaniem czynności opodatkowanych i dlatego nie jest możliwe odliczenie VAT-u od zakupu psa.
