Środki trwałe – definicja
Określenie środki trwałe oznacza rzeczowe składniki majątkowe, dla których planowany okres użytkowania przekracza 1 rok, kompletne i zdatne do użytku, a także używane na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej bądź oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy:- budowle,
- budynki i lokale stanowiące ich odrębną własność,
- maszyny, urządzenia, środki transportu oraz pozostałe przedmioty.
Amortyzacja środków trwałych metodą liniową
W metodzie liniowej amortyzacji dochodzi do wykonywania odpisów amortyzacyjnych wyznaczonych od wartości początkowej środków trwałych z wykorzystaniem rocznej stawki wyznaczonej w wykazie stawek amortyzacyjnych. Po wyznaczeniu wartości rocznego odpisu, stała kwota obowiązuje przez cały okres amortyzacji.Amortyzacja środków trwałych metodą przyspieszoną
Jednym z przysługującym przedsiębiorcom praw jest podwyższenie standardowej stawki amortyzacyjnej dla środków trwałych, z których korzystają w przedsiębiorstwie. Zgodnie z ustawą o PIT środki trwałe używane to te, które przed nabyciem (i pierwszym wpisaniem do ewidencji przedsiębiorstwa) były używane przez okres minimum 6 miesięcy. Definicja jest dedykowana środkom trwałym zakwalifikowanym do grupy od 3 do 6 oraz 8 KŚT i środkom transportu.
Przedsiębiorca ma obowiązek udowodnić, iż nabyta rzecz jest używana, kiedy dochodzi do podwyższenia amortyzacji.
W omawianej sytuacji stawka amortyzacyjna jest wyznaczana indywidualnie przez przedsiębiorcę, chociaż musi on pamiętać o ograniczeniach wprowadzonych przez ustawodawcę.
Okres amortyzacji środka trwałego używanego w przedsiębiorstwie, po raz pierwszy od wprowadzenia go do ewidencji, nie może być krótszy niż:- w przypadku środków trwałych zakwalifikowanych do grupy od 3 do 6 oraz 8 Klasyfikacji:
- 24 miesiące (2 lata) – jeżeli ich wartość początkowa nie przekracza 25 000 zł,
- 36 miesięcy (3 lata) – gdy ich wartość początkowa przekracza 25 000 zł, ale nie jest większa od 50 000 zł,
- 60 miesięcy (5 lat) – dla innych przypadków,
- dla środków transportu, wliczając do tego samochody osobowe – 30 miesięcy, czyli 2,5 roku.
Jeżeli przedsiębiorca nabędzie nowy samochód, stosuje się podstawową stawkę liniową 20%, a okres amortyzacji wynosi 5 lat. Jeżeli nabyty samochód wpisuje się do definicji samochodu używanego, przedsiębiorcy przysługuje prawo do podwyższenia amortyzacji do 40%, a okres amortyzacji wynosi wtedy 2,5 roku.
Art. 22i ust. 2 ustawy o PIT wskazuje także szczególne przypadki, kiedy przedsiębiorca ma prawo skorzystać z podwyższonej stawki amortyzacyjnej.
W takiej sytuacji współczynniki wynoszą maksymalnie:- 1,2 dla budynków oraz budowli używanych w warunkach pogorszonych,
- 1,4 dla budynków oraz budowli wykorzystywanych w warunkach złych, maszyn oraz urządzeń i środków transportu (nie dotyczy morskiego taboru pływającego) wykorzystywanych bardziej intensywnie w stosunku do warunków przeciętnych bądź wymagających szczególnej sprawności technicznej, a także
- 2,0 dla maszyn i urządzeń zaliczanych do grupy 4-6 i 8 Klasyfikacji Środków Trwałych poddanych szybkiemu postępowi technicznemu.
Korzystanie z budynku w warunkach pogorszonych oznacza używanie go pod ciągłym działaniem wody, pary wodnej, znacznych drgań, nagłych zmian temperatury, a także innych czynników mających wpływ na przyspieszenie zużycia obiektu.
Złe warunki oznaczają korzystanie z budynku pod wpływem niszczących środków chemicznych, a przede wszystkim sytuacji, kiedy są wykorzystywane do produkcji, wytwarzania albo przetwarzania żrących środków chemicznych. Ta zasada odnosi się także do silnego wpływu na budynek niszczących środków chemicznych rozproszonych w atmosferze, wodzie albo wydzielających się pod postacią oparów pochodzących z innych obiektów występujących w niewielkiej odległości.Amortyzacja środków trwałych z wykorzystaniem metody degresywnej
Metoda degresywna wskazuje, iż z upływem czasu użyteczność środka trwałego zostaje zmniejszona. Ta zasada pozwala na używanie wysokich odpisów w pierwszych latach, zgodnie ze stawką wyznaczoną w Klasyfikacji Środków Trwałych zwiększonych przez konkretny współczynnik. Trzeba zwrócić uwagę, iż od roku, kiedy amortyzacja obliczona z wykorzystaniem metody degresywnej jest niższa od amortyzacji wyliczonej przy pomocy metody liniowej, zostaje ona automatycznie zmieniona na metodę liniową.
Degresywna metoda amortyzacji nie może zostać wykorzystana dla środków trwałych, które są zaliczane do grupy 1 oraz 2 KŚT, oraz dla grupy od 3 do 6 i 8 Klasyfikacji, które nie są maszynami oraz urządzeniami. Metoda ma zastosowanie dla środków transportu, poza samochodami osobowymi.Jednorazowa amortyzacja środków trwałych
Jednorazowa amortyzacja w ramach pomocy de minimis jest dedykowana dla przedsiębiorców rozpoczynających prowadzenie działalności gospodarczej w danym roku podatkowym oraz tak zwanych małych podatników. Przedsiębiorcy mają prawo wykonywać odpisy amortyzacyjne do wysokości limitu jednorazowej amortyzacji, która jest równa 50 tys. Euro.
Art. 5a pkt 20 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wskazuje, że małym podatnikiem jest podatnik, u którego wartość przychodu ze sprzedaży (razem z kwotą należnego podatku od towarów i usług) we wcześniejszym roku podatkowym nie była większa od wyrażonej w złotych kwoty zgodnej z równowartością 2 000 000 euro.
Trzeba zwrócić uwagę, iż amortyzacja jednorazowa jest dedykowana do składników majątku klasyfikowanych do grup 3-8 Klasyfikacji Środków Trwałych, z wyjątkiem samochodów osobowych.
Jeżeli wartość środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych nie przekracza 10 000 zł, mogą one zostać zakwalifikowane bezpośrednio do kosztów, nie trzeba ich wprowadzać do środków trwałych i co za tym idzie – wykonywać odpisów amortyzacyjnych.
Art. 22k ustawy o PIT wskazuje, że podatnicy mają prawo wykonywać jednorazową amortyzację fabrycznie nowych środków trwałych, które zostały zakwalifikowane do grupy od 3 do 6 oraz 8 KŚT, jednak z zastrzeżeniem, że wartość początkowa konkretnego środka trwałego nie jest większa od 100 000 zł.
Amortyzować nie można nieruchomości, czyli budynków i budowli, a także środków transportu. Nawet w przypadku, gdy są zgodne z definicją fabrycznie nowych środków trwałych.
Ustawodawca nie wyznaczył, czym są fabrycznie nowe środki, co oznacza, że do chwili wyznaczenia, czym jest to pojęcie, trzeba sprawdzić słownik języka polskiego, z którego wynika, że „nowy” to dopiero co zrobiony, nieużywany, niezniszczony, niedawno nabyty, świeżo powstały albo świeżo założony. Fabrycznie nowe środki trwałe mogą być przedmiotami uzyskanymi od innych zbywców, gdy już wcześniej z nich korzystano.Umorzenie środków trwałych
Z umorzenia wynika stopień zużycia środka trwałego, a precyzyjnie, o ile spadła jego wartość początkowa. W większości przypadków odpisy amortyzacyjne są zgodne z kosztem podatkowym, z zastrzeżeniem, iż do wyjątków zalicza się środki trwałe nabyte z dofinansowania albo amortyzację auta osobowego w części, która przekracza 150 000 zł. Koszt uzyskany w ramach odpisu amortyzacyjnego odpowiada za obniżenie podatku dochodowego, obowiązkowo regulowanego na rzecz urzędu skarbowego. Wiąże się to z „podatkowym” zużyciem środka trwałego, który z upływem miesięcy traci również swoją wartość. Jeżeli przedmiot zaliczamy do środków trwałych, zostanie zamortyzowany w pełni, nie ma przeciwwskazań do korzystania z niego w przedsiębiorstwie, ale jego wartość nie może być dłużej wprowadzana do kosztów firmowych.
Data publikacji: 2023-08-09, autor: FakturaXL
