Przedsiębiorcy dość często korzystają w firmie z samochodów osobowych. Niektórzy z nich użytkują auta prywatne, które rozliczają na podstawie ewidencji przebiegu pojazdu, a inni posiadają samochody firmowe wprowadzone do ewidencji środków trwałych. Czasami przedsiębiorca kupuje używany pojazd. Jak powinna przebiegać jego amortyzacja?
Zgodnie z przepisami za środek trwały uważa się składnik majątku firmowego, który ma być użytkowany w przedsiębiorstwie przez okres powyżej 1 roku. Środkami trwałymi mogą być przykładowo: maszyny, sprzęt biurowy, środki transportu, nieruchomości. Przedsiębiorca ma prawo zaliczyć do środków trwałych zarówno przedmioty, które posiadał i użytkował jeszcze przed rozpoczęciem działalności gospodarczej, jak i rzeczy specjalnie zakupione do firmy.
Czy samochód używany może stanowić środek trwały?
Samochód używany może być ujęty w ewidencji środków trwałych firmy, jeżeli zostaną spełnione określone warunki. Samochód:
musi być własnością lub współwłasnością podatnika
być nabyty lub wytworzony we własnym zakresie
musi być kompletny i zdatny do użytku
musi być użytkowany do celów działalności
przewidywany okres użytkowania musi być dłuższy niż jeden rok.
Składniki majątku przedsiębiorcy zakwalifikowane do środków trwałych ujmuje się w ewidencji środków trwałych.
Wartość początkowa zakupionego samochodu
W przypadku, kiedy pojazd zostanie zaliczony do środków trwałych, to w pierwszej kolejności należy ustalić jego wartość początkową.
Jeżeli samochód został nabyty odpłatnie, to na jego wartość początkową będzie składać się:
cena nabycia pojazdu jaka została wykazana na umowie sprzedaży, fakturze lub rachunku
podatek VAT w części niepodlegającej odliczeniu
koszty transportu, załadunku i wyładunku
koszty ubezpieczenia w drodze
koszty rejestracji poniesione do dnia przekazania środka trwałego do użytkowania
podatek akcyzowy oraz cło od importu samochodu
koszt obsługi zobowiązań jakie powstały w związku z zapłatą za zakup pojazdu, np. odsetki bankowe
różnice kursowe od momentu realizacji do dnia oddania pojazdu do używania.
Od 1 stycznia 2018 roku wartość początkowa składników majątku, które przedsiębiorca ma obowiązek wprowadzić do ewidencji środków trwałych wynosi 10 000 zł. Dotyczy tych składników majątku, które używane są po 31 grudnia 2017 roku.
Samochód używany – amortyzacja i amortyzacja jednorazowa
Limit przeznaczony na amortyzację samochodów osobowych stanowiących koszt uzyskania przychodów został zwiększony i od 1 stycznia 2019 roku wynosi odpowiednio:
225 000 zł – samochody osobowe elektryczne i z napędem wodorowym
150 000 zł – pozostałe samochody osobowe.
W przypadku, kiedy wartość początkowa samochodu używanego nie przekracza 10 000 zł netto (czynni podatnicy VAT) lub brutto (podatnicy zwolnienie z VAT) to taki pojazd może zostać zamortyzowany jednorazowo. W sytuacji, kiedy wartość samochodu osobowego będzie przekraczała 10 000 zł to podatnik musi zastosować amortyzację w czasie. W przypadku samochodów ciężarowych, których wartość przekracza 10 000 zł mały podatnik i początkujący przedsiębiorca mogą zastosować amortyzację jednorazową w ramach pomocy de minimis.
Samochód używany – amortyzacja liniowa
Dla środków transportu podstawową metodą amortyzacji jest amortyzacja liniowa 20%. W jej przypadku okres amortyzacji wynosi 5 lat. Stosuje się ją w stosunku do środków trwałych o wartości początkowej przekraczającej 10 000 zł. Jeżeli zostaną spełnione wymagania ustawowe, to podatnik może zastosować wyższą stawkę amortyzacji.
Samochód używany – indywidualna stawka amortyzacji
Przedsiębiorca, który wprowadza do ewidencji środków trwałych samochód osobowy ma prawo skorzystać z możliwości zastosowania indywidualnej stawki amortyzacji w wysokości 40% w skali roku. W tej sytuacji czas amortyzacji jest o połowę krótszy w porównaniu z zastosowaniem zwykłej stawki przy metodzie liniowej i wynosi 2,5 roku. Ten rodzaj amortyzacji sprawdza się przede wszystkim w przypadku firm, które chcą ponosić wysokie koszty i zainteresowane są obniżeniem podatku dochodowego.
Zgodnie z art. 22j ust. 2 pkt 1 ustawy o PIT za używane środki trwałe uznaje się takie, kiedy podatnik jest w stanie udowodnić, że przed ich nabyciem środki te były wykorzystywane co najmniej przez okres 6 miesięcy przez podmiot inny niż podatnik. Jeżeli więc przykładowo przedsiębiorca wykupi pojazd z leasingu operacyjnego to nie może on być traktowany jak pojazd używany, ponieważ podatnik chociaż nie był jego właścicielem, to jednak do momentu wykupu był jego użytkownikiem. Przy wprowadzaniu prywatnego samochodu do środków trwałych firmy pod uwagę brany jest także okres przed nabyciem pojazdu od jego poprzednich właścicieli, a nie faktyczne wprowadzenie go do ewidencji środków trwałych. Do podatnika należy udowodnienie, że dany samochód jest pojazdem używanym. Jednym z dokumentów jakie przedsiębiorca powinien posiadać jest karta pojazdu lub książka serwisowa.
