Środki trwałe ujęte w ewidencji środków trwałych podlegają amortyzacji, dzięki której wartość środka trwałego ulega zmniejszeniu w określonym czasie na skutek użytkowania. Jedną z dostępnych metod amortyzacji jest amortyzacja liniowa.
Według amortyzacji liniowej środek trwały zużywa się tak samo przez cały okres użytkowania. Zgodnie z tym odpisy amortyzacyjne mają stałą wartość. Zmianie nie ulega ani wartość początkowa środka trwałego, ani stawka procentowa. W załączniku nr 1 do ustawy o PIT znajduje się tabela rocznych stawek amortyzacyjnych. W oparciu o wartości wykazane w tabeli oblicza się wysokość odpisów amortyzacyjnych.
Przedsiębiorca może zastosować amortyzację liniową dla danego środka trwałego po:
określeniu stawki procentowej amortyzacji w skali roku w oparciu o roczną tabelę stawki amortyzacyjnej
obliczeniu wartości odpisu amortyzacyjnego miesięcznego, kwartalnego lub rocznego.
Pierwszy odpis amortyzacyjny należy ująć w kosztach w miesiącu, w którym dany środek trwały zaczął być użytkowany w firmie.
Amortyzacja liniowa przyspieszona – na czym polega?
W przypadku niektórych środków trwałych przyjmuje się, że będą one bardziej eksploatowane, przez co w stosunku do nich musi zostać podwyższona stawka amortyzacyjna i zastosowana metoda liniowa przyspieszona. Odpis amortyzacyjny powiększa się poprzez określenie współczynników, które następnie przemnaża się przez stawkę amortyzacyjną. Stawki amortyzacyjne podwyższone oraz amortyzację liniową przyspieszoną stosuje się do budynków i budowli używanych w wymienionych warunkach, które przedstawiają się następująco:
budynki i budowle używane w warunkach:
pogorszonych – zastosowanie współczynników nie wyższych niż 1,2
złych – zastosowanie współczynników nie wyższych niż 1,4
maszyny, urządzenia i środki transportu z wyłączeniem morskiego taboru pływającego, które używane są bardziej intensywnie w stosunku do warunków przeciętnych lub wymagających szczególnej sprawności technicznej – zastosowanie w tym okresie współczynników nie wyższych niż 1,4
maszyny i urządzenia zaliczone do grupy 4-6 i 8 KŚT, które zostały poddane szybkiemu postępowi technicznemu – zastosowanie współczynników nie wyższych niż 2,0.
Amortyzacja liniowa indywidualna
Zastosowanie indywidualnej stawki amortyzacyjnej odnosi się do przedsiębiorców użytkujących używane lub ulepszone środki trwałe. Warunek: muszą zostać wprowadzone do ewidencji środków trwałych podatnika po raz pierwszy z zastrzeżeniem art. 22j ustawy o PIT mówiącym, że okres amortyzacji nie może być krótszy:
dla środków trwałych zaliczonych do grupy 3 – 6 i 8
4 miesiące – wartość początkowa nie przekracza 25 000 zł
6 miesięcy – wartość początkowa jest wyższa od 25 000 zł, ale nie przekracza 50 000 zł
60 miesięcy – pozostałe przypadki
dla środków transportu, w tym samochodów osobowych – 30 miesięcy
dla budynków (lokali) niemieszkalnych, dla których stawka amortyzacyjna z wykazu stawek amortyzacyjnych wynosi 2,5% – 40 lat pomniejszone o pełną liczbę lat, które upłynęły od dnia ich oddania po raz pierwszy do używania do dnia wprowadzenia do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, która prowadzona jest przez podatnika, z zastrzeżeniem, że okres amortyzacji nie może być krótszy niż 10 lat.
Środek trwały zostaje uznany za używany, jeżeli przed nabyciem przez przedsiębiorcę był użytkowany przez poprzedniego właściciela przez okres co najmniej 6 miesięcy (środki transportu) lub co najmniej 60 miesięcy (budynki, lokale i budowle).
Ulepszonym środkiem trwałym jest składnik majątku, na który przedsiębiorca przed wprowadzeniem do ewidencji poniósł wydatki w wysokości co najmniej 20% wartości początkowej. W przypadku budynków (lokali) i budowli w wysokości przynajmniej 30% wartości początkowej.
PRZYKŁAD 1 Przedsiębiorca posiada firmę budowlaną. W styczniu kupił maszynę, którą będzie wykorzystywał do robot drogowych. Ze względu na to, że maszyna jest dużych rozmiarów i służy do wykonywania prac na powietrzu, to cały czas narażona jest na działanie niekorzystnych warunków atmosferycznych, co oznacza, że przedsiębiorca ma prawo podwyższyć stawkę amortyzacyjną przemnażając stawkę przez współczynnik nie wyższy niż 2,0. Wartość początkowa maszyny wyniosła 50 000 zł. Stawka amortyzacji w oparciu o KŚT wynosi 20%, współczynnik 2,0. Przedsiębiorca będzie amortyzował maszynę przez okres 2,5 roku. Roczny odpis amortyzacyjny wyniesie 20 000 zł. Wychodzi z wyliczenia 50 000 zł x 20% x 2 = 20 000 zł. Miesięczny odpis amortyzacyjny to: 1 666,67 zł (20 000 zł/12 = 1 666,67 zł).
PRZYKŁAD 2 Przedsiębiorca jest czynnym podatnikiem VAT. W czerwcu kupił do biura drukarkę i komputer. Wartość zakupionych sprzętów wyniosła 12 000 zł netto. Sprzęt komputerowy stanowi środek trwały według definicji środków trwałych. Zgodnie z KŚT stawka amortyzacyjna liniowa dla komputerów wynosi 30%. Sprzęt komputerowy będzie amortyzowany przez okres 3 lat i 4 miesięcy. Amortyzacja roczna wyniesie 3 600 zł (12 000 zł x 30% = 3 600 zł). Miesięczny odpis amortyzacyjny wynosi 300 zł (3 600 zł/12 = 300 zł).
