Wprowadzenie Polskiego Ładu zmienia między innymi zasady wyceny prywatnego majątku wnoszonego do firmowych środków trwałych. W przypadku do majątku nabytego kilka lat wcześniej nowe przepisy są dla przedsiębiorcy mniej atrakcyjne i korzystne.
Zasady wyceny środka trwałego stosowane do 2021 roku
Zasady obowiązujące przy określaniu wartości początkowej środków trwałych zostały określone w art. 22g ust. 1 ustawy o PIT. Sposób wyceny zależy przede wszystkim od sposobu nabycia środka trwałego.
Obecnie znane są 2 możliwości wyceny:
zgodnie z ceną nabycia środka trwałego – przedsiębiorca posiada dokument nabycia
zgodnie z wyceną podatnika z uwzględnieniem cen rynkowych środków trwałych tego samego rodzaju z grudnia roku poprzedzającego rok założenia ewidencji środków trwałych lub sporządzenia wykazu oraz stanu i stopnia ich zużycia – przedsiębiorca nie posiada dokumentu zakupu.
Na cenę nabycia zgodnie z art. 22g ust. 3 ustawy o PIT składa się kwota należna zbywcy:
powiększona o koszty związane z zakupem jakie zostały naliczone do dnia przekazania środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej do używania, takie jak np. koszty transportu, załadunku i wyładunku, ubezpieczenia w drodze, montażu, instalacji i uruchomienia programów oraz systemów komputerowych, opłat notarialnych, skarbowych oraz innych, odsetek i prowizji
pomniejszona o podatek VAT z wyłączeniem przypadków kiedy zgodnie z odrębnymi przepisami podatek VAT nie stanowi podatku naliczonego lub podatnikowi nie przysługuje obniżenie kwoty podatku należnego o podatek naliczony lub zwrot różnicy podatku w rozumieniu ustawy o podatku VAT.
Jeżeli mamy do czynienia z importem, to do ceny nabycia wlicza się tez cło i podatek akcyzowy od importu składników majątku.
Majątek prywatny może zostać dodany do środków trwałych po wcześniejszym sporządzeniu oświadczenia o przekazaniu prywatnego majątku do majątku firmowego.
Sposób wyceny majątku prywatnego wnoszonego do środków trwałych w oparciu o przepisy Polskiego Ładu
Zasady wyceny środków trwałych nabytych przez ich zakup zostają zmienione od 1 stycznia 2022 roku w związku z wprowadzeniem przepisów Polskiego Ładu. Przepisy art. 22g ust. 1 pkt 1 ustawy o PIT zostały bardziej dookreślone w kwestii dokonywanych zasad wyceny. Zgodnie z nową treścią wymienionego przepisu, za wartość początkową środka trwałego oraz wartości niematerialnych i prawnych nabytych odpłatnie, uważana jest cena ich nabycia, a w przypadku używania ich przez podatnika przed wprowadzeniem do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych i wcześniej nieamortyzowanych, uważana jest cena ich nabycia, która nie może być wyższa niż wartość rynkowa.
Jest to zmiana niezbyt korzystna dla podatników, ponieważ często przyjmowali oni do majątku firmowego samochody, które wcześniej użytkowali prywatnie nawet przez kilka lat. Do końca 2021 roku, podatnik może dokonać korzystnej dla siebie wyceny na podstawie dokumentu zakupu, co oznacza, że może dokonywać odpisów amortyzacyjnych danego środka trwałego od wyższej wartości. Od 2022 roku taka wycena powinna odbywać się po cenie rynkowej, która przeważnie jest niższa w stosunku do ceny nabycia.
PRZYKŁAD 1 Przedsiębiorca prowadzi działalność gospodarczą od 2015 roku. W chwili obecnej ma zamiar wprowadzić do firmy maszynę produkcyjną, która do tej pory wchodziła w stan jego majątku prywatnego. Przedsiębiorca zakupił maszynę 9 października 2019 roku. Zakup został udokumentowany fakturą opiewającą na wartość 34 000 zł.
W jaki sposób przedsiębiorca może dokonać wyceny środka trwałego jeżeli:
wprowadził maszynę na stan środków trwałych firmy przed ostatnim dniem 2021 roku?
wprowadził maszynę na stan środków trwałych firmy w 2022 roku?
W tym przypadku moment wprowadzenia środka trwałego do ewidencji jest bardzo istotny dla dokonania wyceny na potrzeby amortyzacji.
Jeżeli przedsiębiorca wprowadzi maszynę do majątku firmy jeszcze w 2021 roku, to będzie mógł ją wycenić w oparciu o przepisy obowiązujące obecnie, czyli wg ceny nabycia wykorzystując w tym celu fakturę zakupu maszyny za kwotę 34 000 zł.
W drugim przypadku, jeżeli przedsiębiorca wprowadzi maszynę do majątku firmy w 2022 roku, to będzie musiał zastosować nowe przepisy podatkowe i dokonać wyceny z użyciem ceny rynkowej, która wyniesie ok. 22 000 zł.
PRZYKŁAD 2 Przedsiębiorca prowadzi działalność gospodarczą od 1999 roku. Postanowił wprowadzić do majątku firmowego ciągnik rolniczy, który do tej pory należał do jego majątku prywatnego. Pojazd został kupiony w styczniu 2010 roku, czego potwierdzeniem jest faktura wystawiona na kwotę 254 000 zł.
W jaki sposób przedsiębiorca dokona wyceny środka trwałego jeżeli:
wprowadzi pojazd do ewidencji środków trwałych firmy przed końcem 2021 roku?
wprowadzi pojazd do środków trwałych firmy w 2021 roku?
Jeżeli ciągnik zostanie wprowadzony do ewidencji środków trwałych jeszcze w 2021 roku, to wycena powinna odbyć się w oparciu o przepisy obowiązujące do tej pory, czyli na podstawie ceny nabycia widniejącej na fakturze zakupu, na kwotę 254 000 zł.
W przypadku wprowadzenia ciągnika do środków trwałych firmy w 2022 roku, przedsiębiorca ma obowiązek zastosowania nowych przepisów podatkowych i dokonania wyceny w oparciu o cenę rynkową, która wyniesie ok. 72 000 zł.
Zarówno w pierwszym, jak i w drugim przykładzie różnica w wycenie pomiędzy rokiem 2021, a 2022 jest znacząca, dlatego jeżeli przedsiębiorca planuje wprowadzić dane urządzenia z majątku prywatnego do środków trwałych firmy, to powinien to zrobić raczej w 2021 roku, jeszcze przed wejściem w życie nowych przepisów. W przeciwnym razie przedsiębiorca będzie mógł zaliczyć do kosztów, wartość o wiele niższą.
