Umowa B2B zawierana jest pomiędzy dwoma przedsiębiorcami. Może nią być umowa o dzieło lub umowa o świadczenie usług. Prawidłowo sporządzona umowa typu B2B musi zawierać określone elementy jak i musi być zawarta zgodnie z obowiązującymi zasadami.
Umowa B2B, z ang. business to business jest umową zawieraną pomiędzy dwoma przedsiębiorcami. Jeden z podmiotów pełni rolę pracodawcy, który zleca drugiemu podmiotowi (wykonawcy) zazwyczaj reprezentującemu działalność gospodarczą jednoosobową bez zatrudniania pracowników, ustalony zakres działań.
Umowa powinna zawierać określone, obowiązkowe elementy. Ważne, aby na jej podstawie można było jasno określić:
podmioty ją zawierające – należy dokładnie wskazać, który podmiot jest zleceniodawcą, a który wykonawcą. W tym miejscu umieszcza się również dane potrzebne do identyfikacji płatnika
zakres obowiązków – umieszcza się go w elementach związanych z przedmiotem umowy
wysokość należnego wynagrodzenia – należy podać szczegóły związane z zapłatą, czyli wysokość w skali miesiąca lub jako stawka godzinowa, moment wystawienia faktury, okres płatności, a nawet sposób dostarczenia do zleceniodawcy. Wypłata wynagrodzenia wynikająca z umowy B2B następuje na podstawie faktury wystawionej przez wykonawcę przeważnie w ostatnim dniu danego miesiąca, w którym wykonywane były zadania wskazane w umowie
czas obowiązywania umowy – należy wskazać na jaki okres zostaje zawarta umowa, określić warunki jej wypowiedzenia. Umowa może być podpisana również na czas nieokreślony
podpisy stron – na końcu umowy strony muszą złożyć swoje podpisy, które są potwierdzeniem zgodności ustalonych warunków.
Do umowy B2B można dołączyć również inne postanowienia zgodnie z ustaleniami zawartymi pomiędzy stronami, jak np.
Umowa B2B posiada cechy charakterystyczne dla działalności gospodarczej. W ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych znajduje się określenie działalności gospodarczej, która została uznana za działalność zarobkową, wytwórczą, budowlaną, handlową i usługową, która polega na poszukiwaniu, rozpoznawaniu i wydobywaniu kopalin ze złóż oraz polegającą na wykorzystywaniu rzeczy oraz wartości niematerialnych i prawnych.
Działalność gospodarcza ma miejsce w przypadku, kiedy:
prowadzona jest we własnym zakresie
w sposób zorganizowany
w sposób ciągły
bez względu na jej rezultat.
Działalność gospodarcza, którą prowadzi wykonawca umowy B2B musi posiadać wyżej wymienione cechy oraz charakterystyczne dla niej postanowienia:
umożliwiające wykonywanie zadań zlecanych poprzez umowę za pośrednictwem osób trzecich, takich jak np. pracownicy wykonawcy lub jego podwykonawcy
podkreślające samodzielność wykonawcy w realizacji obowiązków, o których mówi umowa
podkreślające samodzielny dobór przez wykonawcę miejsca oraz czasu wykonywania zadań, o których mówi umowa.
Umowa o pracę, a umowa B2B
Pracownik na podstawie zawartego stosunku pracy zobowiązuje się wykonywać pracę:
na rzecz pracodawcy
pod kierownictwem pracodawcy
w miejscu oraz w czasie wyznaczonym przez pracodawcę.
Zasada osobistego wykonywania pracy zgodnie z wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Poznaniu III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych – z 11 maja 2022 roku (III AUa 1344/20) oznacza, że:
pracownik winien pracę wykonywać osobiście i nie może tego obowiązku spełniać za pośrednictwem innej osoby. Istotą stosunku pracy jest również to, aby praca odbywała się pod kierownictwem pracodawcy i by pracownik stosował się do jego poleceń związanych z organizacją i przebiegiem pracy. Umowa o pracę jest umową starannego działania. Świadcząc pracę, pracownik jest podporządkowany pracodawcy, co do czasu, miejsca i sposobu jej wykonywania. Stosunek pracy jest stosunkiem zobowiązaniowym uzewnętrzniającym wolę umawiających się stron.
Powyższe zasady nie obowiązują w przypadku umowy B2B. W sytuacji, kiedy umowa zawierana jest z osobą fizyczną, która prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą, to może ona zawierać postanowienia zbliżone do umowy o pracę. Z tego powodu w niektórych przypadkach umowa B2B może zostać uznana za umowę o pracę.
Zakaz konkurencji – umowa o pracę i umowa B2B
Zakazem konkurencji po zakończeniu umowy bez rekompensaty objęte są nie tylko umowy zawarte w stosunku pracy, ale również umowy B2B. Dopuszcza się w nich zawarcie zastrzeżenia zapłaty kary umownej, jeżeli zakaz konkurencji zostanie naruszony. Kodeks pracy dokładnie wskazuje, że zawarcie umowy stosunku pracy zobowiązuje pracownika do zachowania lojalności względem pracodawcy. Zakaz konkurencji oznacza, że pracownik nie może prowadzić działalności konkurencyjnej w stosunku do pracodawcy ani nie może świadczyć pracy w ramach stosunku pracy lub na innej podstawie na rzecz podmiotu prowadzącego działalność taką samą jak pracodawca. Zakaz konkurencji obejmuje czas nie tylko pozostawania w stosunku pracy, ale również po zakończeniu zatrudnienia. Umowa o zakazie konkurencji dotyczy głównie ważnych informacji, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę. Zakaz konkurencji obowiązkowo powinien przewidywać wynagrodzenie dla pracownika, które nie może być niższe od 25% wynagrodzenia otrzymywanego przez pracownika przed zakończeniem zatrudnienia i musi odpowiadać okresowi obowiązywania zakazu konkurencji. Odszkodowanie może być wypłacane w ratach miesięcznych. Takie zasady obowiązują jedynie przy umowie o pracę. Przy umowach B2B nie mają zastosowania. Jednak do umowy B2B warto jest wprowadzić postanowienia dotyczące zakazu konkurencji, w których można przewidzieć wynagrodzenie dla wykonawcy. Jednakże nie jest to obowiązkiem. Do kwestii związanych z zakazem konkurencji i kary umownej odniósł się Sąd Najwyższy, który w wyroku nr V CSK 30/13 z dnia 5 grudnia 2013 roku wskazał:
Klauzula konkurencyjna bez ekwiwalentu, przy zastrzeżeniu kary umownej za jej naruszenie, mimo braku symetrii nie traci sensu gospodarczego i mieści się w granicach lojalności kontraktowej. Zleceniobiorca nie był słabszą stroną, a uzyskana przez niego wiedza zagrażała interesom ekonomicznym powoda w wypadku wykorzystania jej w interesie innego przedsiębiorcy. Nie można przyjąć niezgodności takiego ukształtowania praw obowiązków w klauzuli konkurencyjnej z aksjologią leżącą podstaw stosunków cywilnoprawnych w obrocie gospodarczym. W szczególności nie zostały przekroczone granice słuszności i dobrych obyczajów. Z tych względów ani zawarcie umowy tej treści, ani wykorzystanie przez powoda przewidzianej w niej sankcji wobec złamania zakazu nie naruszyły zasad przewidzianych w art. 353(1) i art. 5 kc.
Czym jest własność intelektualna?
Przez własność intelektualną należy rozumieć wszystko to co wytworzył ludzki umysł, jak: utwory literackie, oznaczenia towarów, wynalazki. Nazywa się je dobrami materialnymi, które wchodzą w skład niematerialnych składników majątku firmy. Są to nowatorskie i oryginalne produkty powstałe na skutek twórczej działalności człowieka. Własność intelektualną można znaleźć we wszystkich dziedzinach życia, także w działalności biznesowej. Nie ma znaczenia wielkość firmy, jej specyfika ani geograficzny obszar działania. Prawa własności intelektualnej to prawa wyłączne, co oznacza, że mogą z nich korzystać jedynie osoby uprawnione. Z praw można korzystać tylko przez określony czas i na określonym obszarze. Mają charakter zbywalny, czyli mogą zostać sprzedane, odstąpione lub dziedziczone. Wyjątek stanowią osobiste prawa autorskie. Kwestie związane z ochroną własności intelektualnej zostały uregulowane w ustawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz w prawie własności przemysłowej.
Umowa o pracę, a umowa B2B w świetle własności intelektualnej
Umowa o pracę Jeżeli ustawa lub umowa o pracę nie stanowią inaczej, to pracodawca, którego pracownik stworzył utwór w ramach wykonywania swoich obowiązków wynikających z umowy o pracę, nabywa autorskie prawa majątkowe w obszarze jaki wynika z celu umowy o pracę i jest zgodny z zamiarem obu stron w momencie przyjęcia tego utworu. Podsumowując, jeżeli umowa o pracę nie zawiera żadnych postanowień dotyczących praw autorskich w przedmiocie obowiązków pracowniczych, to prawa te przechodzą na pracodawcę. Powyższa zasada nie dotyczy umów B2B.
Umowa B2B Przy umowach typu B2B, aby prawa do prac stworzonych w ramach tej umowy przeszły na zamawiającego należy umieścić w niej postanowienia o przeniesieniu praw autorskich. Jeżeli nie zostaną spełnione pewne formalności to umowa może zostać uznana za nieważną. Aby tak się nie stało należy w umowie wymienić pola eksploatacji dotyczące przejścia praw autorskich do rezultatów. Pola eksploatacji dotyczą w szczególności:
zakresu utrwalania i zwielokrotniania utworu – wytwarzanie dzieła za pomocą określonej techniki egzemplarzy utworu, w tym techniki drukarskiej, reprograficznej, zapisu magnetycznego oraz techniki cyfrowej
zakresu obrotu oryginałem lub egzemplarzami, na których utwór został utrwalony – wprowadzanie do obrotu oryginału lub egzemplarzy na podstawie użyczenia lub najmu
zakresu rozpowszechniania utworu w sposób inny niż określony powyżej – publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie oraz poprzez publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy miał do niego dostęp w miejscu oraz w wybranym przez siebie czasie.
Ważną rzeczą jest, aby w umowie B2B, która zawiera postanowienia dotyczące transferu praw autorskich wskazać, że wynagrodzenie za wykonanie umowy będzie stanowiło wynagrodzenie prawno-autorskie. Dobrze jest też wprowadzić do umowy postanowienia z zakresu praw osobistych.
Prawa osobiste to prawa do:
autorstwa utworu
oznaczenia utworu własnym nazwiskiem lub pseudonimem bądź do udostępniania go w sposób anonimowy
nienaruszalności treści i formy utworu i jego rzetelnego wykorzystania
decydowania o pierwszym udostępnieniu utworu publiczności
nadzoru nad sposobem korzystania z utworu.
Powyższe prawa nie mogą zostać przeniesione. Jednak wykonawca może podjąć zobowiązanie, że nie będzie ich wykonywał.
