Brak rejestracji zagranicznego kontrahenta do VAT UE, jak wystawić fakturę?
Sprzedaż towarów i usług przedsiębiorcom z innych krajów Unii Europejskiej przez polskich sprzedawców wymaga, aby kontrahent z innego kraju członkowskiego posiadał numer VAT UE. Jest to ważne głównie z powodu na opodatkowanie transakcji.
Dokumentowanie sprzedaży towaru na rzecz kontrahenta, który nie posiada numeru VAT UE
Jeżeli polski podatnik VAT sprzedaje swoje towary kontrahentowi z innego kraju Unii Europejskiej, który jest podatnikiem VAT, ale nie jest zarejestrowany jako podatnik VAT UE i w związku z tym nie posiada numeru identyfikującego go jako podatnika VAT UE, to powinien wystawić fakturę ze stawką VAT 23%, czyli ze stawką właściwą w kraju. W tej sytuacji sprzedaż uznaje się za sprzedaż krajową. Nie można uznać jej za wewnątrzwspólnotową dostawę towarów i nie można w stosunku do niej zastosować stawki VAT 0%. Zgodnie z art. 13 ust. 1 ustawy o VATwewnątrzwspólnotowa dostawa towarów (WDT) oznacza wywóz towarów z terytorium kraju w wykonaniu czynności wskazanych w art. 7 na terytorium państwa członkowskiego innego niż terytorium kraju z zastrzeżeniem ust. 2 – 8 ustawy.
Przepis ten stosuje się, jeżeli nabywcą towarów jest:
podatnik podatku od wartości dodanej zidentyfikowany na potrzeby transakcji wewnątrzwspólnotowych na terytorium państwa członkowskiego innego niż terytorium kraju
osoba prawna niebędąca podatnikiem podatku od wartości dodanej, która jest zidentyfikowana na potrzeby transakcji wewnątrzwspólnotowych na terytorium państwa członkowskiego innego niż terytorium kraju
podatnik podatku od wartości dodanej lub osoba prawna niebędąca podatnikiem podatku od wartości dodanej działająca w takim charakterze na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju, niewymienionego powyżej, jeżeli przedmiotem dostawy są wyroby akcyzowe, które zgodnie z przepisami o podatku akcyzowym objęte są procedurą zawieszenia poboru akcyzy lub procedurą przemieszczania wyrobów akcyzowych z zapłaconą akcyzą
podmiot inny niż wymienione powyżej, działający lub zamieszkujący w kraju członkowskim innym niż Polska o ile przedmiotem dostawy są nowe środki transportu.
Kiedy dostawa może zostać uznana za WDT?
Zgodnie z przepisami dostawa zostaje uznana za WDT, jeżeli będą spełnione określone warunki:
nabywca towarów jest podatnikiem VAT w innym państwie UE niż Polska
nabywca może być również osobą prawną niebędącą podatnikiem podatku VAT, jeżeli zarejestrowany jest na potrzeby transakcji wewnątrzwspólnotowych na terytorium państwa członkowskiego innego niż Polska oraz posiada aktywny numer VAT-UE
dostawca zarejestrowany jest w Polsce jako podatnik VAT-UE
dostawca posiada dowody, że towary zostały wywiezione z terytorium Polski i dostarczone do nabywcy na terytorium państwa członkowskiego UE innego niż Polska.
Wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów ma miejsce również wtedy, kiedy towary własne przedsiębiorcy przemieszczane są z terytorium Polski na terytorium innego kraju Unii Europejskiej i są wykorzystywane w prowadzonej działalności gospodarczej.
Opodatkowanie WDT stawką podatku VAT 0%
Art. 42 ust. 1 ustawy o VAT wskazuje, że wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów może być opodatkowana zerową stawką podatku VAT, o ile zostaną spełnione następujące warunki:
podatnik dokonał dostawy na rzecz nabywcy posiadającego właściwy i zarejestrowany numer identyfikacyjny dla transakcji wewnątrzwspólnotowych, który został nadany nabywcy przez państwo członkowskie właściwe dla niego i zawiera dwuliterowy kod stosowany dla podatku od wartości dodanej
podatnik przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy posiada dowody, że towary będące przedmiotem wewnątrzwspólnotowej dostawy zostały wywiezione z terytorium kraju i dostarczone do nabywcy na terytorium państwa członkowskiego innego niż terytorium kraju
W związku z tym, jeżeli nabywca zagraniczny nie wskaże zarejestrowanego numeru VAT UE lub nie zostanie zidentyfikowany dla potrzeb danej transakcji wewnątrzwspólnotowej na terytorium innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej, to polski dostawca ma obowiązek wykazania danej transakcji w ewidencji sprzedaży jak dostawę na terytorium kraju i zastosować wobec niej właściwą stawkę podatku dla danego towaru. Takie samo zdanie w tej kwestii ma Dyrektor KIS, który potwierdził je w interpretacji indywidualnej z dnia 7 listopada 2017 roku, nr sygn. 0115-KDIT1-3.4012.621.2017.1.EB.
Brak numeru VAT UE, a sprzedaż usług podatnikowi z państwa członkowskiego UE
Sprzedawcy dokonują sprzedaży nie tylko towarów, ale i usług na rzecz nabywców z innych państw Unii Europejskiej. Jeżeli nabywca jest podatnikiem podatku VAT, ale nie jest zarejestrowany jako podatnik VAT UE, to taka transakcja traktowana jest jak eksport usług i dlatego powinna być opodatkowana w kraju nabywcy. Powyższe zgodne jest z treścią art. 28b ust. 1 ustawy o VAT, który mówi, że miejscem świadczenia usług w przypadku, kiedy usługi świadczone są na rzecz podatnika jest miejsce, w którym jako usługobiorca posiada on siedzibę działalności gospodarczej. W oparciu o art. 5 ust. 1 ustawy o VAT
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej "podatkiem", podlegają: 1) odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju; 2) eksport towarów; 3) import towarów na terytorium kraju; 4) wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju; 5) wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.
Miejsce opodatkowania świadczonej usługi dla podatnika VAT UE
Zgodnie z przepisami wymienionymi powyżej, miejscem świadczenia usług na rzecz podatnika z kraju członkowskiego UE innego niż Polska, jest kraj nabywcy usługi. Bez znaczenia jest fakt czy posiada on numer VAT UE, czy też nie. W związku z tym polski podatnik świadczący usługi dla podatnika z innego państwa UE, powinien wystawić fakturę bez podatku VAT lub ze stawką NP (nie podlega opodatkowaniu) oraz adnotacją „odwrotne obciążenie”. Powyższą zasadę potwierdzają interpretacje podatkowe. Przykładem może być interpretacja wydana przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 24 marca 2017 roku, nr sygn. 1462-IPPP3.4512.973.2016.1.JF.
Podsumowanie
Sprzedaż towarów na rzecz kontrahenta będącego zarejestrowanym podatnikiem VAT w innym kraju członkowskim UE, ale nieposiadającym numeru VAT UE lub posiadającym numer, który nie został zarejestrowany traktowana jest jak sprzedaż krajowa. Sprzedawca wystawia dla takiej transakcji fakturę VAT z podatkiem właściwym dla dostawy towarów w Polsce.
Z kolei świadczenie usług na rzecz zarejestrowanego podatnika VAT w innym niż Polska kraju członkowskim UE niezarejestrowanego do VAT UE lub posiadającego nieaktywny numer VAT UE traktowane jest jak eksport usług. W tym przypadku za miejsce świadczenia usług uznaje się kraj siedziby kontrahenta. Na wystawionej fakturze nie wykazuje się podatku, ale należy na niej umieścić adnotację „odwrotne obciążenie”.
