Dokumenty potwierdzające wywóz towarów z UE, a stawka VAT
WDT jak i eksport towarów objęte są możliwością zastosowania preferencyjnej stawki VAT 0%. Jednak muszą zostać spełnione określone warunki. Przede wszystkim przedsiębiorca powinien posiadać wymagane dokumenty i dotrzymać terminów.
Przez eksport towarów w oparciu o art. 2 pkt 8 ustawy o VAT należy rozumieć dostawę towarów wysyłanych lub transportowanych z terytorium kraju na terytorium państw spoza Unii Europejskiej przez sprzedawcę lub na jego rzecz. Mówimy wtedy, że jest to eksport bezpośredni. Dostawcą towarów może być również nabywca mający siedzibę poza terytorium kraju lub inna osoba działająca na jego rzecz z wyłączeniem towarów wywożonych przez nabywcę do celów wyposażenia lub zaopatrzenia statków rekreacyjnych, turystycznych statków powietrznych lub innych środków transportu, które służą celowi prywatnemu, tzw. eksport pośredni, pod warunkiem, że wywóz towarów poza terytorium UE potwierdzony został przez właściwy organ celny określony przepisami celnymi.
Eksport towarów – stawka VAT 0%
Przy eksporcie towarów zastosowanie ma stawka podatku VAT 0%. Aby można było skorzystać ze stawki preferencyjnej należy spełnić określone warunki. Zgodnie z art. 42 ust. 4 – 6 ustawy o VAT podatnik przed upływem terminu do złożenia deklaracji VAT za dany okres rozliczeniowy musi posiadać dokument potwierdzający wywóz towarów poza granice Unii Europejskiej, Z kolei w art. 41 ust. 6a ustawy o VAT dostępny jest katalog dokumentów uprawniających do zastosowania stawki zerowej. Należy do nich między innymi:
dokument w formie elektronicznej pochodzący z systemu teleinformatycznego, który służy do obsługi zgłoszeń wywozowych lub wydruk powyższego dokumentu potwierdzony przez właściwy organ celny
dokument w formie elektronicznej pochodzący z systemu teleinformatycznego, który służy do obsługi zgłoszeń wywozowych pochodzący spoza systemu o ile zapewniona jest jego autentyczność
pisemne zgłoszenie wywozowe złożone poza systemem teleinformatycznym służącym do obsługi zgłoszeń wywozowych lub kopia tego zgłoszenia potwierdzona przez właściwy organ celny.
Komunikat IE599
Komunikat elektroniczny IE599 jest najbardziej pożądanym dokumentem potrzebnym zarówno podatnikowi jak i urzędowi. Komunikat ten generuje się automatycznie w systemie służącym do obsługi zgłoszeń celnych przy eksporcie towarów poza obszar Unii Europejskiej. Posiadanie tylko tego komunikatu wystarczy, aby podatnik mógł zastosować stawkę 0%. Komunikat IE599 może być wydany nie tylko przez administrację celną krajową, ale również przez celne organy unijne, pod warunkiem, że odprawa celna odbyła się w innym państwie członkowskim. W tej sytuacji komunikat IE599 lub inny podobny uprawnia do zastosowania stawki VAT 0%. Takie stanowisko potwierdzają organy podatkowe w wydawanych interpretacjach. Za przykład może posłużyć interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 13 sierpnia 2018 roku, nr 0112-KDIL1-3.4012.388.2018.2.PR lub interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 31 sierpnia 2021 roku, nr 0114-KDIP1-2.4012.306.2021.1.RD.
Komunikat IE599 tworzy się w taki sposób, że najpierw urząd celny wyprowadzenia (urząd celny graniczny, przez który towar opuszcza granice UE) wysyła komunikat IE518 do urzędu wywozu (urząd, w którym zostało złożone zgłoszenie celne). Następnie już po wywozie towaru za granicę Unii, urząd wywozu otrzymuje komunikat IE518 i wtedy system AES generuje automatycznie komunikat IE599 i wysyła go na adres e-mail podany przez osobę zgłaszającą towar do procedury wywozu, czyli do eksportera lub agencji celnej, jeżeli jest ona reprezentantem podatnika.
Przykłady innych dokumentów mieszczących się w katalogu dokumentów uprawniających do zastosowania stawki zerowej
wydruk wymienionego wyżej komunikatu IE599 potwierdzony przez właściwy organ celny
elektroniczna kopia komunikatu IE599 przekazana e-mailem, o ile zapewniona jest jego autentyczność
zgłoszenie papierowe (karty SAD) stosowane tylko w przypadku tzw. procedury awaryjnej (interpretacja Dyrektora KIS z dnia 26 czerwca 2018 roku, nr 0114-KDIP1-2.4012.275. 2018.1.IG).
Cały czas sporny pozostaje fakt, czy przy braku dokumentu IE599 lub SAD wywóz towarów poza granice Unii Europejskiej miał miejsce lub czy inna dokumentacja jaką podatnik posiada, rzeczywiście może być potwierdzeniem wywozu. Przykładowo, organy mogą kwestionować wydruki pochodzące od firm kurierskich, które umożliwiają śledzenie przesyłek, a czasami pod wątpliwość poddawane są nawet i same komunikaty IE599, jeżeli dane podane na dokumencie odnoszące się do osoby zgłaszającej są inne od tych wykazanych na fakturach lub dokumentach wywozowych, które posiada podatnik. Czasami zdarza się też, że komunikat IE599 nie zostanie w ogóle wygenerowany, ponieważ zgłoszenie FAD/EX zostało błędnie wypełnione poprzez niewłaściwe wskazanie urzędu wyprowadzenia.
W rozstrzyganych sporach dotyczących podobnych przypadków jak te przedstawione powyżej, sądy administracyjne stoją po stronie podatników i uważają, że w przypadku:
zastosowania stawki 0% przy eksporcie towarów istotne znaczenie ma fakt wywozu towarów poza obszar UE, a nie zgromadzenie określonych dokumentów w konkretnej procedurze. Katalog dowodów potwierdzających wywóz towarów poza UE zawarty w ustawie o VAT jest otwarty. Nie można więc odmówić prawa do stawki 0% tylko dlatego, że komunikat IE-599 nie zawiera danych podmiotu dokonującego dostawy a dane podmiotu zgłaszającego do procedury
przepisy celne zgodnie z art. 335 ust. 4 rozporządzenia 2015/2447 nie ograniczają możliwości potwierdzenia wywozu towarów w inny sposób niż przy pomocy właściwego komunikatu wprowadzonego do systemu organów celnych, czyli takiej możliwości nie można wykluczyć na gruncie ustawy o VAT, a poza tym art. 41 ust. 6a ustawy nie daje do tego podstaw
nie można odmówić podatnikowi prawa do zastosowania stawki 0% VAT tylko dlatego, że nie posiada on określonego dokumentu, który będzie potwierdzał eksport towarów poza UE, jeżeli taki eksport miał miejsce.
