Co do zasady przedsiębiorca, który kupuje usługę za granicą powinien otrzymać fakturę potwierdzającą dokonaną transakcję. Czasami jednak taka faktura nie dociera do nabywcy, zwłaszcza wtedy kiedy usługi zagraniczne nabywane są przez Internet, np.: zakup dostępu do zdjęć lub programów komputerowych.
Przez import usług należy rozumieć transakcję, która zgodnie z zasadami ogólnymi powinna być świadczona w miejscu siedziby działalności nabywcy, co pozwala twierdzić, że osobą zobowiązaną do rozliczenia podatku VAT od zakupionych za granicą usług jest ich nabywca. Jeżeli polski przedsiębiorca zakupi usługę od zagranicznego kontrahenta, to ma obowiązek z tego tytułu rozliczyć (naliczyć i odprowadzić) w Polsce podatek VAT. Ma też prawo do odliczenia podatku naliczonego pod warunkiem, że zakup ma związek z prowadzoną działalnością gospodarczą. Stawka podatku musi być zgodna ze stawką stosowaną w danym rodzaju transakcji. W Polsce przeważnie jest to 23%.
Import usług, a podatek VAT
Przy imporcie usług obowiązek podatkowy powstaje w momencie wykonania usługi (art. 19a ust. 1 ustawy o VAT), dlatego w sytuacji braku faktury przedsiębiorca nadal ma obowiązek naliczenia podatku VAT.
Dodatkowo podatnik powinien wziąć pod uwagę, że:
świadczone usługi uznaje się za wykonane z upływem każdego okresu, do których odnoszą się dane rozliczenia lub płatności aż do momentu zakończenia świadczenia tych usług, dla których zostały ustalone następujące po sobie terminy płatności lub rozliczeń
usługi świadczone w sposób ciągły przez okres dłuższy niż 1 rok, dla których w danym roku nie upływają terminy rozliczeń lub płatności zostają uznane za wykonane z upływem każdego roku podatkowego aż do momentu zakończenia świadczenia usług.
Jeżeli przedsiębiorca nie otrzyma faktury, to zmuszony jest sam wystawić fakturę i wykazać na niej kwotę jaką zapłacił za nabytą usługę uznając, że jest to kwota netto. Na tej podstawie musi wyliczyć podatek VAT (zgodnie z krajową stawką podatku) i kwotę brutto wykonanej usługi. W przypadku zapłaty w obcej walucie powinien najpierw przeliczyć walutę po średnim kursie NBP na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień powstania obowiązku podatkowego.
Import usług, a prawo do odliczenia VAT
Jednym z obowiązków nabywcy jest opodatkowanie importu usług i wykazanie podatku VAT należnego. Dodatkowo czynny podatnik VAT może dokonać odliczenia podatku VAT naliczonego. Takie prawo przysługuje nawet wtedy kiedy nabywca nie otrzymał faktury. Potwierdzeniem na to jest interpretacja indywidualna wydana przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 15 maja 2017 roku o sygn. 2461-IBPP2.4512.190.2017.1.MS, w której można przeczytać:
Wnioskodawca będzie mógł zrealizować prawo do odliczenia podatku VAT w deklaracji podatkowej, w której uwzględni kwotę podatku należnego w przypadku gdy podatek należny zostanie rozliczony w terminie 3 miesięcy od upływu miesiąca, w którym w odniesieniu do nabytych towarów i usług powstał obowiązek podatkowy.
Podatek VAT od importu usług, gdzie nabywca zobowiązany jest do jego naliczenia wykazuje się w rejestrze sprzedaży VAT oraz w rejestrze zakupów VAT. Taka sama sytuacja zachodzi również przy transakcjach związanych z WNT, czyli wewnątrzwspólnotowym nabyciem towarów.
Import usług poza terminem
Podatnik powinien rozliczyć transakcję wynikającą z importu usług w tym samym miesiącu, w którym powstał obowiązek podatkowy. Jeżeli nie otrzyma faktury to i tak ma obowiązek wykazać podatek należny. Dodatkowo cały czas nadal ma możliwość odliczenia podatku naliczonego. Jednak jeżeli z upływem 3 miesięcy liczonych od końca miesiąca, w którym powstał obowiązek podatkowy nadal nie otrzyma faktury, to jest zobowiązany do korekty podatku naliczonego w okresie powstania obowiązku podatkowego. Prawo do odliczenia zyska dopiero w chwili otrzymania faktury. Odliczenia będzie mógł dokonać w czasie otrzymania dokumentu.
PRZYKŁAD Firma 15 kwietnia w ramach importu usług zakupiła usługę od niemieckiego kontrahenta. Za wykonaną usługę otrzymała w dniu 6 maja, fakturę. Kiedy firma powinna rozliczyć VAT należny i odliczyć VAT naliczony z tytułu importu?
Odpowiedź: Obowiązek podatkowy powstał w momencie dokonania transakcji importu. Do transakcji doszło w kwietniu, dlatego też w tym miesiącu powstał obowiązek podatkowy i podatnik zobowiązany jest do rozliczenia VAT należnego. W związku z tym, że został rozpoznany import usług firma ma prawo do odliczenia podatku naliczonego w deklaracji za okres, w którym powstał obowiązek podatkowy, czyli w pliku JPK_V7 za kwiecień, a co za tym idzie transakcja na gruncie podatku VAT będzie neutralna podatkowo.
PRZYKŁAD 2 Firma 22 kwietnia dokonała transakcji w ramach importu usług z kontrahentem z Czech. Niestety fakturę za wykonaną usługę otrzymała dopiero pod koniec września. Firma rozliczyła transakcję na gruncie podatku VAT w miesiącu kwietniu. Wykazała zarówno podatek należny jak i naliczony. Czy otrzymując fakturę po 3 miesiącach firma ma obowiązek dokonania korekty naliczonego podatku VAT oraz czy transakcja na gruncie podatku VAT może być w dalszym ciągu neutralna?
Odpowiedź: Jak wiadomo podatnik zobowiązany jest do wykazania podatku należnego z tytułu transakcji importu usług w czasie powstania obowiązku podatkowego. W omawianym przypadku obowiązek podatkowy powstanie w kwietniu. W tym okresie firma będzie mogła także odliczyć podatek VAT, nawet jeżeli nie otrzyma faktury. Jeżeli po upływie ustawowych 3 miesięcy nadal nie będzie posiadała faktury, to będzie musiała skorygować podatek naliczony i będzie go mogła odliczyć dopiero w pliku JPK_V7 za okres, w którym otrzymała fakturę, czyli we wrześniu. Firma ma obowiązek złożyć korektę JPK_V7 za kwiecień oraz naliczyć i uregulować odsetki podatkowe za powstałą zaległość w podatku VAT.
Import usług w kosztach KPiR
Brak dowodu zakupu nie daje możliwości ujęcia wydatku w kosztach podatkowych, dlatego też przedsiębiorca nie mając faktury za import usług nie może ująć go w kosztach, ale może wykorzystać wydruk potwierdzenia transakcji jaki może sobie wydrukować z portalu internetowego. Mając już takie potwierdzenie może podpiąć pod nie dowód zapłaty. Na tej podstawie może ująć wydatek w kosztach. Jednak wiąże się to z pewnym ryzykiem, że urząd skarbowy zakwestionuje takie rozwiązanie, ponieważ potwierdzenie transakcji z podpiętym dowodem zapłaty nie jest dowodem księgowym. Taki dokument nie posiada wszystkich potrzebnych danych jakie powinny się na nim znaleźć zgodnie z obowiązującymi przepisami KPiR (na tzw. innych dowodach księgowych wymienionych w par. 11 i 12 rozporządzenia w sprawie prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów).
Podsumowanie
Przedsiębiorca w ramach importu usług na gruncie podatku VAT ma obowiązek wykazania importu usług i naliczenia podatku VAT. Dodatkowo czynny podatnik VAT ma prawo do odliczenia podatku naliczonego o ile wydatek ma związek z działalnością opodatkowaną. W przypadku ujęcia importu usług w kosztach uzyskania przychodu, to przedsiębiorca może ująć wydatek w kosztach dopiero w momencie otrzymania faktury będącej potwierdzeniem importu usług.
