Przedsiębiorcy świadczący usługi na rzecz kontrahentów z innych państw UE mają obowiązek dokonać rejestracji na potrzeby transakcji wewnątrzwspólnotowych oraz prawidłowo ją udokumentować.
Zasady obowiązujące przy określaniu miejsca opodatkowania usługi na rzecz podatnika
Podstawowa zasada jaka obowiązuje przy określaniu miejsca opodatkowania usług świadczonych na rzecz podatników została opisana w art. 28b ustawy o VAT. Zgodnie z wymienionym przepisem miejscem świadczenia usług na rzecz podatników jest miejsce, w którym usługobiorca posiada siedzibę działalności gospodarczej. W przypadku kiedy usługi świadczone są dla stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej znajdującego się w innym miejscu niż siedziba podatnika, to miejscem świadczenia dla tych usług jest stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej.
Od tej zasady występują wyjątki dotyczące między innymi świadczenia usług:
transportowych
restauracyjnych i cateringowych
turystycznych
związanych z nieruchomościami
w dziedzinie kultury, sztuki, sportu, nauki, edukacji, rozrywki oraz innych podobnych usług
krótkoterminowego wynajmu środków transportu.
Jeżeli usługi świadczone są na szczególnych zasadach obowiązujących przy ustalaniu miejsca ich opodatkowania, to obowiązkiem podatnika jest każdorazowe sprawdzenie obowiązujących przepisów dla celu właściwego rozliczenia transakcji. Regulacje dotyczące tej kwestii znajdują się w art. 28c – 28o ustawy o VAT.
Usługa świadczona dla kontrahenta z UE – dodatkowe obowiązki
Przedsiębiorca, który decyduje się na współpracę z kontrahentem z innego państwa UE ma obowiązek dokonania rejestracji dla celów transakcji wewnątrzunijnych przez złożenie aktualizacji na formularzu VAT-R, gdzie należy wypełnić część C.3. „Informacje dotyczące wykonywania transakcji wewnątrzwspólnotowych”. W tym celu przedsiębiorca musi udać się do urzędu skarbowego właściwego ze względu na podatek VAT. Po dokonaniu rejestracji podatnik ma prawo posługiwać się prefiksem „PL” umieszczanym przed numerem NIP przy transakcjach wewnątrzunijnych. Przedsiębiorca zobowiązany jest też do składania informacji podsumowujących VAT UE.
Moment powstania obowiązku podatkowego
Przy imporcie usług stosuje się zasady ogólne określone w art. 19a ustawy o VAT, zgodnie z którymi obowiązek podatkowy powstaje w momencie wykonania usługi.
PRZYKŁAD 1 Firma z Polski wykonała projekt strony internetowej dla firmy z Niemiec z aktywnym numerem VAT-UE. Firmy ustaliły, że usługa zostanie wykonana na dzień 10 maja. Termin został dotrzymany i potwierdzony protokołem. W tej sytuacji obowiązek podatkowy z tytułu świadczenia usługi powstał w momencie jej wykonania. Jeżeli przed wykonaniem usługi sprzedawca otrzyma całość lub część zapłaty w formie zaliczki, zadatku, raty, czy przedpłaty, to wtedy obowiązek podatkowy powstanie z chwilą otrzymania pieniędzy. Z tego powodu przedsiębiorca powinien za każdym razem określać jakie zdarzenie zaistniało w pierwszej kolejności, ponieważ otrzymanie zapłaty w całości przed wykonaniem usługi sprawia, że obowiązek podatkowy powstaje także przed jej wykonaniem.
PRZYKŁAD 2 Polska firma podpisała umowę z firmą z Francji. Umowa została podpisana na wykonanie strony internetowej. Strony ustaliły między sobą, że kontrahent wpłaci zaliczkę na połowę wartości zamówienia. Wpłata została dokonana 10 maja, a usługa wykonana 12 czerwca. Kontrahent z Francji ma 14 dni od daty wykonania usługi na zapłatę pozostałej kwoty należności. Taka sytuacja spowodowała, że u polskiej firmy obowiązek podatkowy z tytułu otrzymanej zaliczki powstał 10 maja, w dacie jej otrzymania. W tej dacie podatnik z Polski musi wykazać wartość otrzymanej kwoty w ewidencji sprzedaży VAT. Pozostała wartość sprzedaży powinna być wykazana w dacie wykonania usługi, w dniu 12 czerwca.
Jeżeli miejscem świadczenia usług jest terytorium innego państwa członkowskiego, a osobą mającą obowiązek do zapłaty podatku od wartości dodanej jest nabywca, to fakturę wystawia się zgodnie z przepisami krajowymi. Wykaz ogólnych elementów jakie powinna zawierać określa art. 106e ust. 1 ustawy o VAT. Faktura, która dotyczy świadczenia usług na podstawie art. 28b na rzecz podatników VAT UE może:
nie zawierać danych uwzględniających:
kwoty opustów lub obniżek cen, w tym także w formie rabatu z tytułu wcześniejszej zapłaty jeżeli nie zostały podane w cenie jednostkowej netto
stawki podatku
sumy wartości sprzedaży netto z podziałem na sprzedaż objętą poszczególnymi stawkami podatku i sprzedaż zwolnioną od podatku
kwoty podatku od sumy wartości sprzedaży netto z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku
powinna zawierać:
adnotację „odwrotne obciążenie”
numer identyfikujący podatnika na potrzeby podatku poprzedzony prefiksem „PL”
numer za pomocą, którego nabywca usługi zidentyfikowany jest na potrzeby podatku od wartości dodanej w danym państwie członkowskim zawierający dwuliterowy kod danego państwa członkowskiego.
W przypadku transakcji wewnątrzwspólnotowego świadczenia usług z art. 28b ustawy o VAT, sprzedawca i nabywca muszą być aktywnymi podatnikami zarejestrowanymi do VAT UE. W przypadku kiedy miejscem opodatkowania usług jest terytorium innego kraju, to na fakturze nie powinna być podana stawka oraz kwota podatku VAT. W takim wypadku dokument wystawia się na ogólną kwotę sprzedaży pobieraną od nabywcy. Jeżeli chodzi o termin wystawienia faktury, to w przypadku importu usług obowiązuje ogólna zasada zgodnie, z którą podatnik ma obowiązek jej wystawienia nie później niż 15 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym została wykonana usługa.
PRZYKŁAD 3 Polska firma wykonała projekt strony internetowej dla podatnika VAT UE zamieszkałego w Holandii. Zgodnie z zapisem z protokołu usługa została wykonana w dniu 20 maja. Strony ustaliły, że płatność zostanie uregulowana w ciągu 30 dni od daty wystawienia faktury. W tym przypadku polska firma jest zobowiązana do wystawienia faktury najpóźniej w terminie do 15 czerwca.
