Podatnikowi zgodnie z ogólnie obowiązującą zasadą przysługuje zwrot 50% kwoty z naliczonego podatku VAT. Jeżeli podatnik kupi samochód osobowy i odliczy od niego 50% podatku i następnie sprzeda taki pojazd w okresie 5 lat, to po spełnieniu określonych warunków może odzyskać część nieodliczonego wcześniej podatku od towarów i usług. Przy sprzedaży nalicza się podatek VAT w wysokości stawki 23%. W niektórych przypadkach istnieje możliwość dokonania korekty in plus VAT naliczonego, który nie został wcześniej odliczony.
W przypadku, kiedy w okresie korekty podatnik sprzeda pojazd, który był wykorzystywany w firmie w sposób mieszany, to w takim przypadku obowiązuje zasada, że do końca okresu korekty taki samochód traktowany jest tak jakby był wykorzystywany jedynie do celów firmowych. Na zasady stosowane przy korekcie VAT wskazuje art. 90b ustawy o VAT.
Korektę można sporządzić w niżej wymienionych przypadkach, kiedy:
podatnik nabył samochód i posiadał pełne prawo do odliczenia podatku z uwagi na przeznaczenie pojazdu do użytkowania jedynie w działalności gospodarczej, a w okresie korekty zmienił przeznaczenie pojazdu, który był w tym czasie wykorzystywany również do celów innych niż firmowe
podatnik zakupił pojazd i posiadał ograniczone prawo do odliczenia w wysokości 50%. Jeżeli w okresie korekty podatnik dokona sprzedaży opodatkowanej samochodu lub będzie użytkował ten samochód wyłącznie w celach firmowych.
Okres korekty liczy się począwszy od miesiąca, w którym pojazd został nabyty, importowany lub oddany do używania i wynosi odpowiednio:
60 miesięcy – wartość samochodu przekracza 15 000 zł
12 miesięcy – wartość samochodu nie przekracza 15 000 zł.
Jak sprzedać samochód wykorzystywany do celów mieszanych?
Jeżeli podatnik kupił samochód i z faktury zakupu odliczył 50% kwoty podatku VAT, a następnie dokonał sprzedaży tego pojazdu w okresie korekty to taka sprzedaż opodatkowana jest podatkiem VAT w stawce 23%, W takiej sytuacji należy przyjąć, że od miesiąca sprzedaży do końca okresu korekty samochód wykorzystywany był wyłącznie w działalności. Tylko po spełnieniu tych warunków podatnik ma prawo dokonać korekty podatku VAT nieodliczonego naliczonego w momencie nabycia samochodu. Korekta in plus wykazywana jest w deklaracji za okres rozliczeniowy, w którym miała miejsce sprzedaż. Wysokość korekty musi być wyliczona proporcjonalnie do pozostałego okresu korekty. Korekty nie dokonuje się w przypadku, jeżeli przy sprzedaży samochodu podatnik odliczył 100% podatku VAT z faktury zakupu.
Co oznacza zmiana przeznaczenia samochodu?
Jeżeli korekta odliczonego podatku VAT wykonywana jest z powodu zmiany wykorzystywania samochodu osobowego należy jej dokonać w deklaracji za okres rozliczeniowy miesięczny lub kwartalny w zależności od wybranego przez podatnika okresu rozliczeniowego. Korekta musi zostać sporządzona w tym okresie rozliczeniowym, w którym miała miejsce zmiana i powinna zostać wyliczona proporcjonalnie w stosunku do pozostałego okresu. Przy zmianie przeznaczenia korektą objęte są jedynie wydatki na nabycie, import lub wytworzenie pojazdu. Pozostałe wydatki, jak np. raty leasingowe, czy wydatki eksploatacyjne nie podlegają korekcie, ponieważ są one odliczane w bieżącym okresie.
Podatnik ma obowiązek dokonania korekty VAT na minus, jeżeli przy nabyciu pojazdu i wykorzystywaniu go wyłącznie w działalności gospodarczej odliczył 100% podatku VAT oraz dokonał zmiany jego przeznaczenia w okresie korekty na wykorzystywanie samochodu w sposób mieszany, czyli do celów prywatnych i firmowych. W tej sytuacji na potrzeby korekty uznaje się, że samochód wykorzystywany był w sposób mieszany począwszy od miesiąca, w którym doszło do zmiany jego wykorzystywania.
Zgodnie z przepisami, jeżeli podatnik w ciągu 60 miesięcy licząc od dnia nabycia samochodu dla celów mieszanych, prywatnych i firmowych sprzeda taki pojazd, to w tej sytuacji nastąpi zmiana przeznaczenia samochodu wyłącznie na cele związane z prowadzoną działalnością gospodarczą. Oznacza to, że podatnik będzie miał prawo do odliczenia podatku VAT. Powyższe wskazanie dotyczy samochodów o wartości powyżej 15 000 zł. Okres użytkowania pojazdu w działalności do celów mieszanych oblicza się w miesiącach. Należy wyliczyć proporcję i wykazać korektę w deklaracji za miesiąc, w którym doszło do sprzedaży samochodu.
Interpretacja indywidualna nr 0112-KDIL1-3.4012.268.2022.1.MR z dnia 4 sierpnia 2022 roku wydana przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
W interpretacji indywidualnej nr 0112-KDIL1-3.4012.268.2022.1.MR z dnia 4 sierpnia 2022 roku Dyrektor KIS odwołał się do treści art. 90b ustawy o VAT, który wskazuje, że wydatki związane z użytkowaniem samochodu nabytego na podstawie umowy najmu, dzierżawy, leasingu operacyjnego lub innej umowy o podobnym charakterze nie są objęte korektą. Spowodowane to jest faktem, że wydatki związane z pojazdem odliczane są na bieżąco. W związku z tym cały czas możliwe jest ich monitorowanie. Podatnik powinien w miesiącu, w którym doszło do zmiany przeznaczenia pojazdu zmienić zasady odliczania wysokości podatku. Dyrektor wskazał również, że jeżeli podatnik nabył pojazd na podstawie umowy leasingu operacyjnego i jednocześnie wykorzystywał samochód tylko do celów działalności gospodarczej, a później zmienił jego przeznaczenie z użytkowania go jedynie w działalności na sposób użytkowania mieszany, to w takiej sytuacji po zmianie przeznaczenia podatnik ma prawo do odliczenia podatku naliczonego od wydatków poniesionych na eksploatację i raty leasingowe w wysokości 50% licząc od kwoty podatku wykazanej na fakturze. Oznacza to, że zmiana przeznaczenia nie wywołuje konieczności sporządzania korekty podatku VAT naliczonego od opłaty wstępnej oraz poniesionych kosztów za okres przypadający na dzień pierwszego wydatku poniesionego na ten pojazd aż do dnia złożenia aktualizacji deklaracji VAT-26. Z kolei korektę na plus należy wystawić w sytuacji, kiedy podatnik dokona zakupu samochodu, od którego będzie mógł odliczyć tylko 50% kwoty podatku i w okresie korekty zmieni jego przeznaczenie wyłącznie na potrzeby działalności gospodarczej.
Przykłady
PRZYKŁAD 1 Przedsiębiorca w sierpniu 2022 roku kupił do firmy samochód osobowy za kwotę 120 000 zł. Podatek VAT wyniósł 27 600 zł. Pojazd wykorzystywany był wyłącznie do celów działalności gospodarczej. Przedsiębiorca zgodnie z przepisami opracował zasady używania pojazdu oraz zaczął prowadzić ewidencję przebiegu pojazdu i złożył formularz informacyjny VAT-26. W rozliczeniu za miesiąc sierpień 2022 roku podatnik odliczył 100% podatku VAT w wysokości 27 600 zł. Z dniem 1 października 2023 roku przedsiębiorca zmienił przeznaczenie pojazdu i zaczął go użytkować w sposób mieszany W związku z tym podatnik oprócz złożenia informacji VAT-26 musi jeszcze sporządzić korektę zmniejszającą kwotę podatku, którą odliczył przy nabyciu pojazdu.
PRZYKŁAD 2 Przedsiębiorca w sierpniu 2021 roku kupił do firmy samochód osobowy za kwotę 120 000 zł. Podatek VAT wyniósł 27 600 zł. Początkowo samochód wykorzystywany był w działalności w sposób mieszany, czyli do celów prywatnych i firmowych. Podatnik od zakupu pojazdu odliczył 50% podatku VAT od kwoty wykazanej na fakturze, czyli 13 800 zł. W listopadzie 2023 roku przedsiębiorca sprzedał pojazd. W tym przypadku przedsiębiorca powinien sporządzić korektę in plus i wykazać ją w części ewidencyjnej w podatku naliczonym (pole K_44) i odpowiednio w części deklaracyjnej (pole P_44) w pliku JPK_VAT za miesiąc listopad 2023 rok.
