Jak należy prawidłowo wycofać samochód z działalności?
Wycofanie samochodu z działalności wiąże się z wykonaniem kilku niezbędnych czynności. Przedsiębiorca wycofując środek trwały musi:
wykreślić wycofywany przedmiot z ewidencji środków trwałych
przygotować protokół likwidacji lub dokument LT (likwidacja środka trwałego), protokół przekazania środka trwałego na potrzeby własne
przygotować dokument będący podstawą do wykazania podatku VAT w rejestrze sprzedaży VAT (w przypadku obowiązku zapłaty VAT)
sporządzić protokół przekazania (można skorzystać z gotowego wzoru).
Protokół przekazania środka trwałego – co powinien zawierać?
data sporządzenia protokołu, czyli dzień przekazania środka
dane przedsiębiorcy – nazwa, adres, numer NIP
określenie przekazywanego składnika majątku – nazwa, numer z ewidencji środków trwałych, inne dane, jak np.: miejsce dotychczasowego użytkowania
podpis przedsiębiorcy
dane dotyczące opodatkowania podatkiem VAT – czy przekazanie środka trwałego podlega opodatkowaniu VAT i jaką stawką.
Wycofanie środka trwałego, a VAT
Przedsiębiorca, który posiada w firmie środki trwałe ujęte w ewidencji może w każdej chwili je wycofać i przekazać do używania prywatnego. Dotyczy to zarówno maszyn, urządzeń, samochodów, jak i nieruchomości. Czynności te nie powodują powstania przychodu w firmie, ale czasami trzeba zapłacić VAT. W sytuacji kiedy podatnikowi w chwili nabycia środka trwałego przysługiwało prawo do pełnego lub częściowego odliczenia VAT z tytułu nabycia, importu, wytworzenia lub jego części składowych, to przy wycofaniu tego środka z działalności zgodnie z art. 7 ust. 2 pkt 1 ustawy o VAT będzie on musiał zapłacić podatek, niezależnie od tego, czy z tego prawa skorzystał, czy też nie. Podstawą opodatkowania będzie wartość rynkowa danego składnika majątku z chwili przekazania. W sytuacji kiedy podatnikowi przy nabyciu nie przysługiwało prawo do odliczenia VAT, to przy nieodpłatnym przekazaniu nie będzie musiał opodatkowywać danej czynności.
Powyższa zasada obowiązuje również w przypadku zakupu pojazdu firmowego na fakturę VAT z prawem do całkowitego lub częściowego odliczenia podatku VAT od nabycia pojazdu oraz jego części składowych. W tej sytuacji przedsiębiorca zobowiązany jest do opodatkowania podatkiem VAT czynności związanych z wycofaniem pojazdu na cele prywatne. Częściowe odliczenie VAT ma miejsce wtedy kiedy pojazd zakupiony na firmę wykorzystywany jest w sposób mieszany, tzn. zarówno w firmie jak i prywatnie.
Przy nieodpłatnym przekazaniu za podstawę opodatkowania uznawana jest cena nabycia środka trwałego uaktualniona do bieżących cen rynkowych.
Obowiązek rozliczania VAT dotyczy też części składowych samochodu wycofanego z działalności, ale pod warunkiem, że od ich nabycia przysługiwało prawo do odliczenia VAT. Oznacza to, że jeżeli czynny podatnik VAT zakupi pojazd na podstawie umowy kupna-sprzedaży i nie ma prawa do odliczenia VAT, a w późniejszym terminie odliczy VAT od części składowych samochodu, to będzie miał obowiązek zapłaty VAT. Przy wycofaniu takiego pojazdu z działalności za podstawę opodatkowania zostaje przyjęta cena rynkowa danej części składowej z momentu dostawy.
Wycofanie środka trwałego – korekta VAT
Czynność wycofania środka trwałego na cele prywatne może wymagać dokonania korekty VAT odliczonego przy jego nabyciu. Korekta wymagana jest w przypadku kiedy do wycofania środka trwałego doszło przed upływem:
10 lat - nieruchomości i prawa wieczystego użytkowania gruntów
5 lat – środki trwale o wartości początkowej powyżej 15 000 zł
1 roku – środki trwale o wartości początkowej poniżej 15 000 zł.
Upływ terminów należy liczyć od roku, w którym środki trwałe zostały oddane do użytkowania.
W przypadku samochodów wycofanych z działalności, korekta będzie musiała zostać sporządzona, jeżeli do wycofania dojdzie przed upływem:
60 miesięcy – wartość pojazdu powyżej 15 000 zł
12 miesięcy – wartość pojazdu poniżej 15 000 zł.
Upływ terminów liczy się od miesiąca, w którym samochód został nabyty, importowany lub oddany do użytkowania. Jeżeli podatnikowi przy nabyciu samochodu nie przysługiwało prawo do odliczenia VAT, to przy jego wycofaniu na cele prywatne, podatnik nie ma obowiązku naliczenia oraz zapłaty podatku VAT.
PRZYKŁAD Podatnik kupił w 2019 roku samochód o wartości 73 800 zł brutto (60 000 zł + 13 800 zł). Pojazd wykorzystywał w sposób mieszany. Miał prawo do odliczenia 50% VAT (6 900 zł). W 2020 roku wycofał samochód z działalności na cele prywatne. Chcąc najpierw obliczyć wartość o jaką może skorygować VAT, to najpierw powinien ustalić długość okresu korekty. Wartość pojazdu przekracza 15 000 zł, co oznacza, że okres korekty wynosi 60 miesięcy. Nieodliczona przy nabyciu kwota VAT musi zostać podzielona przez 60 miesięcy. W celu ustalenia wartości korekty za 1 miesiąc należy wykonać działanie: 6 900 zł : 60 = 115 zł. Do końca okresu korekty pozostało 48 miesięcy (115 zł x 48 = 5 520 zł).
Podatnik może zwiększyć wartość podatku naliczonego w deklaracji za okres, w którym przekazał pojazd na cele prywatne. Jeżeli wartość rynkowa samochodu w momencie wycofania wynosi 49 200 zł (40 000 zł + 9 200 zł), to podatnik będzie musiał zapłacić 3 680 zł podatku VATwyci (9 200 zł – 5 520 zł).
Wycofanie środka trwałego, a PIT
Od czynności przekazania środka trwałego na cele prywatne nie płaci się podatku dochodowego, ponieważ przeniesienie nie stanowi dla podatnika zbycia składnika majątku gdyż nadal jest on jego właścicielem. Przychód powstanie dopiero wtedy kiedy dojdzie do jego sprzedaży przed upływem 6 lat liczonych od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym pojazd został wycofany z działalności (art. 10 ust. 2 pkt 3 ustawy o PIT). Taki przychód należy wykazać w kolumnie 8 KPiR jako Pozostały przychód. Nie ma też potrzeby dokonywania korekty odpisów amortyzacyjnych ujętych do tej pory w kosztach. W przypadku kiedy środek trwały w chwili wycofania nie był jeszcze w całości zamortyzowany, to ostatni odpis może zostać wykonany w miesiącu jego wycofania z działalności. Pozostała część będzie mogła być zaliczona do kosztów uzyskania przychodów (w przypadku sprzedaży).
