Przedsiębiorca ma prawo sprzedawać środki trwałe firmy, jak np. samochód. Sposób rozliczenia takiej sprzedaży zależy między innymi od wybranej formy opodatkowania. W jaki sposób przedsiębiorca będący na ryczałcie powinien udokumentować i wykazać w ewidencjach sprzedaż samochodu firmowego?
W działalności gospodarczej za przychód uważa się kwoty należne nawet, jeżeli nie zostały faktycznie otrzymane (art. 14 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych). Od tych kwot należy odjąć wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont oraz należnego podatku VAT (dotyczy podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem VAT). Tak otrzymana kwota stanowi przychód z działalności.
Zgodnie z art. 14 ust. 2 wymienionej ustawy za przychód z działalności gospodarczej uważane są także:
przychody z odpłatnego zbycia składników majątku wykorzystywane na potrzeby związane z działalnością gospodarczą będące środkami trwałymi i podlegające ujęciu w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialne i prawne, a także będące składnikami majątku wykorzystywane przy prowadzeniu działów specjalnych produkcji rolnej
dotacje, subwencje, dopłaty oraz inne nieodpłatne świadczenia otrzymane na pokrycie kosztów lub jako zwrot wydatków
różnice kursowe
otrzymane kary umowne
odsetki od środków na rachunkach bankowych utrzymywanych w związku z wykonywaną działalnością
wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń, obliczonych zgodnie z art. 11 ust. 2-2b, z zastrzeżeniem art. 21 ust. 1 pkt 125
otrzymane odszkodowania za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą lub z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej.
Podatnik rozliczający podatek na podstawie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych nie może opodatkować przychodów dowolną stawką ryczałtu. Wysokość stawek ryczałtu zależy od rodzaju prowadzonej działalności gospodarczej.
Art. 12 ust. 1 pkt 8 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od przychodów osiąganych przez osoby fizycznewskazuje jaką stawkę ryczałtu należy zastosować przy sprzedaży samochodu będącego środkiem trwałym w firmie. Wymieniony przepis zawiera następujący zapis:
Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych wynosi 3,0% przychodów; f) z odpłatnego zbycia ruchomych składników majątku wykorzystywanych w pozarolniczej działalności gospodarczej, nawet jeżeli przed zbyciem zostały wycofane z tej działalności gospodarczej, a pomiędzy pierwszym dniem miesiąca następującego po miesiącu, w którym składnik majątku został wycofany z działalności, i dniem jego zbycia nie upłynęło sześć lat, będących: – środkami trwałymi podlegającymi ujęciu w wykazie środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, – składnikami majątku, o których mowa w art. 22d ust. 1 ustawy o podatku dochodowym, z wyłączeniem składników, których wartość początkowa, ustalona zgodnie z art. 22g ustawy o podatku dochodowym, nie przekracza 1500 zł, – składnikami majątku, które ze względu na przewidywany okres używania równy rokowi lub krótszy niż rok nie zostały zaliczone do środków trwałych albo wartości niematerialnych i prawnych.
Z powyższego przepisu wynika, że sprzedaż samochodu firmowego przez przedsiębiorcę będącego na ryczałcie podlega pod opodatkowanie stawką ryczałtu w wysokości 3% wartości przychodu. Pod opodatkowanie podlega również pojazd wycofany z działalności w przypadku, kiedy pomiędzy pierwszym dniem miesiąca następującego po miesiącu, w którym pojazd ten został wycofany z działalności, a dniem jego sprzedaży nie upłynęło 6 lat. Pojazd, który zostanie sprzedany po upływie 6 lat od wycofania z firmy nie podlega pod opodatkowanie.
PRZYKŁAD Przedsiębiorca prowadzi działalność gospodarczą. Wybrał ryczałt jako formę opodatkowania. W kwietniu 2023 roku sprzedał samochód, który wycofał z działalności ze środków trwałych w grudniu 2018 roku. Czy przedsiębiorca będzie musiał opodatkować przychód ze sprzedaży samochodu?
Odpowiedź: Tak, przedsiębiorca musi opodatkować przychód ze sprzedaży auta stawką ryczałtu w wysokości 3% od wartości pojazdu, ponieważ od wycofania pojazdu ze środków trwałych nie upłynęło 6 lat.
Sprzedaż samochodu przez czynnych podatników VAT – stawka podatku VAT
Stawka podatku VAT stosowana przy sprzedaży samochodu firmowego zależy od tego czy podatnik w momencie nabycia pojazdu miał prawo do odliczenia podatku VAT, a także czy pojazd ten wykorzystywany był w działalności opodatkowanej lub zwolnionej z VAT.
Sprzedaż samochodu firmowego przez ryczałtowca – kiedy nie trzeba płacić podatku VAT?
Od zapłaty podatku VAT zwolniona jest dostawa towarów wykorzystywanych wyłącznie do celów działalności zwolnionej z zapłaty podatku VAT pod warunkiem, że z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów dokonującemu dostawę nie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego (art. 43 ust. 2 ustawy o VAT). W takiej sytuacji, jeżeli przedsiębiorca nie miał prawa do odliczenia podatku i jednocześnie wykorzystywał pojazd w działalności zwolnionej z VAT to mógł wystawić fakturę sprzedaży samochodu ze stawką zwolnioną „zw.”.
Zgodnie z przepisami stawka „zw.” przy sprzedaży samochodu firmowego może zostać zastosowana po spełnieniu niżej wymienionych warunków:
przy nabyciu pojazdu podatnikowi nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT
samochód wykorzystywany był wyłącznie w działalności zwolnionej z podatku VAT.
Sprzedaż samochodu firmowego przez ryczałtowca – kiedy trzeba naliczyć podatek VAT?
Podatnik, który w momencie nabycia pojazdu miał prawo do odliczenia podatku VAT lub wykorzystywał samochód w działalności opodatkowanej, to przy jego sprzedaży musi opodatkować sprzedaż podatkiem VAT w wysokości 23%. Zgodnie z tym sprzedaż samochodu firmowego podlega pod opodatkowanie stawką podatku w wysokości 23% niezależnie od tego, czy podatnik miał prawo w całości lub w części bądź w ogóle nie przysługiwało mu prawo do odliczenia VAT przy nabyciu samochodu osobowego pod warunkiem, że wskazany pojazd służył podatnikowi do wykonywania czynności w działalności opodatkowanej.
Sprzedaż samochodu może być opodatkowana podatkiem VAT tylko w sytuacji, kiedy samochód sprzedawany jest przez czynnego podatnika VAT. Jeżeli sprzedaży podejmuje się przedsiębiorca stosujący ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, który nie jest podatnikiem VAT czynnym, to ma on obowiązek wykazać przychód ze sprzedaży w ewidencji przychodów prowadzonej przez ryczałtowca.
