Podatek od wycofanej nieruchomości z firmy

Osoby fizyczne, które prowadzą własną działalność gospodarczą i jednocześnie posiadają nieruchomość, mają prawo korzystać z niej zarówno do celów firmowych, jak i prywatnych. Ich decyzja warunkuje wybraną stawkę podatku od nieruchomości. Dzisiaj skupimy uwagę na wycofaniu nieruchomości z firmy i kwestiach podatkowych związanych z tym zagadnieniem.

 Podatek od nieruchomości – jaki jest zakres przedmiotowy?

Kiedy nieruchomość jest związana z działalnością, ustawodawca wprowadził wyższe stawki podatku. Dotyczy to samych budynków, jak i ich części. Szczegóły na ten temat znajdują się w art. 1a ust. 1 pkt 3 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych. Z wyszczególnionej ustawy dowiadujemy się, iż grunty, budynki oraz budowle powiązane z działalnością gospodarczą są traktowane jak grunty, budynki oraz budowle należące do przedsiębiorcy albo innego podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą (z wyjątkiem przypadków omówionych w ust. 2a).

Należy jednak podkreślić, że obowiązujące przepisy wskazują, iż nieruchomości powiązane z działalnością gospodarczą są albo mogą zostać użyte w celach firmowych.

Sądy administracyjne wskazują, iż możliwe jest automatyczne opodatkowanie nieruchomości będącej własnością przedsiębiorcy. Dotyczy to faktu, iż przedsiębiorca, który jest osobą fizyczną, jest traktowany zarówno jako osoba prywatna, jak i podmiot prowadzący działalność gospodarczą.

W tym miejscu przybliżymy wyrok TK wydany 24 lutego 2921 roku (SK 39/19). Sprawa została poświęcona wspomnianemu wcześniej art. 1a ust. 1 pkt 3 ustawy i wskazuje, że przekonanie, iż grunt, budynek albo budowla jest związany z prowadzoną działalnością w sytuacji, gdy grunt, budynek albo budowla są własnością przedsiębiorcy albo innego podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą jest nieprawdziwe i sprzeczne z Konstytucją.

Przedstawiane stanowisko w orzeczeniu TK jest skierowane dla osób fizycznych, osób prawnych i jednostek organizacyjnych, które mają status podatnika podatku od nieruchomości. Przykładem jest wyrok NSA wydany 29 marca 2022 roku, III FSK 4085/21.

Na podstawie przepisów dowiadujemy się, że nieruchomość jest powiązana z działalnością gospodarczą w sytuacji, gdy:

• nieruchomość składa się na majątek przedsiębiorstwa (występuje w ewidencji środków trwałych wartości niematerialnych i prawnych). Nie ma znaczenia, czy nieruchomość służy w danym momencie do prowadzenia działalności, czy też nie,
• przedmiot prowadzonej przez przedsiębiorcę działalności obejmuje tylko prowadzenie działalności gospodarczej, nie ma znaczenia, czy nieruchomość służy do jej wykonywania,
• nieruchomości odgrywają ważną rolę w przedsiębiorstwie, warunkują jego funkcjonowanie. W takiej sytuacji nie wymaga się, aby nieruchomość widniała w ewidencji środków trwałych wartości niematerialnych i prawnych. Kluczowe znaczenie odgrywa faktyczne używanie nieruchomości do prowadzenia działalności gospodarczej. Nieruchomość może też mieć charakter potencjalny (ta kwestia może się zmienić w każdym momencie).

Trzeba wyraźnie zaznaczyć, że możliwość korzystania z nieruchomości w działalności gospodarczej dotyczy przypadków, gdy przedsiębiorca podejmuje oraz wykonuje czynności określane w kontekście przedmiotu opodatkowania jako czynności zmierzające do przygotowania, zachowania bądź zabezpieczenia nieruchomości do przyszłej (zaplanowanej) działalności gospodarczej albo do kontynuowania działalności, która została przerwana. Omawiana sytuacja jest nieodłącznie powiązana z ponoszeniem wydatków klasyfikowanych jako koszty podatkowe, czyli koszty uzyskania przychodu.

Przy sprawdzaniu przeznaczenia gospodarczego nieruchomości bierze się pod uwagę wpis do ewidencji środków trwałych, wykonywane odpisy amortyzacyjne, a także zakwalifikowanie wydatków związanych z nieruchomością do kosztów uzyskania przychodu. Trzeba jednak podkreślić, że wymienione czynniki nie warunkują decyzji o kwalifikacji gruntu bądź budynku. Wśród nieruchomości powiązanych z prowadzoną działalnością gospodarczą wskazuje się także grunty oraz budynki, które w danym momencie nie są używane przed podatnika w prowadzonej przez niego firmie, jednak ich cechy i rodzaj prowadzonej działalności sprawiają, że istnieje potencjał do wykorzystania ich w prowadzonej działalności.

Aby zastosować wyższą stawkę podatku od nieruchomości, wymaga się od przedsiębiorcy korzystania z budynku do celów związanych z prowadzoną firmą.

Wycofanie nieruchomości z firmy a podatek od nieruchomości

Zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa przedsiębiorca ma prawo wycofać nieruchomość z majątku firmowego i zakwalifikować ją do majątku prywatnego. Omawiane działanie jest w pełni neutralne podatkowo, gdyż właściciel nieruchomości pozostaje ten sam. Trzeba jednak zaznaczyć, że omawiane zdarzenie ma inne skutki dotyczące podatku od nieruchomości, pod warunkiem że wprowadzone zmiany (wycofanie) przyczyni się do trwałego przerwania związku nieruchomości z firmą.

Należy jeszcze raz podkreślić, że wycofanie musi być trwałe, wymaga się także przesłanek materialnych związanych ze stanem faktycznym. Przesłanki nieformalne nie są brane pod uwagę. To dobry moment, aby przytoczyć wyrok WSA wydany we Wrocławiu w dniu 29 czerwca 2017 roku (I SA/Wr 327/17). Usunięcie nieruchomości z ewidencji środków trwałych przedsiębiorstwa nie wystarczy do potwierdzenia, że budynek został wprowadzony do majątku prywatnego i nie składa się na majątek firmowy. Wymaga się od przedsiębiorcy udowodnienia, iż nieruchomość jest faktycznie używana na potrzeby osobiste przedsiębiorcy.

Kiedy nieruchomość zostanie usunięta z ewidencji środków trwałych i mimo to służy do prowadzenia firmy, nie mamy do czynienia z trwałą zmianą przeznaczenia. Oznacza to, że dla danej nieruchomości nie można zastosować innej stawki podatku.

Kiedy dojdzie do okoliczności, gdzie wydanie decyzji modyfikującej wysokość podatku od nieruchomości było uzasadnione, to nic nie powinno powstrzymać podatnika przed zmianą. Wymaga się podania od niego okoliczności warunkujących zmianę. Ma on prawo korzystać z uprawnienia do czasu upłynięcia terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego.

Kiedy dojdzie do trwałego wycofania nieruchomości z firmy, wysokość podatku od nieruchomości również zostanie zmieniona. Wymaga się od podatnika dostarczenia aktualizacji informacji IN-1 w ciągu 14 dni liczonych od dnia wystąpienia zdarzenia.

Kiedy dojdzie do takiej sytuacji, organ podatkowy wydaje nową decyzję pozwalającą określić wysokość podatku od nieruchomości.

PRZYKŁAD 1
Osoba fizyczna prowadzi własną firmę. W dniu 1 lipca zdecydowała się usunąć nieruchomość z ewidencji środków trwałych i na stałe wycofać ją z prowadzonej działalności. Zamiast firmie nieruchomość będzie służyć na potrzeby prywatne. Status nieruchomości został zmieniony, co oznacza, że pod żadnym pozorem nie można jej używać w działalności gospodarczej. Zgodnie z takim działaniem od dnia 1 sierpnia przedsiębiorca zastosuje nową, niższą stawką podatku od nieruchomości. Obowiązujące przepisy wymagają od przedsiębiorcy, aby w terminie 14 dni dostarczył aktualizacji informacji IN-1. W omawianym przykładzie termin upłynie 15 lipca.

Trzeba wyraźnie podkreślić, że w sytuacji, kiedy dojdzie do definitywnego wycofania nieruchomości z firmy, ma to ogromny wpływ na podatek od nieruchomości. Po dostarczeniu oświadczenia przez przedsiębiorcę wymaga się od organów podatkowych wydania decyzji o przyznaniu niższej stawki podatku od nieruchomości.

Podsumowanie

Kiedy nieruchomość zostanie zakwalifikowana do majątku prywatnego, zamiast firmowego wiąże się to ze zmianą wysokości podatku od nieruchomości. Należy zaznaczyć, że wycofanie nieruchomości z działalności firmy musi mieć charakter trwały, a nie tymczasowy.

Data publikacji: 2022-12-28, autor: FakturaXL