Właściciele nieruchomości zobowiązani są do odprowadzania podatku od nieruchomości. Obowiązek ten dotyczy również przedsiębiorców. W poniższym tekście zostanie omówione zagadnienie zapłaty podatku od nieruchomości przez przedsiębiorcę w przypadku nowo wybudowanych budynków.
Podatek od nieruchomości przy działalności gospodarczej – nowe budynki
Zgodnie z art. 1a ust. 1 pkt 3 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych do gruntów, budynków oraz budowli związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej zaliczają się grunty, budynki i budowle znajdujące się w posiadaniu przedsiębiorcy lub innego podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą.
Za podatników podatku od nieruchomości uważa się:
osoby fizyczne
osoby prawne
jednostki organizacyjne
spółki nieposiadające osobowości prawnej
będące właścicielami danej nieruchomości (art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy).
W przypadku nieruchomości związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą obowiązują wyższe stawki podatku od nieruchomości w stosunku do podatku płaconego przez osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej. Aby zobowiązanie podatkowe wystąpiło musi najpierw powstać obowiązek podatkowy, który będzie miał miejsce już od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstały okoliczności uzasadniające powstanie tego obowiązku. W sytuacji, kiedy okolicznością, od której zależy powstanie obowiązku podatkowego jest istnienie budowli lub budynku bądź ich części to obowiązek podatkowy powstaje 1 stycznia roku następującego po roku, w którym została zakończona budowa bądź wtedy, kiedy zaczęto użytkować budowlę lub budynek bądź ich części przed ich ostatecznym wykończeniem. Wspomniane okoliczności zostały wymienione w art. 6 ust. 2 wspomnianej ustawy. Obowiązek podatkowy w podatku od nieruchomości powstaje w momencie zakończenia prac związanych ze wznoszeniem obiektu budowlanego, czyli zakończenia budowy lub od chwili rzeczywistego użytkowania budynku. Potwierdzeniem zakończenia budowy może być np. odpowiedni wpis w dzienniku budowy.
PRZYKŁAD 1 Czy przedsiębiorca ma obowiązek zapłaty podatku od nieruchomości, jeżeli nie użytkuje budynku?
Odpowiedź: W art. 6 ust. 2 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych zostały wskazane oddzielne okoliczności, które sprawiają, że powstanie obowiązek podatkowy. Jedną z takich okoliczności może być samo wybudowanie budynku bez jego użytkowania lub odwrotna sytuacja, kiedy pomimo nieskończonej budowy użytkujemy dany budynek.
Kiedy mówimy o rozpoczęciu użytkowania budynku lub budowli bez znaczenia jest fakt, czy dany obiekt już był zdatny do wykorzystywania. Samo jego użytkowanie jest okolicznością obiektywną.
Podatek od nieruchomości, nowy budynek przy prowadzonej działalności gospodarczej - niewykończony budynek
W przypadku prowadzenia działalności gospodarczej w niewykończonym budynku należy właściwie ustalić stawkę podatku, dlatego dobrze jest zastanowić się, czy opodatkowaniu wyższą stawką podatku podlega cały budynek, czy tylko jego część, w której prowadzona jest działalność gospodarcza? W tej sytuacji najpierw ustalamy przedmiot opodatkowania, czyli w tym przypadku budynek. Zgodnie z art. 1a ust. 1 pkt 1 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych przez budynek rozumie się obiekt budowlany w rozumieniu przepisów prawa budowlanego trwale związany z gruntem, który posiada fundamenty i dach, który został wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych. Budynek będący przedmiotem opodatkowania musi koniecznie posiadać fundamenty, ściany i dach, ale nie musi mieć okien ani drzwi. Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego z Poznania z dnia 5 lutego 2021 roku, nr I SA/Po 231/20 zawiera zapis odnoszący się do budynku istniejącego, w którym można przeczytać, że za budynek istniejący uważany jest ten, który posiada instalacje i urządzenia techniczne. Natomiast na istniejącą część budynku składa się zespół pomieszczeń lub pomieszczenie wydzielone w budynku przez stałe przegrody budowlane posiadające instalacje i urządzenia techniczne, które funkcjonuje niezależnie od pozostałej części budynku na zasadzie samodzielnej całości. Jak wskazują przepisy samo istnienie takiej części budynku po zakończeniu jej budowy lub rozpoczęcie użytkowania jeszcze przed ostatecznym wykończeniem całości budynku określa moment powstania obowiązku podatkowego, ale tylko w stosunku do tej użytkowanej części budynku. Jeżeli w nowo budowanym budynku lub jego części nie będzie instalacji i urządzeń technicznych to taki budynek bądź jego część nie mogą zostać opodatkowane podatkiem od nieruchomości, ale pod warunkiem, że użytkowanie budynku lub jego części jeszcze przed jego wykończeniem nie zostało rozpoczęte. Jeżeli powstanie obowiązek podatkowy to tylko w zakresie części użytkowanego budynku, a nie jego całości.
Podobne stanowisko zostało określone w innym wyroku wydanym przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie z dnia 7 października 2021 roku, nr I SA/Rz 569/21, w którym zostało napisane, że w przypadku rozpoczęcia użytkowania części budynku można opodatkować całość tylko wtedy, kiedy występuje pozostała część budynku. Podatkiem od nieruchomości objęte są jedynie te budynki lub ich części wyposażone w instalacje lub urządzenia techniczne pozwalające użytkować dany obiekt zgodnie z jego przeznaczeniem.
PRZYKŁAD 2 Przedsiębiorca wybudował budynek usługowy. Wykończył i oddał do użytkowania na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej tylko połowę budynku. Druga część nadal czeka na wykończenie. Jak powinien zostać opodatkowany budynek? Czy całość budynku może być opodatkowana wyższą stawką podatku od nieruchomości?
Odpowiedź: Wyższa stawka podatku od nieruchomości powinna odnosić się wyłącznie do części, która faktycznie wykorzystywana jest w prowadzonej działalności gospodarczej.
