Czy od budynku nieoddanego do użytkowania płaci się podatki?
Nieruchomości będące własnością podatników objęte są zapłatą podatku od nieruchomości. Czy podatek od nieruchomości dotyczy również budynków, które jeszcze nie zostały oddane do użytkowania?
Zgodnie z przepisami prawa budowlanego za budynek uważa się obiekt budowlany, który trwale związany jest z gruntem, który posiada dach i fundamenty oraz został wydzielony z przestrzeni z pomocą przegród budowlanych. W związku z taką definicją budynku, opodatkowanie odnosi się nie tylko do budynku już oddanego do użytkowania, ale również do takiego, który nie został oddany do korzystania. Zgodnie z art. 6 ustawy obowiązek podatkowy powstaje już od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym zaistniały okoliczności przyczyniające się do powstania obowiązku podatkowego. W przypadku, kiedy taką okolicznością jest istnienie budowli, budynku lub ich części, to obowiązek podatkowy powstaje 1 stycznia roku następującego po roku, w którym dana budowa została zakończona lub w którym doszło do rozpoczęcia użytkowania budowli bądź budynku lub ich części jeszcze przed ostatecznym wykończeniem. Podsumowując, w nowo wybudowanym budynku, obowiązek podatkowy może powstać 1 stycznia po roku, w którym:
została zakończona budowa
zostało rozpoczęte użytkowanie budynku.
Podatek od nieruchomości, a budynek nieoddany do użytkowania
Każdy budynek zanim zostanie oddany do użytkowania musi posiadać decyzję pozwalającą na jego użytkowanie (art. 55 ust. 1 ustawy Prawo budowlane). Zgodnie z przepisami prawa budowlanego nieoddanie budynku do użytkowania nie ma wpływu na wystąpienie obowiązku podatkowego związanego z zapłatą podatku od nieruchomości o ile podatnik rozpoczął faktyczne użytkowanie tego budynku. Za przedmiot opodatkowania podatkiem od nieruchomości uważane są nieruchomości lub obiekty budowlane występujące między innymi w postaci budynków lub ich części.
Dany obiekt budowlany podlega pod opodatkowanie jako budynek wtedy, kiedy ma cechy wskazane w definicji budynku wymienione w art. 1a ust. 1 pkt 1 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych. Takie wyjaśnienie zgodne jest ze stanowiskiem zajmowanym przez sądy administracyjne w wydawanych wyrokach. Za przykład może posłużyć wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 25 lutego 2015 roku, nr I SA/Gl 807/14, w którym sąd wskazał, że w oparciu o definicję budynku, za budynek należy uważać budowlę, która wystarczy, że będzie posiadała dach, ściany oraz fundamenty (zgodnie z ustawą o podatkach i opłatach lokalnych). Nie musi posiadać okien, drzwi, schodów czy instalacji itp., która nie musi być oddana do użytku. Jeżeli budynek jeszcze niewykończony zostanie użytkowany, to koniecznym staje się zapłata podatku ustalanego od całości budynku począwszy od początku roku następnego, co oznacza, że podatkiem objęta będzie również część jeszcze niewykończona lub nieprzekazana do użytkowania.
Z kolei w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie z dnia 20 grudnia 2017 roku, nr I SA/Rz 676/17 można przeczytać, że dla obowiązku zapłaty podatku bez znaczenia jest fakt, że w budynku trwają jeszcze prace budowlane wykończeniowe i budynek jeszcze w całości nie został oddany do użytkowania. W tym przypadku obowiązek podatkowy powstaje już po spełnieniu dwóch kryteriów:
budynek już powstał
budynek jest już użytkowany (jeszcze przed zakończeniem budowy).
Podatkiem objęta zostaje cała powierzchnia użytkowa budynku na wszystkich kondygnacjach.
Budynek mieszkalny – rozpoczęcie użytkowania części budynku
Jednym z kryteriów, które ma wpływ na powstanie obowiązku podatkowego w podatku od nieruchomości jest rozpoczęcie użytkowania budynku, nawet jakiejś jego części. Podatek powinien zostać naliczony w stosunku do użytkowanej części nieruchomości.
Należy wskazać, że w definicji budynku brak jest określenia pojęcia „części budynku”, Należy więc sięgnąć do znaczenia językowego, zgodnie z którym za część budynku należy rozumieć wydzieloną część jakiejś całości, która powstała w wyniku podziału lub wyodrębnienia jako:
jeden z elementów, na który dzielona jest całość
określona ilość z całości
dział
kawałek
odcinek ułamka.
Zgodnie z tym za część budynku może być uważany jakiś ułamek części lub też określony fragment z zastrzeżeniem, że część ta musi być obiektem budowlanym zgodnie z przepisami prawa budowlanego, który to budynek powinien być trwale związany z gruntem i musi być wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych i posiadać dach oraz fundamenty. Zgodnie z przepisami właściciel budynku ma prawo do zapłaty podatku od nieruchomości, tylko od określonej części budynku. Obowiązek podatkowy w stosunku do istniejącej części budynku powstaje z dniem 1 stycznia roku następującego po roku, w którym budowa tej części budynku została zakończona lub w którym podatnik rozpoczął użytkowanie tej części budynku przed jego końcowym wykończeniem.
Z kolei za rozpoczęcie użytkowania części budynku jeszcze przed jego końcowym wykończeniem uważa się możliwość rozpoczęcia faktycznego użytkowania tej części budynku zakładając, że spełnia ona przesłanki budynku, czyli jest obiektem budowlanym w rozumieniu przepisów prawa budowlanego (budynek trwale związany z gruntem oraz wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych, który posiada fundamenty oraz dach). W przypadku, gdyby wymienione przesłanki nie zostały spełnione, to obowiązek podatkowy do użytkowanej części budynku, nie powstanie.
PRZYKŁAD 1 Osoba fizyczna wybudowała w 2020 roku budynek mieszkalny. Zaraz po zakończeniu budowy zaczęła w nim mieszkać. Jednak decyzję o pozwoleniu na użytkowanie otrzymała dopiero w 2022 roku. W tej sytuacji zobowiązana jest do zapłaty podatku od nieruchomości począwszy od 1 stycznia 2021 roku. Dla powstania obowiązku podatkowego w podatku od nieruchomości nie ma znaczenia data uzyskania prawa do użytkowania budowli. Najważniejszym kryterium jest faktyczne rozpoczęcie użytkowania.
PRZYKŁAD 2 Osoba fizyczna posiada budynek mieszkalny, w którego części magazynuje materiały budowlane. Budynek nie jest jeszcze całkowicie wykończony, a co najważniejsze nie posiada dachu. Jest to powód, dla którego w stosunku do części nieruchomości nie powstanie obowiązek podatkowy, ponieważ nie została spełniona definicja budynku.
