Wspólnicy spółki osobowej mogą podjąć decyzję, że przekazują niektóre składniki majątku spółki, w tym również nieruchomości do majątków prywatnych. Taka czynność jest nieodpłatna, dlatego pojawia się pytanie, czy po stronie wspólników powstaje przychód podatkowy.
Jak wskazuje art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług opodatkowanie podatkiem VAT obejmuje odpłatną dostawę towarów oraz odpłatne świadczenie usług na terenie Polski. Z kolei w art. 7 ust. 2 pkt 1 wymienionej ustawy jest napisane, że przez dostawę towarów, o której jest mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 należy rozumieć także nieodpłatne przekazanie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa. Głównie chodzi o przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika.
Przekazanie może być opodatkowane jeżeli podatnik miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych, w całości lub w części. Dostawa towarów występuje zawsze kiedy dochodzi do przeniesienia własności towaru w aspekcie prawnym, a także w sytuacji kiedy zostaje przeniesione faktyczne lub ekonomiczne władanie nad daną rzeczą na inny podmiot. Nabywca, tak jak właściciel powinien w swobodny sposób dysponować rzeczą. W związku z tym nieodpłatne przekazanie nieruchomości na rzecz wspólników spółki osobowej jak najbardziej spełnia kryterium dostawy towarów i dlatego powinno być opodatkowane.
Wycofanie nieruchomości w świetle zwolnienia przedmiotowego
Zgodnie z przepisami, dostawa nieruchomości podlega regulacjom szczególnym, zwolnieniu przedmiotowemu, co oznacza, że nie zawsze będzie ona opodatkowana (art. 43 ust. 1 pkt 10 lit. a oraz b ustawy o podatku od towarów i usług). Zgodnie z wymienionym przepisem z podatku zwalnia się dostawę budynków, budowli lub ich części z wyłączeniem sytuacji kiedy dostawa następuje w ramach pierwszego zasiedlenia lub wtedy jeżeli pomiędzy pierwszym zasiedleniem, a dostawą upłynął okres krótszy niż 2 lata.
Za pierwsze zasiedlenie zgodnie z art. 2 pkt 14 ustawy uważa się oddanie do użytkowania nieruchomości pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi bądź rozpoczęcie użytkowania na potrzeby własne budynków, budowli lub ich części po ich wybudowaniu, ulepszeniu, pod warunkiem, że ulepszenie (zgodnie z przepisami o podatku dochodowym) stanowiło przynajmniej 30% wartości początkowej.
Jeżeli podatnikowi nie przysługuje zwolnienie zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o podatku VAT, to w takiej sytuacji możliwe jest zastosowanie zwolnienia, na które wskazuje pkt 10a w/w art. Zwolnienie to stosuje się w przypadku kiedy:
w stosunku do obiektów budowlanych, podmiotowi dokonującemu ich dostawy nie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego oraz podmiot dokonujący ich dostawy nie ponosił wydatków na ich ulepszenie
w stosunku, do których miał prawo obniżyć kwotę podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. W przypadku kiedy poniósł takie wydatki, to musiały być one niższe niż 30% wartości początkowej tych obiektów.
Wycofanie nieruchomości – odliczony VAT
Jeżeli podatnik miał prawo do odliczenia VAT, to ma obowiązek zastosować korektę odliczenia podatku VAT naliczonego (korekta 10-letnia). Oznacza to, że po zakończeniu roku, w którym podatnik miał prawo obniżyć kwotę podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, o którym mowa jest w art. 86 ust. 1 ustawy ma on obowiązek dokonać korekty kwoty podatku odliczonego uwzględniając proporcje. Jeżeli wartość początkowa nieruchomości przekracza 15 000 zł, to podatnik powinien dokonać korekty w ciągu 10 lat licząc od roku, w którym nieruchomość została oddana do użytkowania (art. 91 ust. ustawy o podatku VAT). W przypadku nieruchomości, roczna korekta wynosi 1/10 kwoty podatku jaki został naliczony przy ich nabyciu. Zgodnie z wyżej wymienionym art.91 ust. 3, korekty o której jest mowa w ust. 1 i 2 należy dokonać w deklaracji podatkowej składanej za pierwszy okres rozliczeniowy roku następującego po roku podatkowym, za który dokonywana jest korekta. W przypadku kiedy podatnik kończy działalność gospodarczą, to powinien dokonać korekty w deklaracji podatkowej za ostatni okres rozliczeniowy. Jeżeli dostawa nieruchomości nie będzie spełniała kryteriów do zastosowania zwolnienia, to czynność wycofania nieruchomości ze spółki będzie podlegała opodatkowaniu.
