Przedsiębiorcy prowadzący działalność posiadają różne środki trwałe. Wśród nich mogą być te zakupione przez nich, ale też i takie, które zostały samodzielnie wytworzone.
Przedsiębiorca, który jest w trakcie tworzenia środka trwałego (środek trwały w budowie) nie powinien wprowadzać go do ewidencji środków trwałych aż do dnia, w którym będzie można użytkować go w firmie. W momencie przyjęcia go do użytkowania i wprowadzenia do ewidencji środków trwałych należy ustalić jego wartość początkową, która będzie stanowiła podstawę naliczania odpisów amortyzacyjnych rozliczanych w kosztach uzyskania przychodów. Odpisy amortyzacyjne księguje się w kolumnie 13 KPiR – „Pozostałe wydatki”.
Ustalanie wartości początkowej środka trwałego w budowie
W przypadku środka trwałego w budowie za wartość początkową należy przyjąć koszt jego wytworzenia, czyli sumę wartości wszystkich wydatków poniesionych na jego budowę.
Termin na odliczenie VAT od wydatków związanych ze środkiem trwałym w budowie
Jednym z praw przysługujących czynnemu podatnikowi VAT jest prawo do odliczania podatku VAT z faktur kosztowych. Obowiązujące przepisy pozwalają odliczyć podatek od zakupu w miesiącu otrzymania faktury lub w trzech kolejnych okresach rozliczeniowych (miesiąc) bądź w dwóch kolejnych okresach (kwartał) w zależności od sposobu rozliczania stosowanego przez podatnika. Wszelkie odliczenia VAT od zakupów na potrzeby budowanego środka trwałego należy dokonywać na bieżąco przez cały okres budowy do momentu przyjęcia składnika majątku do użytkowania w działalności.
Ewidencja księgowa środka trwałego i odliczenie VAT – przykład
Podatnik wykonuje zawód weterynarza. Postanowił wybudować własną klinikę weterynaryjną, którą po zakończeniu budowy chce wprowadzić do ewidencji środków trwałych i poddać amortyzacji. Przedsiębiorca jest czynnym podatnikiem VAT i rozlicza się w okresach miesięcznych. Kiedy będzie mógł odliczyć VAT od faktur kosztowych związanych z budową kliniki oraz w jaki sposób powinien je księgować?
Odpowiedź: Przedsiębiorca jako czynny podatnik VAT ma prawo odliczyć VAT od wszystkich zakupów związanych z budową kliniki. Odliczeń powinien dokonywać w okresie rozliczeniowym, w którym otrzymał fakturę. Na odliczenie ma czas przez trzy kolejne miesiące kalendarzowe następujące po nim. Środki trwałe rozlicza się w kosztach przez odpisy amortyzacyjne, u których za podstawę przyjmuje się wartość początkową z ewidencji środków trwałych. Amortyzacja nieruchomości może zostać rozpoczęta z miesiącem następującym po miesiącu przyjęcia składnika majątku do użytkowania w działalności. Przedsiębiorca ponoszone wydatki związane z budową składnika majątku nie ujmuje na bieżąco w książce przychodów i rozchodów. Dopiero wtedy kiedy klinika zostanie wykończona i będzie można z niej korzystać w działalności, to można będzie ją wprowadzić do ewidencji środków trwałych i przez odpisy amortyzacyjne ujmować stopniowo w kosztach podatkowych sumę wydatków poniesionych na jej budowę jako składnika majątku.
Ewidencja środków trwałych w budowie przy prowadzeniu pełnej księgowości
Do ewidencjonowania wszystkich wydatków związanych z budową lub montażem składnika majątku, który ma być ujęty w ewidencji środków trwałych służy konto 08 „Środki trwałe w budowie”. Na tym samym koncie księgowane są również koszty ulepszenia środka trwałego własnego lub obcego, który już istnieje.
Podsumowanie
Przedsiębiorca, który postanowił wybudować budynek lub inny składnik majątku, który w przyszłości będzie stanowił środek trwały w działalności musi liczyć się z tym, że wszystkie wydatki związane z jego budową będzie mógł rozliczyć dopiero po przyjęciu budowli do użytkowania w działalności poprzez dokonanie odpisów amortyzacyjnych. W takiej sytuacji koszty uzyskania przychodów będą mogły być wykazywane w KPiR stopniowo. Na bieżąco odliczać może jedynie podatek VAT.
