Proces wycofania nieruchomości lub innego środka trwałego z działalności gospodarczej różni się w zależności od formy prawnej przedsiębiorstwa. W przypadku jednoosobowej działalności gospodarczej właściciel może swobodnie przenieść składnik majątku, np. nieruchomość, na cele prywatne. Jednak dla spółek kapitałowych, takich jak spółka z o.o., sytuacja jest bardziej złożona. Dlaczego? W spółkach z o.o. pojęcie „wycofania” środka trwałego na cele prywatne wspólników formalnie nie istnieje, co wynika z odrębności prawnych i podatkowych regulujących ten typ działalności. wycofanie nieruchomosci ze spolki

Wycofanie środka trwałego – specyfika w spółce z o.o.

Spółki z o.o. stosunkowo często podejmują decyzję o zmianie przeznaczenia środka trwałego, np. nieruchomości użytkowej. Najczęstszą przyczyną takiego działania jest chęć przekazania nieruchomości na cele prywatne wspólników. Warto jednak podkreślić, że w spółkach kapitałowych przekazanie nieruchomości na cele prywatne nie jest możliwe wprost. W odróżnieniu od działalności jednoosobowej, spółka z o.o. jako odrębny podmiot prawny nie może użytkować nieruchomości „prywatnie”. W praktyce oznacza to, że konieczne jest podjęcie odpowiednich działań prawnych i księgowych w celu regulacji sytuacji prawnej tej nieruchomości.

Zaprzestanie użytkowania nieruchomości w spółce z o.o.

Jeśli spółka z o.o. zdecyduje o zaprzestaniu użytkowania nieruchomości w ramach swojej działalności gospodarczej, wspólnicy muszą formalnie podjąć stosowną uchwałę na nadzwyczajnym zgromadzeniu.

Jednak taka decyzja niesie za sobą określone konsekwencje podatkowe:
  • utrata prawa do odliczania VAT – spółka traci możliwość odliczania VAT od wydatków związanych z nieruchomością,
  • brak amortyzacji – nieruchomość wyłączona z użytkowania nie podlega dalszym odpisom amortyzacyjnym, a związane z nią koszty nie mogą być zaliczane do kosztów uzyskania przychodu.

Formalne przekazanie nieruchomości – krok po kroku

W przypadku spółki z o.o. przekazanie nieruchomości wymaga przeprowadzenia określonych czynności prawnych i formalnych:
  • podjęcie uchwały - wspólnicy spółki muszą podjąć uchwałę określającą dalsze przeznaczenie nieruchomości i podstawę prawną jej przekazania,
  • likwidacja środka trwałego - w ewidencji spółki nieruchomość zostaje wycofana na podstawie protokołu likwidacji. Dokument ten powinien zawierać m.in. informację o przyczynie likwidacji, tj. czynności prawnej związanej ze zbyciem nieruchomości (np. sprzedaż, darowizna, aport, nieodpłatne przekazanie),
  • dokumentacja podatkowa - w przypadku sprzedaży: należy wystawić fakturę VAT; w przypadku innych form zbycia, np. darowizny: sporządza się odpowiednią notę VAT (np. w przypadku przekazania przed upływem 10 lat od nabycia),
  • notarialne poświadczenie zmiany własności - każda zmiana właściciela nieruchomości wymaga sporządzenia aktu notarialnego,
  • księgowania - transakcje dotyczące nieruchomości powinny zostać prawidłowo zaksięgowane w księgach rachunkowych, zgodnie z przyjętą formą zbycia,
  • kluczowe aspekty podatkowe i prawne - każda zmiana właściciela nieruchomości w spółce z o.o. niesie określone skutki podatkowe. Warto pamiętać, że procedura ta wymaga szczególnej uwagi w zakresie:
  • rozliczenia podatku VAT,
  • prawidłowego ustalenia wartości rynkowej nieruchomości,
  • uwzględnienia ewentualnych skutków związanych z podatkiem dochodowym od osób prawnych.

Darowizna nieruchomości będącej środkiem trwałym w spółce z o.o.

Jedną z form zbycia nieruchomości przez spółkę z o.o. jest darowizna lokalu użytkowego pełniącego rolę środka trwałego. Najczęściej darowizna ta trafia na rzecz jednego ze wspólników lub udziałowców spółki.

Zgodnie z przepisami, darowizna ta nie podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn po stronie spółki z o.o. Obciążenia podatkowe występują jednak po stronie wspólnika, który otrzymuje darowiznę. Na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn wspólnik zostaje przypisany do III grupy podatkowej. Oznacza to, że podatek wyniesie 3313,20 zł plus 20% od nadwyżki wartości nieruchomości ponad kwotę 23 665 zł. Obowiązek obliczenia i rozliczenia tego podatku spoczywa na notariuszu. Co istotne, w takiej sytuacji obdarowany nie musi uiszczać podatku PCC.

Podatek od czynności cywilnoprawnych (PCC) występuje jedynie w przypadku, gdy umowa darowizny dotyczy przejęcia przez obdarowanego długów, ciężarów lub zobowiązań darczyńcy.

Sprzedaż nieruchomości będącej środkiem trwałym w spółce z o.o.

Inną opcją zbycia nieruchomości użytkowej przez spółkę z o.o. jest jej sprzedaż. Zgodnie z art. 12 ustawy o CIT, sprzedaż środka trwałego stanowi przychód z działalności gospodarczej osób prawnych. Przychód ten może zostać pomniejszony o wartość niezamortyzowanych odpisów amortyzacyjnych.

W efekcie, tak ustalony dochód staje się podstawą do opodatkowania stawką CIT właściwą dla danej spółki z o.o. Należy pamiętać, że wysokość podatku zależy od wypracowanego dochodu oraz obowiązujących stawek podatkowych.

Dywidenda rzeczowa w postaci nieruchomości

Zgodnie z art. 191 Kodeksu spółek handlowych, wspólnicy mają prawo do udziału w zysku wynikającym z rocznego sprawozdania finansowego, przeznaczonego do podziału uchwałą zgromadzenia wspólników. Umowa spółki może przewidywać szczególne zasady podziału zysku, jednak w przypadku braku takich zapisów zysk dzielony jest proporcjonalnie do posiadanych udziałów.

Dywidenda może mieć charakter pieniężny lub rzeczowy. Spółka z o.o. ma więc możliwość przekazania wspólnikowi nieruchomości w ramach dywidendy rzeczowej. Kluczowe jest jednak ustalenie wartości dywidendy na podstawie rynkowej wartości nieruchomości, a nie jej wartości księgowej.

Zbycie nieruchomości a podatek VAT

Obowiązek opodatkowania podatkiem VAT zbycia nieruchomości użytkowej, będącej środkiem trwałym, zależy od charakteru transakcji (np. sprzedaży, darowizny, aportu) oraz od okoliczności jej nabycia. Istotne jest również, czy odliczono podatek VAT przy zakupie tej nieruchomości. Jeśli zbycie następuje w ciągu 10 lat od nabycia, spółka może być zobowiązana do korekty wcześniej odliczonego podatku VAT.

Szczegółowe zasady rozliczeń VAT w przypadku zbycia nieruchomości użytkowych przez spółkę z o.o. wymagają odrębnego omówienia.

Kilka słów podsumowania 

Chociaż wycofanie nieruchomości ze spółki z o.o. w rozumieniu przekazania jej na cele prywatne jest niemożliwe, możliwe jest jej formalne zbycie, np. poprzez sprzedaż, darowiznę czy aport. Proces ten wymaga jednak odpowiednich działań prawnych, księgowych i podatkowych, które muszą być zgodne z obowiązującymi przepisami. Warto skorzystać z pomocy specjalistów, aby uniknąć błędów i optymalnie przeprowadzić całą procedurę.


Data publikacji: 2024-11-27, autor: FakturaXL

ZADAJ PYTANIE DO ARTYKUŁU