Własna firma i umowa zlecenie, agencyjna lub o świadczenie usług
Przedsiębiorca ma prawo wykonywać dodatkowo pracę zarobkową w ramach umowy zlecenia, agencyjnej lub o świadczenie usług. Niektórzy przedsiębiorcy w prowadzonej działalności gospodarczej wykonują czynności na podstawie umowy o świadczenie usług w zakresie zgodnym z przedmiotem prowadzonej działalności gospodarczej, a czasami w zakresie innym niż prowadzona działalność gospodarcza. Jak w takiej sytuacji powinni opłacać składki zusowskie?
Umowa o świadczenie usług – zapłata składek do ZUS-u
Jeżeli przedsiębiorca prowadzi działalność gospodarczą i jednocześnie wykonuje umowę o świadczenie usług, to z takiej umowy nie ma obowiązku odprowadzania żadnych składek ani obowiązkowych, ani dobrowolnych. Składki odprowadza jedynie od prowadzonej działalności gospodarczej.
PRZYKŁAD 1 Pani Halina prowadzi działalność gospodarczą w zakresie usług krawieckich. W ramach prowadzonej działalności zawarła umowę zlecenia na uszycie ubrań dla pracowników. Przedmiot umowy pokrywa się z przedmiotem działalności gospodarczej. Pani Halina nie musi odprowadzać żadnych składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu wykonywania umowy zlecenia, ponieważ odprowadza składki z prowadzonej działalności gospodarczej.
Umowa o świadczenie usług – przedmiot umowy inny niż przy prowadzonej działalności gospodarczej
Zasadniczo wykonywanie umowy o świadczenie usług, której przedmiot różni się od tego w prowadzonej działalności gospodarczej obliguje do zapłaty składek na ubezpieczenia społeczne zarówno z działalności, jak i z umowy o świadczenie usług. Konieczność zapłaty zależy od tego jakie składki płacone są z działalności oraz od wysokości wynagrodzenia z tytułu umowy o świadczenie usług.
ZUS tylko z działalności gospodarczej
Zgodnie z przepisami osoba prowadząca działalność gospodarczą obowiązkowo podlega pod ubezpieczenia społeczne tylko z tytułu wykonywania działalności gospodarczej, jeżeli jednocześnie:
płaci standardowe składki na ZUS – minimalna podstawa wymiaru z tytułu działalności w wysokości 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego
wartość wynagrodzenia na umowie zlecenia, umowie agencyjnej lub umowie o współpracy nie przekracza kwoty 60% prognozowanego wynagrodzenia za pracę w danym roku.
Jeżeli przedsiębiorca dobrowolnie chce opłacać składki z tytułu wykonywania pracy na podstawie umowy zlecenia może złożyć do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wniosek o objęcie go ubezpieczeniami społecznymi z tego tytułu.
PRZYKŁAD 2 Przedsiębiorca prowadzi działalność gospodarczą w zakresie naprawy samochodów. W związku z tym odprowadza do ZUS-u składki ubezpieczeniowe w standardowej wysokości. Dodatkowo zawarł umowę zlecenia na wykonywanie prac sprzątających. Odpłatność za nie wyniosła 2 500 zł. Przedsiębiorca miał obowiązek zapłaty jedynie składek od prowadzonej działalności. Z zawartej umowy zlecenia otrzymał wynagrodzenie w wysokości mniejszej niż 60% prognozowanego wynagrodzenie za pracę w 2023 roku (4 161 zł) z czego wynika, że nie musi odprowadzać składek z umowy zlecenia.
Składki na ZUS z działalności gospodarczej i umowy zlecenia
Przedsiębiorca może podlegać obowiązkowo pod ubezpieczenia społeczne zarówno z prowadzonej działalności gospodarczej, jak i z umowy zlecenia, jeżeli jednocześnie:
płaci preferencyjne składki na ZUS w wysokości 30% minimalnego wynagrodzenia lub Mały ZUS Plus, czyli w kwocie mieszczącej się w przedziale od 30% minimalnego wynagrodzenia, a 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia
wartość wynagrodzenia przedsiębiorcy na umowie zlecenia, umowie agencyjnej lub umowie o współpracy nie przekracza kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę.
PRZYKŁAD 3 Pani Basia zajmuje się pieczeniem ciast oraz tortów. Otworzyła działalność gospodarczą w tym zakresie. Obecnie korzysta z preferencyjnych składek na ZUS. Przedsiębiorczyni podjęła dodatkowe zajęcie w ramach umowy o świadczenie usług w zakresie florystyki. Z umowy o świadczenie usług otrzymała wynagrodzenie w wysokości 1 000 zł. W tym przypadku łączna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie nie przekracza kwoty minimalnego wynagrodzenia i dlatego pani Basia musi zapłacić składki ubezpieczeniowe ZUS zarówno od umowy zlecenia, jak i od działalności gospodarczej.
Składki na ZUS od prowadzonej działalności gospodarczej lub od umowy zlecenia, a podstawa wymiaru składek w kwocie minimalnego wynagrodzenia
Jeżeli przedsiębiorca płaci składki ubezpieczeniowe z tytułu działalności gospodarczej lub z umowy zlecenia, umowy agencyjnej bądź umowy o współpracę, dla których podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie stanowi kwota minimalnego wynagrodzenia, to płaci składki od tego tytułu, który jako pierwszy osiągnął tę wartość i jednocześnie:
płaci preferencyjne składki na ZUS od 30% minimalnego wynagrodzenia lub Mały ZUS Plus
wynagrodzenie z tytułu umowy zlecenia, umowy agencyjnej lub umowy o współpracy przekracza kwotę minimalnego wynagrodzenia za pracę.
PRZYKŁAD 4 Przedsiębiorca prowadzi firmę usługową w zakresie naprawy sprzętu komputerowego. Obecnie korzysta z Małego ZUS Plus. Dodatkowo przedsiębiorca podpisał umowę zlecenia na prowadzenie przez 2 miesiące kursów obsługi komputera dla osób dorosłych. Kursy były prowadzone w miesiącu wrześniu i październiku. Z umowy tej otrzymał w każdym miesiącu 4 000 zł. Od lipca 2023 roku kwota minimalnego wynagrodzenia wyniosła 3 600 zł. W związku z tym, że kwota minimalnego wynagrodzenia jest niższa od wysokości otrzymanego wynagrodzenia, to przedsiębiorca zobowiązany jest do zapłaty w tych miesiącach składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu podpisanej umowy zlecenia, co oznacza, że nie podlega pod obowiązkowe ubezpieczenia społeczne z tytułu działalności.
