Pełnomocnik spółki w trybie art. 210 ksh
Posiłkując się art. 210 § 1 ksh, dowiadujemy się, że w umowie zawieranej pomiędzy spółką a członkiem zarządu, a także w sporze z nim za reprezentację spółki odpowiada rada nadzorcza albo pełnomocnik wyznaczony na drodze uchwały zgromadzenia wspólników.
Art. 210 § 1 ksh zmierza do zabezpieczenia spółki, jej wspólników oraz wierzycieli przed niewłaściwymi dla spółki decyzjami podejmowanymi przez zarząd. To główny cel ustanowienia tej regulacji. Przepis art. 210 ksh wskazuje, że musi dojść jedynie do potencjalnej kolizji indywidualnych interesów członków zarządu z interesem spółki i przepisy mogą zostać wprowadzone w życie.
Sąd Apelacyjny w Warszawie w wyroku wydanym 6 marca 2019 roku, V ACa 98/18 wskazał:
Zwrot »w umowie między spółką a członkiem zarządu«, o którym mowa w art. 210 § 1 k.s.h., oznacza wszystkie czynności prawne związane z taką umową, a także wszystkie akty wiedzy związane z taką umową, tj. zawarcie tej umowy, jej zmianę, odstąpienie od niej przez spółkę, członka zarządu czy inną stronę, wypowiedzenie jej przez spółkę, członka zarządu czy inną stronę, rozwiązanie jej za porozumieniem stron, uchylenie się od złożonego pod wpływem błędu oświadczenia woli, zgłoszenie wady, potrącenie, zgłoszenie zarzutu przedawnienia, uznanie roszczeń, zawarcie ugody itp.
Z kolei określenie „spór” wspomniane w art. 210 § 1 ksh oznacza wszelkie postępowania sądowe – procesowe oraz nieprocesowe, a dla postępowania procesowego chodzi o sytuacje, kiedy spółka oraz członek jej zarządu znajdują się po dwóch stronach, czyli jeden jest powodem, a drugi pozwanym, ale jednocześnie w przypadku, kiedy występują w stosunku do siebie w innych relacjach (strona może być interwenientem przystępującym do sprawy po drugiej stronie).
Posiłkując się art. 210 § 1 ksh, dowiadujemy się, że w umowie podpisanej pomiędzy spółką z o.o. a członkiem zarządu oraz w sporze z nim za reprezentację spółki odpowiada rada nadzorcza albo pełnomocnik wyznaczony na drodze uchwały zgromadzenia wspólników. To przepis bezwzględnie obowiązujący, co oznacza, że jeżeli umowa w imieniu spółki nie zostanie podpisana na drodze reprezentacji poprzez pełnomocnika albo radę nadzorczą czynność jest określana jako nieważna i zabrania się jej konwalidowania.
Kiedy umowa zostaje podpisana przez jednego z członków zarządu, ustawodawca wymaga przestrzeganie zasad opisanych w art. 210 ksh i nie ma znaczenia, czy czynność jest kwalifikowana jako czynność wewnętrzna, czy zewnętrzna.
Zgodnie z zapisami art. 210 ksh, okoliczność wystąpienia albo niewystąpienia in casu ryzyka zagrożenia interesów spółki nie jest najważniejsza. Przepisy powstały w celu zapobiegania potencjalnym konfliktom interesów, a nie jedynie wybranym przejawom konfliktów. Jeżeli specyfika konkretnej czynności albo skutków prawnych, które powstały nie wskazuje ryzyka in concreto, wprowadzenie trybu omówionego w art. 210 ksh jest konieczne, gdyż członek zarządu nie ma prawa do reprezentowania spółki, kiedy dochodzi do podpisania umowy, gdzie drugą stroną ma być on sam.
Jeżeli członek zarządu spółki nie dostosuje się do zasad wyznaczonych w art. 210 § 1 ksh, umowa przestaje obowiązywać.
Art. 210 § 1 ksh nie jest poświęcony udzielaniu pełnomocnictwa w imieniu zarządu spółki z o.o., ale najważniejsze jest prezentowanie rządu przez pełnomocnika – w dużej mierze staje się tym organem i odpowiada za reprezentowanie interesów spółki w trakcie podpisywania umowy z członkiem zarządu.
Pełnomocnik spółki opisany w art. 210 ksh nie oznacza dokładnie tego samego pełnomocnika omówionego w art. 98-109 kc, między innymi ze względu na to, że osoba przedstawiona w art. 210 § 1 ksh jest wyznaczona uchwałą zgromadzenia wspólników, czyli w drodze uchwały organu mającego uprawnienia do reprezentacji spółki (spółkę – zgodnie z art. 201 § 1 ksh – reprezentuje zarząd).
Czy zgromadzenie wspólników ma prawo udzielić pełnomocnictwa do zawarcia umowy innemu członkowi zarządu?
Kiedy zarząd składa się z wielu osób, zabrania się przekazywania pełnomocnictwa upoważniającego do działania w imieniu spółki z o.o. i jej reprezentacji innemu członkowi zarządu. Jeżeli pojawi się stanowisko, że pełnomocnictwo może zostać przekazane innemu członkowi zarządu, jest po prostu nieprawdziwe i zabronione przez ustawodawcę (mimo iż explicite nie wwprowadza tego zakazu).
Ratio lagis zasad omówionych w art. 210 § 1 ksh oznacza pozbycie się konfliktu interesów, które mogłyby zaistnieć pomiędzy członkami zarządu oraz spółką - zagrożenie interesów jest spore, kiedy członek zarządu odpowiada za reprezentację spółki i jest pełnomocnikiem. Żadna osoba będąca w spółce nie może podjąć się tego zadania.
Umowa pomiędzy spółką a jedynym członkiem zarządu, który jest jedynym wspólnikiem
Art. 210 § 2 ksh wskazuje, że w sytuacji, kiedy wspólnik omówiony w art. 173 § 1, jest też jedynym członkiem zarządu, przepis § 1 nie obowiązuje. Czynność prawna pomiędzy wspólnikiem a reprezentowaną przez niego spółką musi zostać przygotowana w formie aktu notarialnego. Kiedy formalności zostaną wykonane, stosowna informacja jest dostarczana do sądu rejestrowego przez notariusza (służy do tego system teleinformatyczny).
Czynność prawna wykonana pomiędzy jedynym wspólnikiem, który jest jedynym członkiem zarządu a reprezentowaną przez niego spółką musi być potwierdzona aktem notarialnym. W artykule 210 § 2 ksh nie wskazano żadnych wyjątków od te zasady. Jeżeli forma nie zostanie przestrzegana, jest to jednoznaczne z nieważnością wykonanej czynności prawnej. Przepis dotyczy jedynie spółek jednoosobowych oraz z jednym wspólnikiem i odnosi się do wszystkich umów podpisywanych z członkami zarządu, czyli umów o pracę, o zarządzanie, o dzieło i zlecenia.
Data publikacji: 2023-03-13, autor: FakturaXL
