Co zrobić z pozostałym towarem przy likwidacji działalności?
Likwidacja działalności przedsiębiorcy wiąże się z dopełnieniem kilku formalności, zwłaszcza jeżeli w dyspozycji byłego przedsiębiorcy znajdują się jeszcze towary handlowe, które nie zostały zbyte wtedy, kiedy firma jeszcze działała. Podatnik może pozostały towar sprzedać lub darować. Jakie skutki podatkowe wywołują wymienione czynności?
Sprzedaż towaru ze zlikwidowanej działalności – podatek PIT
Z zasady likwidacja działalności gospodarczej jest neutralna pod względem podatkowym. Jeżeli więc podatnik otrzyma towary handlowe w związku z likwidacją działalności, które wcześniej zostały nabyte do prowadzonego przedsiębiorstwa, to takie zdarzenie nie wywołuje skutków podatkowych.
Za przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej zgodnie z art. 14 ust. 2 pkt 17 lit. a ustawy o PIT uznaje się między innymi przychody z odpłatnego zbycia składników majątku jakie pozostały na dzień likwidacji działalności gospodarczej. Z kolei na podstawie art. 14 ust. 3 pkt 12 lit. a ustawy przychodami z działalności gospodarczej nie są przychody z odpłatnego zbycia składników majątku, które pozostały na dzień likwidacji działalności gospodarczej prowadzonej samodzielnie, jeżeli od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiła likwidacja tej działalności aż do dnia ich odpłatnego zbycia upłynęło 6 lat i odpłatne zbycie nie nastąpiło w działalności gospodarczej. W związku powyższym każda sprzedaż towarów handlowych pozostałych po likwidacji działalności gospodarczej jaka miała miejsce w ciągu 6 lat od miesiąca następującego po likwidacji firmy uważana jest za przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej nawet, jeżeli działalność już nie istnieje.
Jak wskazuje art. 24 ust. 3b ustawy o PIT dochodem z odpłatnego zbycia składników majątku pozostałych po likwidacji działalności jest różnica pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia, a wydatkami poczynionymi na nabycie zbywanych składników, które nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów w żadnej formie.
PRZYKŁAD 1 Podatnik zlikwidował działalność z dniem 12 maja 2019 roku. Przedsiębiorca nie zdążył sprzedać wszystkich posiadanych towarów handlowych przed dniem likwidacji firmy. Po 5 latach od likwidacji postanowił sprzedać pozostałe towary. Pomimo, że działalność została zlikwidowana, to dochód ze sprzedaży będzie przychodem z pozarolniczej działalności gospodarczej, ponieważ od likwidacji działalności nie upłynęło jeszcze 6 lat. W tym przypadku okres opodatkowania sprzedaży towarów będzie trwał do 12 maja 2025 roku. Po upływie tej daty sprzedaż towarów będzie nieopodatkowana.
Darowizna towarów pochodzących ze zlikwidowanej działalności
Kwestie związane z darowizną towarów pochodzących ze zlikwidowanej działalności omawia art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT. Zgodnie z tym przepisem darowizna towarów handlowych pozostałych po likwidowanej działalności nie podlega pod opodatkowanie podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Darowizna objęta jest podatkiem od spadków i darowizn. W niektórych przypadkach możliwe jest całkowite zwolnienie z jego zapłaty. Dotyczy to darowizn pomiędzy najbliższymi członkami rodziny. Zgodnie z art. 4a ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, darowizna dokonana pomiędzy najbliższymi członkami rodziny z tzw. grupy zerowej jest w całości zwolniona z zapłaty podatku pod warunkiem zgłoszenia przez obdarowanego nabycia do właściwego naczelnika urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia otrzymania darowizny. Do zgłoszenia służy formularz SD-Z2.
Przedmiot nabyty w ten sposób może być wcześniej sprzedany przez obdarowanego. Na taką możliwość wskazuje art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. d ustawy o PIT. Jeżeli obdarowany będzie chciał sprzedać darowaną rzecz ruchomą po upływie 6 miesięcy licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie na podstawie darowizny, to będzie zwolniony z zapłaty podatku.
PRZYKŁAD 2 Podatnik zlikwidował działalność gospodarczą 7 czerwca 2022 roku. Część towarów, które mu pozostały po likwidacji przekazał 15 października 2022 roku w drodze darowizny swojemu synowi. Syn od razu złożył w urzędzie skarbowym zawiadomienie o otrzymaniu darowizny na druku SD-Z2. Postanowił też, że sprzeda darowany towar. Aby nie zapłacić podatku będzie mógł dokonać sprzedaży począwszy od dnia 1 maja 2023 roku.
Sprzedaż i darowizna towarów ze zlikwidowanej działalności, a podatek VAT
Jak wskazuje art. 14 ust. 1 ustawy o VAT podatnik, który likwiduje działalność gospodarczą ma obowiązek opodatkować towary własnej produkcji oraz towary, które po nabyciu nie podlegały pod dostawę towarów podczas remanentu likwidacyjnego. Obowiązek dotyczy jedynie tych towarów w przypadku, których możliwe było obniżenie kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego (art. 14 ust. 4 ustawy o VAT). Sprzedaż jak i darowizna towarów opodatkowanych w ramach remanentu likwidacyjnego są zwolnione z zapłaty podatku VAT przez okres 12 miesięcy od likwidacji. Wskazuje na to art. 14 ust 7 ustawy o VAT:
Dostawa towarów dokonywana przez byłych wspólników spółek, o których mowa w ust. 1 pkt 1, oraz przez osoby fizyczne, o których mowa w ust. 1 pkt 2 i ust. 3, której przedmiotem są towary objęte spisem z natury, podlega zwolnieniu od podatku przez okres 12 miesięcy od dnia, o którym mowa w ust. 6, pod warunkiem rozliczenia podatku od towarów objętych spisem z natury.
Po upływie 12 miesięcy przekazanie towarów w każdy dowolny sposób również nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Po likwidacji działalności gospodarczej podatnik nie prowadzi już firmy, a posiadane przez niego towary handlowe są jego majątkiem osobistym. Jeżeli taka osoba dokona w późniejszym czasie sprzedaży lub darowizny, to nie jest to sprzedaż w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, ponieważ osoba nie jest już podatnikiem podatku VAT i nie dotyczą jej przepisy ustawy o podatku od towarów i usług. Potwierdzeniem tego jest interpretacja wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy nr ITPP1/443-13c/09/DM z dnia 19 marca 2009 roku, w której napisał:
W niniejszej sprawie, po zaprzestaniu wykonywania czynności opodatkowanych sporządzony zostanie przez Panią remanent likwidacyjny i uiszczony (poprzez objęcie remanentem) podatek od towarów i usług od towarów pozostałych na dzień likwidacji. Z uwagi natomiast na to, że nie zamierza Pani ponownie prowadzić żadnej innej działalności, towary pozostałe po zakończeniu działalności stanowić będą Pani majątek prywatny. Ponadto zauważyć należy także w tym miejscu, iż podatek zapłacony od remanentu nie będzie w niniejszym przypadku stanowił podatku podlegającego odliczeniu. W tej sytuacji późniejsza czynność przekazania ich córce w formie darowizny, nie będzie miała charakteru dostawy dokonanej przez podatnika podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Stąd przekazanie składników majątku córce, po zakończeniu działalności gospodarczej nie będzie rodziło obowiązku podatkowego w podatku od towarów i usług.
Podsumowanie
Sprzedaż towarów handlowych, które pozostały po zlikwidowaniu działalności gospodarczej uważana jest za przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej przez okres 6 lat licząc od miesiąca jaki nastąpił po dniu, w którym doszło do likwidacji działalności. Po upływie 6 lat sprzedaż zwolniona jest z zapłaty podatku dochodowego. Z kolei darowizna towarów handlowych dokonana po likwidacji działalności zwolniona jest z opodatkowania podatkiem dochodowym. Zarówno sprzedaż jak i darowizna towarów handlowych po likwidacji działalności nie podlegają pod opodatkowanie podatkiem VAT.
