W Polsce prawie wszystkie osoby zobowiązane są do zapłaty składki zdrowotnej. Płacą ją zarówno osoby pracujące, jak i bezrobotne oraz prowadzące działalność gospodarczą, emeryci i renciści. Opłacona składka zdrowotna podlega odliczeniom od podatku. W niektórych okolicznościach przedsiębiorca nie odliczy zapłaconych składek w pełnej wysokości.
Zasady obowiązujące przy odliczaniu składek zdrowotnych w przypadku działalności gospodarczej
Opłacona składka zdrowotna zmniejsza kwotę podatku do zapłaty. Wysokość składki wynosi 9% od podstawy jej naliczania. Zgodnie z przepisami od podatku można odliczyć 7,75% składki. Taka wysokość jest jednakowa dla wszystkich podatników niezależnie od wybranej formy opodatkowania dochodów/przychodów z działalności gospodarczej. W przypadku kiedy przedsiębiorca osiąga niskie dochody lub odnotował stratę w działalności nie będzie mógł odliczyć składki zdrowotnej w pełnej wysokości.
Nieodliczona składka zdrowotna w działalności – ujęcie w innym rozliczeniu
W przypadku kiedy przedsiębiorca osiąga dochód z różnych źródeł, to może nieodliczoną składkę z działalności wykorzystać również w innym rozliczeniu rocznym pod warunkiem, że przychód nie będzie opodatkowany skalą podatkową.
PRZYKŁAD Przedsiębiorca prowadzi działalność gospodarczą i opłaca podatek liniowy. Jednocześnie otrzymuje wynagrodzenie z tytułu umowy o pracę. W działalności gospodarczej opłaca składkę zdrowotną pomniejszając w ten sposób zaliczkę na podatek dochodowy. W 2020 roku poniósł stratę i dlatego nie może odliczyć zapłaconych składek na ubezpieczenie zdrowotne w pełnej wysokości w zeznaniu rocznym PIT-36L. Podatnik może wykazać nieodliczoną składkę zdrowotną w rozliczeniu składanym z tytułu umowy o pracę (PIT-37).
PRZYKŁAD 2 Podatnik opodatkował przychody ryczałtem. Z uwagi na różne okoliczności zaistniałe w trakcie roku, jak np.: przestoje w pracy, czy trudna sytuacja pandemiczna osiągnął bardzo niski przychód. W związku z tym podatek dochodowy za 2020 rok okazał się niższy niż zapłacona składka zdrowotna, którą mógłby odliczyć w wysokości 7,75% od podstawy jej wymiaru. Przedsiębiorca oprócz prowadzonej działalności gospodarczej otrzymuje wynagrodzenie z tytułu umowy zlecenia, z której dochód rozlicza w PIT-37. Pozwala mu to odliczyć od podatku nieodliczoną składkę zdrowotną z działalności gospodarczej.
PRZYKŁAD 3 Przedsiębiorca rozlicza dochody z działalności gospodarczej na zasadach ogólnych zgodnie ze skalą podatkową. W 2020 roku poniósł stratę. Oprócz działalności osiąga też inne dochody, które będzie mógł ująć w zeznaniu rocznym na druku PIT-36. W polu obejmującym wysokość składki zdrowotnej może umieścić sumę składek z działalności gospodarczej i z innych źródeł. Przedsiębiorca ma prawo zmniejszyć podatek należny z innych źródeł o 7,75% składki zdrowotnej, którą opłacił, a nie mógł jej odliczyć w działalności.
PRZYKŁAD 4 Przedsiębiorca korzysta w działalności gospodarczej z opodatkowania podatkiem zryczałtowanym. W 2020 roku z powodu choroby przebywał na zwolnieniu lekarskim i otrzymał z ZUS świadczenie chorobowe. Po zakończonym roku podatkowym ZUS przesłał mu informację na druku PIT-11/PIT-40A. Rozliczenia będzie mógł dokonać w zeznaniu rocznym PIT-37. Przedsiębiorca z powodu niskich przychodów w działalności nie może odliczyć pełnej kwoty składki na ubezpieczenie zdrowotne w rozliczeniu rocznym PIT-28. W tym przypadku nieodliczoną składkę będzie mógł wykazać w PIT-37.
PRZYKŁAD 5 Podatnik rozlicza podatek dochodowy wg skali podatkowej. W 2020 roku osiągnął stratę. Zeznanie roczne składa razem ze współmałżonkiem na druku PIT-36, co pozwala skorzystać mu z odliczenia z opłaconej składki zdrowotnej i pomniejszenia tym samym podatku do zapłaty lub zwiększenia nadpłaty podatku do zwrotu.
Odliczeniu podlegają składki zdrowotne opłacone w trakcie roku nawet jeżeli pochodzą z poprzednich lat podatkowych.
