Własne mieszkanie w działalności gospodarczej, a podatki
Czasami osoby fizyczne prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą chcąc zaoszczędzić wybierają własne mieszkanie na siedzibę swojej firmy. Najczęściej decydują się na zagospodarowanie tylko części mieszkania, zazwyczaj jednego pokoju. Jednak przedsiębiorca powinien wiedzieć, że prowadzenie działalności gospodarczej w miejscu zamieszkania wywołuje pewne skutki podatkowe.
Działalność we własnym mieszkaniu – podatek od nieruchomości
Przeznaczenie określonej części mieszkania na prowadzenie działalności gospodarczej w niektórych okolicznościach może wiązać się z dodatkowymi opłatami, jak między innymi wyższym podatkiem od nieruchomości. Stawka podatku zależy od sposobu wykorzystywania mieszkania. Wysokość obowiązujących w danym roku stawek podatku od nieruchomości określana jest przez Radę Gminy na podstawie uchwały.
Roczne stawki nie mogą przekroczyć wartości:
1,00 zł za 1 m2 powierzchni użytkowej - budynki mieszkalne lub ich części
28,78 zł za 1 m2 powierzchni użytkowej – budynki mieszkalne lub ich części zajęte na prowadzenie działalności gospodarczej oraz budynki lub ich części związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.
W sytuacji, kiedy prowadzona działalność gospodarcza nie wpływa znacząco na warunki korzystania z mieszkania, to przedsiębiorca może prowadzić firmę w mieszkaniu bez żadnych dodatkowych formalności i podwyższania stawki podatku od nieruchomości.
Stawka podatku wzrośnie jedynie wtedy, kiedy przedsiębiorca będzie wykorzystywał część mieszkania np. jeden pokój wyłącznie do celów prowadzonej działalności nawet bez przebudowy budynku czy przeprowadzania remontu. Fakt prowadzenia działalności w mieszkaniu należy zgłosić do urzędu gminy lub miasta właściwego dla miejsca zamieszkania. Po zgłoszeniu urząd wydzieli część mieszkania na cele prowadzonej działalności gospodarczej. Od tej części mieszkania przedsiębiorca musi zapłacić wyższy podatek od nieruchomości. Poniesiony koszt będzie mógł ująć w kosztach firmowych.
Za zmianę sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części uważa się czynności polegające na:
podjęciu lub zaniechaniu w obiekcie budowlanym bądź jego części działalności, która zmieniałaby warunki bezpieczeństwa:
pożarowego
powodziowego
pracy
zdrowotne
higieniczno-sanitarne
ochrony środowiska
lub wielkość bądź układ obciążeń
podjęciu w obiekcie budowlanym lub jego części działalności zaliczanej do czynności, które mogą mieć znaczący wpływ na środowisko.
PRZYKŁAD 1 Przedsiębiorca prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą we własnym mieszkaniu. Czynności związane z działalnością wykonuje w pokoju dziennym, który jednocześnie pełni rolę salonu. Przedsiębiorca ustawił w tym pomieszczeniu również biurko i komputer, które służą mu do wykonywania pracy. Czy w tej sytuacji przedsiębiorca musi zgłosić w urzędzie fakt prowadzenia działalności gospodarczej w mieszkaniu?
Odpowiedź: W opisanym przypadku przedsiębiorca nie musi zgłaszać w urzędzie faktu prowadzenia firmy w mieszkaniu. Może od razu rozpocząć prowadzenie działalności. Nie zapłaci też wyższego podatku od nieruchomości.
PRZYKŁAD 2 Pani Anna wykonuje zawód fryzjerki i postanowiła otworzyć własny zakład fryzjerski w swoim mieszkaniu. W tym celu wyodrębniła jedno pomieszczenie, w którym będzie prowadziła działalność i przystosowała je w taki sposób, aby mogła w nim wykonywać pracę fryzjerki. Między innymi przeprowadziła remont, położyła glazurę, wyposażyła pomieszczenie w odpowiednie meble. W tej sytuacji pani Anna będzie musiała zapłacić wyższą stawkę podatku od nieruchomości naliczonej od powierzchni mieszkania przeznaczonej na cel prowadzonej działalności gospodarczej.
Działalność we własnym mieszkaniu – podatek VAT
Prawem przedsiębiorcy jest możliwość obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w takim zakresie w jakim dane towary i usługi wykorzystywane są w prowadzonej działalności gospodarczej. Jeżeli więc mieszkanie wykorzystywane jest do celów prywatnych i firmowych, to podatnik musi określić udział procentowy w jakim dana nieruchomość wykorzystywana jest do celów prowadzonej działalności. Wysokość odliczenia zależy od wyliczonego procentu.
Podatnik ma prawo odliczyć:
podatek naliczony od wydatków inwestycyjnych dotyczących danej nieruchomości
czynsz
media wykorzystywane w mieszkaniu (woda, energia elektryczna, itp.).
Podatnik ma prawo do odliczenia podatku VAT w pełnej wysokości jedynie od wydatków związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą.
PRZYKŁAD 3 Przedsiębiorca wykorzystuje do celów działalności gospodarczej własne mieszkanie. Łączna powierzchnia lokalu wynosi 80 m kwadratowych. Firma prowadzona jest w jednym pokoju o powierzchni 20 m kwadratowych. Przedsiębiorca płaci miesięczny czynsz w wysokości 1 476 zł brutto, gdzie podatek VAT stanowi kwotę 276 zł. Za media płaci miesięcznie 738 zł brutto, gdzie VAT wynosi 138 zł. W jaki sposób należy wyliczyć kwotę z rachunków jaką przedsiębiorca ma prawo odliczyć?
W celu wyliczenia należy najpierw określić udział procentowy pomieszczenia przeznaczonego na wykonywanie działalności gospodarczej w stosunku do całości powierzchni mieszkania.
20 m2/80 m2 x 100% = 25%
Z wyliczenia wynika, że powierzchnia mieszkania przeznaczona na cel działalności gospodarczej wynosi 25%. Następnie należy wyliczyć w jakiej wysokości przedsiębiorca może dokonać odliczenia VAT w związku z wydatkami jakie ponosi na utrzymanie mieszkania.
czynsz: 276 zł x 25% = 69 zł media: 138 zł x 25% = 34,50 zł RAZEM: 103,50 zł.
W opisanym przypadku przedsiębiorca przy wykorzystywaniu na działalność gospodarczą 25% powierzchni swojego mieszkania może odliczyć podatek naliczony od comiesięcznych wydatków ponoszonych na utrzymanie mieszkania w łącznej wysokości 103,50 zł.
PRZYKŁAD 4 Pani Halina otworzyła we własnym mieszkaniu studio kosmetyczne, w którym przeprowadza różne zabiegi kosmetyczno-upiększające. W związku z tym musiała kupić specjalistyczny sprzęt, między innymi fotel i lampę, które będą wykorzystywane tylko w prowadzonej działalności do wykonywania zabiegów kosmetycznych. W tym przypadku pani Halina może odliczyć podatek VAT w pełnej wysokości od wydatków poniesionych na nabycie fotela i lampy.
Działalność we własnym mieszkaniu – podatek PIT
Za koszty uzyskania przychodów uważa się wydatki poniesione w celu uzyskania, zachowania bądź zabezpieczenia źródła przychodów. Do kosztów uzyskania przychodów nie zalicza się wydatków wymienionych w art. 23 ustawy o PIT. Kosztami uzyskania przychodów mogą więc być wszelkie uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, czyli musi zachodzić związek przyczynowo – skutkowy pomiędzy poniesionymi wydatkami, a osiągniętym przychodem, zachowaniem lub zabezpieczeniem źródła przychodów. Zależność ta powinna być oceniana indywidualnie w stosunku do każdego wydatku. W związku z powyższym, jeżeli przedsiębiorca prowadzi firmę we własnym mieszkaniu to ma prawo zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu wydatki poniesione na czynsz, media, odsetki od raty kredytu. W przypadku wykorzystywania tylko części mieszkania na potrzeby firmy wymaga się wyliczenia w jakiej części wydatek związany jest z działalnością gospodarczą. W tym celu należy podzielić powierzchnię mieszkania wykorzystywaną w działalności przez całą powierzchnię lokalu. Istnieje możliwość, aby wydatki poniesione na media opłacane u operatorów zostały rozdzielone na rachunki wystawione tylko dla prowadzonej działalności gospodarczej.
