Sprzedaż firmy, jaką stawkę ryczałtu zastosować?

Firma będąca przedmiotem sprzedaży jest traktowana jako kompleksowo i funkcjonalnie powiązany zespół składników materialnych oraz niematerialnych. Celem dzisiejszego artykułu jest szczegółowe omówienie kwestii sprzedaży wykonanej przed podatnika opodatkowanego ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych. Czy przedsiębiorca stosuje jedną, odgórnie ustaloną stawkę ryczałtu w trakcie sprzedaży swojej firmy?

Sprzedaż przedsiębiorstwa na gruncie podatku dochodowego

Art. 55(2) Kodeksu cywilnego wskazuje, że czynność prawna, której przedmiotem jest przedsiębiorstwo, obejmuje wszystko, co się na nie składa. Jedynym wyjątkiem od tej zasady jest inna treść czynności prawnej albo konieczność zastosowania przepisów szczególnych.

W sprzedaży przedsiębiorstwa biorą udział wszystkie składniki firmy. Jednak trzeba wyraźnie podkreślić, że ustawodawca na narzuca jednej stawki dla całej transakcji, co oznacza, że niezbędne jest indywidualne rozpatrywanie poszczególnych składników.

Reasumując, prawo cywilne wskazuje, że w transakcji sprzedaży trzeba traktować przedsiębiorstwo jako jedną całość, ale pod względem podatku PIT należy wybrać właściwą stawkę dla poszczególnych składników majątku oddzielnie.

Jaką stawkę ryczałtu stosuje się przy sprzedaży przedsiębiorstwa?

Ustawodawca nie wyznaczył szczególnej formy opodatkowania przedsiębiorstwa jako całości. Z tego względu konieczny jest wybór właściwej stawki do konkretnych składników majątku, które tworzą przedsiębiorstwo.

Kiedy mowa o rzeczach ruchomych, niezbędne jest przestrzeganie przepisów art. 12 ust. 1 pkt 7 lit. f) ustawy o zryczałtowanym podatku.

Zgodnie z którą do przychodu z odpłatnego zbycia ruchomych składników majątku używanych w pozarolniczej działalności gospodarczej będących:

• środkami trwałymi wprowadzonymi do wykazu środków trwałych, a także wartości niematerialnych i prawnych,
• składnikami majątku opisanymi w 22d ust. 1 ustawy o podatku dochodowym, oprócz składników, których wartość początkowa wyznaczona na zasadach opisanych w art. 22g ustawy o podatku dochodowym, nie jest większa od 1500 zł,
• składnikami majątku, które biorąc pod uwagę szacowany czas użytkowania wynoszący rok albo mniej nie zostały zakwalifikowane do środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych

- obowiązuje stawka ryczałtu 3% przychodu.

Oznacza to, że sprzedaż ruchomych środków trwałych i składników wyposażenia, których wartość przekracza 1500 zł, zaliczanych w skład przedsiębiorstwa jest objęta stawką ryczałtu w wysokości 3%.

W sprzedaży wierzytelności firmy również trzeba zastosować stawkę 3% ryczałtu.

Art. 14 ust. 2 pkt 7c ustawy PIT wskazuje, że przychodem z działalności gospodarczej są jednakowo przychody z odpłatnego zbycia wierzytelności związanej z prowadzoną działalnością gospodarczą w wysokości jej wartości wyrażonej w cenie wskazanej w umowie. Art. 12 ust. 1 pkt 7 lit. e) ustawy o zryczałtowanym podatku wskazuje, że należy zastosować stawkę ryczałtu 3%.

Sprzedając przedsiębiorstwo, trzeba również zająć się środkami trwałymi zakwalifikowanymi jako nieruchomości. W tej kwestii trzeba przestrzegać zasad opisanych w art. 12 ust. 10 ustawy o zryczałtowanym podatku. Przepisy informują, że odpłatne zbycie nieruchomości nakłada na przedsiębiorcę obowiązek zastosowania 10% stawki ryczałtu.

W interpretacji wydanej przez Dyrektora KIS z dnia 5 września 2022 roku, nr 0115-KDIT1.4011.265.2022.2.MR potwierdzono obowiązek rozdzielania składników majątku w celu wyboru odpowiedniej stawki ryczałtu. Organ podatkowy podkreślił, że z przedstawianej ustawy nie wynikają dokładne regulacje poświęcone sprzedaży przedsiębiorstwa. Nie ustalono jednej stawki dla omawianej transakcji. Przepisy nie narzucają, by przychód osiągnięty ze sprzedaży został opodatkowany według jednej, odgórnie narzuconej stawki podatku.

PRZYKŁAD 1
Przedsiębiorca opodatkował swoją jednoosobową działalność gospodarczą na zasadach ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. Jednak jest zobligowany sprzedać swoje przedsiębiorstwo.

Podjęta decyzja ma następujące skutki:

• dla sprzedaży ruchomego składnika majątku wyznaczonego w 12 ust. 1 pkt 7 lit. fustawy o ryczałcie przedsiębiorca musi zastosować 3% stawę ryczałtu,
• dla odpłatnego zbycia składników majątku wskazanych w 12 ust. 10 ustawy o ryczałcie – przedsiębiorca musi zastosować 10% stawkę ryczałtu,
• dla sprzedaży pozostałych składników majątku, które nie zostały precyzyjnie wskazane w przepisach 12, stosuje się właściwą stawkę opodatkowania przychodów z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej powiązanej ze zbywanym składnikiem majątku.

Reasumując, w sprzedaży przedsiębiorstwa trzeba zastosować różne stawki ryczałtu, odpowiadające tworzącym je składnikom.

Kiedy dochodzi do sprzedaży firmy, przedsiębiorca wyznacza stawkę ryczałtu uwarunkowaną rodzajem sprzedawanego składnika. Nie ma jednej stawki, która obowiązuje na wszystko.

Jaka stawka ryczałtu obowiązuje przy sprzedaży wartości firmy?

Wartość firmy (w skrócie goodwill) to różnica pomiędzy ceną sprzedaży firmy a wartością rynkową jego konkretnych składników. Można ją poznać dopiero w chwili sprzedaży przedsiębiorstwa.

Cena sprzedaży rośnie, jeżeli przedsiębiorstwo ma wypracowaną markę na rynku, stałych klientów oraz doświadczenie.
Czy wartość firmy jest objęta podatkiem w chwili jej sprzedaży?

Odpowiedzi na zadane pytanie udzielił Dyrektor KIS w interpretacji z 7 lipca 2021 roku, nr 0115-KDIT1.4011.326.2021.1.MT, z której wynika, że wartość firmy określona w trakcie wyceny przedsiębiorstwa musi zostać określona jako wartość niematerialna i prawna, która nie podlega amortyzacji. Jednak zgodnie z zasadami kwotę trzeba wprowadzić od ewidencji.

Oznacza to, że przychód ze sprzedaży przedsiębiorstwa – w części zgodnej z wyceną wartości firmy – musi zostać opodatkowany z wykorzystaniem stawki 10%, gdyż jest traktowany jako przychód ze sprzedaży prawa majątkowego stanowiący wartość niematerialną i prawną wprowadzaną do wykazu środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych.

PRZYKŁAD 2
Przedsiębiorca zdecydował się sprzedać swoją firmę. W chwili zbycia stwierdzono, że nadwyżka ceny sprzedaży nad wartością rynkową składników firmy jest równa 10 000 zł. Podana kwota to wartość firmy, a właściwa stawka ryczałtu wynosi 10%.

Gdy w ramach wykonanych działań ma miejsce sprzedaż wartości firmy, zbycie WNiP jest opodatkowane 10% stawką ryczałtu.

W trakcie sprzedaży firmy, prawo zobowiązuje podatnika do określenia stawek podatkowych odpowiednich dla poszczególnych składników majątku przedsiębiorstwa. Zbycie wartości firmy jest opodatkowane inną stawką. Ustawa o zryczałtowanym podatku nie pozwala na wykorzystanie jednej stawki podatkowej dla całej transakcji, jednak w rozumieniu cywilistycznym w sprzedaży firma bierze udział jako całość.

Data publikacji: 2023-06-27, autor: FakturaXL