Zakupy dokonywane na firmę muszą być odpowiednio udokumentowane. Najczęściej jest to faktura stanowiąca dowód sprzedaży związanej z działalnością gospodarczą. Przedsiębiorcy nie wolno prosić o wystawienie faktury na firmę za zakupy zrobione w celu prywatnym. Jaka jest różnica pomiędzy zakupem prywatnym, a firmowym? Co mówi na ten temat prawo konsumenta?
Zakup firmowy, a prywatny – konsument, a przedsiębiorca
Kwestie związane z zakupami dokonywanymi przez przedsiębiorców zostały zawarte w regulaminie lub umowie. Natomiast konsumentów dotyczą przepisy ustawy o prawach konsumenta i Kodeksu cywilnego. Konsumentem jest osoba fizyczna, która dokonuje czynności prawnej z przedsiębiorcą, która nie jest związana bezpośrednio z jego działalnością gospodarczą lub zawodową (art. 22 KC).
Z kolei za przedsiębiorcę uważa się osobę fizyczną, osobę prawną i jednostkę organizacyjną, o której mowa jest w art. 33 (1) par. 1, która prowadzi działalność gospodarczą lub zawodową we własnym imieniu (art. 43 KC).
Zakup związany z prowadzoną działalnością gospodarczą powinien być udokumentowany wystawioną fakturą VAT zawierającą między innymi dane firmy nabywcy. Pozwoli to rozliczyć wydatek w kosztach uzyskania przychodu. Jeżeli nabywca prosi o wystawienie faktury z danymi swojej firmy, to sprzedawca uznaje, że nabywca kupuje towar do prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej. Taką transakcję zawiera dwóch przedsiębiorców, a nabywca nie jest traktowany jak konsument. Przedsiębiorca, który kupuje towar dla celów prywatnych nie powinien prosić o wystawienie faktury uwzględniającej dane firmowe. Osoby prowadzące działalność gospodarczą, które decydują się wziąć fakturę na dane firmowe, tracą status konsumenta i związane z nim przywileje, chyba że nie występuje związek pomiędzy zakupem, a prowadzoną działalnością gospodarczą. Wtedy zgodnie z wprowadzonymi zmianami Ustawą z 31 lipca 2019 roku o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia obciążeń regulacyjnych (tzw. pakiet przyjazne prawo), przedsiębiorca w określonych warunkach traktowany jest jak konsument. To czy dana czynność ma charakter zawodowy można sprawdzić na podstawie kodów PKD określających rodzaj działalności gospodarczej wpisanej do CEIDG.
Przywileje konsumenckie
Konsument nabywający towar objęty jest pewnymi przywilejami. Należą do nich między innymi:
prawo do odstąpienia umowy bez podawania przyczyn w okresie 14 dni
dłuższy okres gwarancji od tego przewidzianego dla przedsiębiorców
krótszy okres rozstrzygania reklamacji w stosunku do czasu reklamacji przewidzianej dla przedsiębiorców.
Zakup samochodu - osoba prywatna, a firma
Jeżeli zakupu dokonuje osoba prywatna, to posiada ona więcej uprawnień z tytułu rękojmi w porównaniu z przedsiębiorcą.
Postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nie uzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne). Nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny.
(art. 385 (1) KC).
Przy transakcjach pomiędzy przedsiębiorcami strona kupująca zostaje pozbawiona uprawnień z tytułu rękojmi, jeżeli zaniedbała zbadanie rzeczy w czasie i w sposób taki jaki został przyjęty do tego rodzaju rzeczy, a jednocześnie nie powiadomiła od razu sprzedawcy o wadzie lub w przypadku kiedy ją zauważyła nie zawiadomiła sprzedawcy zaraz po tym jak się o niej dowiedziała. Podsumowując, jeżeli pojazd nabywa przedsiębiorca, to powinien on zachować szczególną ostrożność i czujność. Najlepiej jeżeli przed zwieńczeniem transakcji skorzysta z porady osoby znającej się na samochodach, która zweryfikuje stan techniczny danego pojazdu, czyli mówiąc prosto uda się do zaprzyjaźnionego, wiarygodnego warsztatu samochodowego lub stacji diagnostycznej.
Zakup samochodu, prywatnie, czy na firmę?
Każdy przedsiębiorca musi sam podjąć decyzję, co będzie dla niego korzystniejsze, zakup auta na firmę, czy lepszy będzie zakup prywatny. Analizując sytuację należy wziąć pod uwagę oprócz finansów, również inne aspekty, jak na przykład czas poświęcony na ewentualne dochodzenie praw przysługujących przedsiębiorcy w przypadku zakupu na firmę. Przedsiębiorca musi poddać ocenie:
kwestie związane z podatkami
stopień ryzyka związanego z wystąpieniem usterki w pojeździe
musi porównać jakie ma prawa jako konsument, a jakie ma będąc przedsiębiorcą.
Zakup samochodu przez przedsiębiorcę do prowadzonej przez niego działalności gospodarczej zwiększa ryzyko związane z danym zakupem. Ze względu na to, że stronami transakcji są przedsiębiorcy, to obowiązują mniejsze obostrzenia prawne w porównaniu do transakcji kiedy jedną ze stron jest konsument, a drugą przedsiębiorca.
PRZYKŁAD Osoba prowadząca działalność gospodarczą często dokonuje różnych zakupów na potrzeby firmy w jednym ze sklepów internetowych. W maju 2021 roku zakupiła komputer do użytku prywatnego. Przy składaniu zamówienia pomyłkowo podała dane firmowe zamiast prywatnych. Okazało się, że komputer nie spełnił jej oczekiwań, dlatego został zwrócony do sprzedawcy na podstawie uprawnień przewidzianych dla konsumenta, czyli prawa konsumenta do zwrotu towaru bez podawania przyczyny zwrotu w okresie 14 dni, który to warunek został zachowany. Niestety sklep odmówił przyjęcia towaru i poinformował klienta o swojej decyzji. Jednocześnie uzasadnił ją powołując się na przepis wyłączający przedsiębiorców z możliwości korzystania z praw jakie przysługują jedynie konsumentom. Czy sklep miał prawo odmowy przyjęcia towaru do sklepu?
Odpowiedź: Tak, sklep miał prawo odmówić przyjęcia towaru, ponieważ klient podając dane firmowe jako dane nabywcy zadeklarował zawarcie transakcji pomiędzy dwoma przedsiębiorcami, co oznacza, że zakup nie podlega pod prawa konsumenta. Nie ma możliwości zwrotu towaru na tej podstawie, czyli bez podania przyczyny w terminie 14 dni od dnia zakupu. Prawo odstąpienia od umowy zawartej na odległość (zwrot w ciągu 14 dni) dotyczy jedynie konsumentów, którzy nabyli towar od przedsiębiorcy.
