Niektóre osoby podejmując decyzję o założeniu własnej działalności rozważają opcję otworzenia firmy w innym kraju niż Polska, w którym mogliby bez problemu zarejestrować działalność i dodatkowo ponosić jak najmniejsze koszty związane z jej prowadzeniem
Działalność gospodarcza w innym państwie członkowskim
Państwa członkowskie Unii Europejskiej zobowiązane są do przestrzegania zasady swobodnego prowadzenia działalności gospodarczej. Wynika z tego, że dozwolone jest prowadzenie wszelkiej aktywności życiowej w dowolnym państwie UE. Jednak każdy kraj ma prawo ustanowić własne przepisy, które regulują kwestie związane z założeniem i prowadzeniem firmy, dlatego przed podjęciem decyzji o założeniu działalności w konkretnym kraju warto zapoznać się z przepisami jakie w nim obowiązują.
Założenie i prowadzenie firmy w wybranych krajach
Założenie i prowadzenie firmy w Czechach
Zakładając firmę w formie jednoosobowej działalności gospodarczej już na samym początku na etapie jej zakładania trzeba liczyć się z poniesieniem kosztów w wysokości 1 000 koron. Założenie spółki to jeszcze większy koszt, ponieważ forma ta wymaga spisania aktu notarialnego. Cena jest różna i zależy od wysokości kapitału zakładowego. Razem z opłatami sądowymi może wynieść nawet 10 000 koron. System podatkowy w Czechach jest prosty i przejrzysty. Obowiązują w nim uproszczone formy rozliczania dochodu i podatków opłacanych w postaci ryczałtu. Prowadzenie księgowości też nie należy do trudnych zadań.
Podatek w Czechach wynosi:
15% dla dochodów poniżej 1,2 mln CZK
22% powyżej tej kwoty.
W przypadku dochodu przewyższającego kwotę 1 701 168 koron czeskich dodatkowo należy zapłacić 7% podatku solidarnościowego. W Polsce taki podatek wynosi 4% i jest liczony od kwoty dochodów przekraczających 1 000 000 zł.
Podatnicy w Czechach odliczają koszty ryczałtowo w wysokości:
60% od dochodu z działalności handlowej jednak nie więcej niż 1 200 000 koron
30% dochodu pochodzącego z wynajmu nieruchomości firmowej jednak nie więcej niż 1 600 000 koron
40% innych dochodów z pracy na własny rachunek z wyłączeniem dochodów wspólnika spółki publicznej, komplementariusza spółki komandytowej, jednak nie więcej niż 800 000 koron.
Dodatkowo od podstawy opodatkowania mogą odliczyć między innymi: składki na dodatkowe ubezpieczenie emerytalne i dodatkowe oszczędności emerytalne, składki na prywatne ubezpieczenie na życie, składki członkowskie płacone związkom zawodowym, czy ulgę na dziecko.
Na określone przywileje mogą liczyć małe firmy, które:
nie są czynnymi podatnikami VAT
są uczestnikami ubezpieczenia emerytalnego i zdrowotnego
na dany rok przewidzieli przychody niższe od 1 000 000 koron.
Wymienieni podatnicy mogą skorzystać ze zryczałtowanej stawki podatku wynoszącej 5 469 koron w miesiącu. W wymienionej kwocie zawarty jest:
podatek - 100 koron
ubezpieczenie zdrowotne – 2 393 korony
ubezpieczenie emerytalne – 2 976 koron.
Podatnicy zobowiązani są do zapłaty wymienionej kwoty nawet jeżeli nie osiągnęli w danym miesiącu żadnego zysku. Obowiązujący system ryczałtowy nie dopuszcza dochodu z innych źródeł, które łącznie mogłyby przekraczać kwotę 15 000 koron rocznie.
Czeski system ryczałtowy charakteryzuje:
brak obowiązku składania zeznań podatkowych i raportów ubezpieczeniowych
wszystkie dochody i należności z całego roku rejestrowane są w ostatnim dniu roku
brak możliwości rozliczania ulg podatkowych.
Składki na ubezpieczenia społeczne (emerytalne i rentowe) odprowadzane są do ĆSSZ oraz zdrowotne do Kasy Chorych. Ich wielkość zależy od wysokości osiągniętego dochodu:
składka emerytalna – 14,6% dochodu, ale nie mniej niż 1 972 korony
składka zdrowotna – 6,75% dochodu, ale nie mniej niż 1 823 korony.
Podstawowa stawka VAT na towary i usługi wynosi 21% . Duża grupa artykułów spożywczych objęta jest stawką 15%. W stosunku do wybranych kategorii towarów doliczana jest stawka VAT w wysokości 10%.
Założenie i prowadzenie firmy Niemcy
Polscy przedsiębiorcy, którzy zdecydują się na prowadzenie firmy na terenie Niemiec najczęściej jako formę działalności wybierają jednoosobową działalność gospodarczą, Gewerbe. Firmę można założyć na odległość. Nie jest wymagany stały pobyt w Niemczech. Jednak w takiej sytuacji przedsiębiorca nie ma możliwości ubiegania się o zwolnienia podatkowe. Do zapłaty podatku zobowiązane są zarówno osoby prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą, jak i prowadzące działalność w formie niektórych spółek, jak: komandytowa, jawna, czy z ograniczoną odpowiedzialnością. Z podatku zwolnieni są freelancerzy.
Drugą popularną formą prowadzenia firmy w Niemczech jest spółka GmbH z kapitałem zakładowym w wysokości 25 000 euro będącą odpowiednikiem polskiej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Może ją założyć nawet jedna osoba. Siedziba musi mieścić się na terenie Niemiec. Wymagane jest, aby firma posiadała oddzielny rachunek bankowy.
Działalność można prowadzić również w ramach spółki UG, która podobna jest do spółki GmbH. Różni je wysokość wkładu własnego przedsiębiorcy. Wybierając UG wystarczy wpłacić symboliczne 1 euro. Spółka UG charakterem odpowiada polskiej spółce z o. o.
Przedsiębiorcy w Niemczech zobowiązani są należeć i opłacać składki do jednej z organizacji samorządu terytorialnego jaką jest Izba Przemysłowo-Handlowa oraz Izba Rzemieślnicza. Składek nie muszą płacić firmy o dochodzie rocznym nieprzekraczającym 5 200 euro oraz firmy w pierwszym i drugim roku działalności pod warunkiem, że ich dochód roczny nie przekracza kwoty 25 000 euro.
Do obowiązkowych opłat przedsiębiorcy należy składka zdrowotna. Do wyboru są dwie opcje: prywatna i państwowa. W przypadku prywatnej wysokość składki wyliczana jest przez ubezpieczyciela na podstawie aktualnego stanu zdrowia i wybranego pakietu. W przypadku wyboru wersji państwowej, składka ustalana jest na podstawie ustawy i zależy od wysokości osiąganych dochodów. Pod uwagę brany jest łączny, roczny dochód brutto. Od niego odliczana jest stała stawka składki ubezpieczeniowej w wysokości 14,6%.
Dodatkowo do kosztów firmowych należy doliczyć wydatki poniesione na ubezpieczenie emerytalne, którego wysokość waha się w granicach od 79,60 euro do 1 054,70 euro. Ciekawostką jest ubezpieczenie na wypadek bezrobocia, które obecnie wynosi 17.64 euro w Niemczech zachodnich oraz 14,95 euro na wschodzie.
Przedsiębiorca ma obowiązek zgłoszenia firmy do urzędu skarbowego i dokonywania rozliczeń podatkowych. Z obowiązku zwolnieni są przedstawiciele wolnych zawodów, a także przedsiębiorcy zarabiający poniżej 8 600 euro rocznie. W Niemczech obowiązuje podatek progresywny, który wzrasta stopniowo od 1% do 42%, a czasami i do 45% przy bardzo wysokich dochodach, powyżej 270 500 euro rocznie. Stawka 42% dotyczy osób, które w 2020 roku osiągnęły dochody powyżej 57 051 euro.
Niemcy zobowiązani są do zapłaty podatku kościelnego w wysokości 9% podatku dochodowego oraz dodatku solidarnościowego wielkości 5,5%. Osobom mniej zamożnym przysługuje ulga w tym zakresie.
Prowadzenie działalności w formie spółki osobowej lub jednoosobowej działalności gospodarczej wiąże się z zapłatą podatku od dochodu z działalności od kwoty powyżej 24 500 euro. Dochód z działalności to przeważnie zysk, który mnoży się przez wartość pomiaru podatkowego (3,5%), a później przez stawkę podatku od działalności gospodarczej.
Kolejny podatek do zapłaty, to podatek obrotowy. Ulgą od zapłaty objęci są właściciele firm z obrotem niższym niż 22 000 euro rocznie.
Założenie i prowadzenie firmy w Wielkiej Brytanii
Polacy prowadzący firmę w Wielkiej Brytanii najczęściej wybierają spółkę LTD (polski odpowiednik spółki z o. o.). Spółkę można zarejestrować bez konieczności zamieszkania na terenie Wielkiej Brytanii i bycia rezydentem. Przed założeniem firmy w GB warto zapoznać się z art. 5 Konwencji o unikaniu podwójnego opodatkowania pomiędzy Polską, a Wielką Brytanią. Przepis wprowadza ograniczenia dotyczące niektórych rodzajów działalności. Obejmuje przedsiębiorców świadczących usługi bądź sprzedających towary z miejsca położonego w Polsce, czyli posiadających w Polsce sklep, gabinet, biuro, czy punkt usługowy. Wyjątek od tej zasady stanowi magazyn wysyłkowy.
W Wielkiej Brytanii nie jest możliwe założenie działalności wymagającej posiadanie licencji, jak np. zawód pielęgniarki, czy lekarza. Firmę mogą założyć osoby pracujące jako freelancer (programista, architekt, grafik, doradca itp.).
W GB obowiązują stawki podatku dochodowego w wysokości:
20% - dla dochodów od 11 850 do 46350 funtów rocznie
40% - dochody do 150 000 funtów rocznie
45% - dochody ponad 150 000 funtów rocznie.
W porównaniu z Polską, kwota podatku w kraju zależy od osiąganych dochodów. Osoby najmniej zarabiające mają prawo do zastosowania kwoty wolnej od podatku w wysokości 8 000 zł. Od 1 stycznia 2022 roku po wejściu w życie Polskiego Ładu wyniesie ona 30 000 zł. Dla podatników osiągających wysokie dochody, kwota wolna od podatku nie jest dostępna. W Wielkiej Brytanii kwota wolna od podatku jest jednakowa dla wszystkich i wynosi 11 850 funtów rocznie. W przypadku podatku VAT, w Polsce obowiązują stawki: 23%, 8%, 5% oraz 0%.
W UK podatki kształtują się następująco:
20% (stawka podstawowa)
5% (stawka zredukowana)
0% (stawka zerowa).
Przedsiębiorca musi zarejestrować się do VAT jeżeli roczny limit obrotów w spółce LTD przekroczy wartość 85 000 funtów. W Polsce jest to kwota 200 000 zł.
System składek ubezpieczeniowych w Wielkiej Brytanii jest odmienny od polskiego. Ich wysokość uzależniona jest od osiąganych dochodów. Do kwoty 8 424 funtów rocznie, składki na ubezpieczenia nie są płacone.
Założenie i prowadzenie firmy w Holandii
Firmę w Holandii można założyć po wcześniejszym zarejestrowaniu się w urzędzie gminy. Dodatkowo kandydat na przedsiębiorcę w Holandii musi posiadać miejsce stałego pobytu na terenie tego kraju. Obowiązkowo musi również zarejestrować się do rejestru Holenderskiej Izby Handlowo-Przemysłowej KvK (Kamer van Koophandel) oraz urzędu skarbowego. Koszt rejestracji JDG wynosi 50 euro. Rejestracja w urzędzie kończy się nadaniem numeru KvK i numeru BTW (odpowiednik polskiego VAT).
W Holandii najczęściej wybieraną formą prowadzenia działalności jest ZZP (działalność jednoosobowa bez możliwości zatrudnienia pracowników). Do obowiązków przedsiębiorcy należy rozliczanie podatków oraz zapłata składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.
Przedsiębiorca płaci podatek dochodowy od osób fizycznych oraz podatek obrotowy BTW, którego stawka podstawowa wynosi 21% lub 6%. W niektórych przypadkach można być zwolnionym z podatku. O wysokości stawki dla danej firmy decyduje urząd skarbowy.
Podatek dochodowy płacony jest w wysokości:
37,1% - dochody do 68 507 euro
49,5% - dochody przekraczające 68 507 euro.
Każdego roku ustalana jest nowa kwota wolna od podatku. W 2021 roku dla jednoosobowych działalności gospodarczej wynosi 50 000 euro, a w przypadku spółek partnerskich – 100 000 euro.
Inną opłatą obowiązującą w działalności jest dodatek dla osób prowadzących działalność gospodarczą na własny rachunek. W 2021 roku wynosi on 3 670 euro. System podatkowy w Holandii objęty jest ulgami podatkowymi. W tym kraju przedsiębiorcą jest osoba, która w danym roku przepracowała w swojej firmie przynajmniej 1225 godzin.
Główną ulgą podatkową w holenderskim systemie podatkowym jest powszechna ulga podatkowa Algemene heffingskorting. Skorzysta z niej każdy kto mieszka w Holandii i płaci w tym kraju podatek od wynagrodzenia lub podatek dochodowy.
Wysokość ulgi na podatek i ubezpieczenie społeczne zależy od wysokości dochodów. Wraz ze wzrostem dochodów zmniejsza się wysokość ulgi podatkowej. Przedsiębiorcy mogą również skorzystać z innych rodzajów ulg podatkowych, jak np. dodatek do ubezpieczenia zdrowotnego, wsparcie przy wynajmie mieszkania, zasiłek rodzinny, czy zasiłek dla samotnych rodziców i opiekunów, popularnie nazywanym rozłąkowym.
Założenie i prowadzenie firmy na Cyprze
Na Cyprze najbardziej popularna jest spółka LTD w formie prywatnej. Do jej założenia nie jest potrzebny kapitał zakładowy, który jednak wymagany jest przy spółce akcyjnej, którego wysokość powinna wynieść przynajmniej 15 000 euro. Do tego dochodzi 11,5% obowiązkowego ubezpieczenia społecznego płaconego przez osoby prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą. Na Cyprze istnieje obowiązek rejestracji do podatku VAT przedsiębiorców, którzy prowadzą działalność w zakresie handlu towarami i usługami. Standardowa stawka podatku VAT wynosi 19%, która może być obniżona do 9% lub 5%. W stosunku do niektórych towarów i usług obowiązuje stawka 0% VAT. Obowiązkiem rejestracji do VAT objęte są firmy z minimalnym rocznym obrotem 15 600 euro lub 10 251 euro przy nabyciu towarów z UE.
Na Cyprze obowiązuje jeden z najniższych podatków dochodowych w Europie. Jego stawka to jedynie 12,5%. Polska ma podpisaną z Cyprem umowę dotyczącą unikania podwójnego opodatkowania, co znacznie obniża koszty związane z prowadzeniem działalności. Cypryjskie stawki podatkowe są niskie nawet przy wysokich dochodach. Dodatkowo wysoka jest też kwota wolna od podatku. Dochód roczny do kwoty 19 500 euro zwolniony jest z opodatkowania.
Wysokość podatku wynosi odpowiednio:
20% - dochód roczny od 19 501 euro do 28 000 euro
25% - dochód do 36 000 euro
30% - dochód do 60 000 euro
35% - dochód powyżej 60 000 euro.
Do wszystkich wymienionych kosztów należy doliczyć koszt związany z zatrudnieniem pracowników o ile przedsiębiorca bierze to pod uwagę. Na Cyprze przeciętne miesięczne wynagrodzenie wynosi ok. 1 800 euro.
Założenie i prowadzenie firmy na Malcie
System gospodarczy i prawny obowiązujący na Malcie nie jest zbyt prosty. Na wiele ułatwień w prowadzeniu firmy mogą liczyć prowadzący działalność w określonych branżach, takich jak np. elektronika, farmaceutyka, czy przemysł chemiczny. Otworzenie działalności w jednej z wybranych branż wymaga posiadania odpowiednich kwalifikacji zawodowych. Koszty rejestracji firmy wynoszą ok. 1 500 euro.
Na Malcie najbardziej opłaca się zarejestrować i prowadzić firmę w formie spółki komandytowej, w której komplementariuszem będzie maltańska PLC (Private Limited Company) będącej odpowiednikiem polskiej spółki z o. o., a komandytariuszem polska spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. Warto zastanowić się nad właściwym podziałem udziałów, co pozwoli firmie zapłacić w Polsce podatek dochodowy w niewielkiej wysokości, a na Malcie w ogóle. Wynagrodzenie dyrektorów zarządzających nie podlega zapłacie podatku dochodowego, pod warunkiem, że ich zarobki nie przekraczają rocznie 500 000 zł netto. Pensje dyrektorów nie są oskładkowane ubezpieczeniami społecznymi.
Jeżeli chodzi o podatek CIT, to stawka jest dość wysoka i wynosi 35%. Przedsiębiorcy mogą skorzystać z ulg i zwolnień dzięki którym podatek zostaje obniżony, przez co staje się bardziej atrakcyjny. Z dostępnych ulg warto wymienić między innymi zwolnienia: od zapłaty podatku od dochodu dotyczącego zysków kapitałowych, za przeniesienie rezydencji podatkowej, transferu papierów wartościowych, zysków kapitałowych nierezydentów, z wyłączeniem zysków z nieruchomości oraz zysków od przelewów intra-group.
Na ulgi mogą liczyć również podatnicy podatku PIT. W ich przypadku podatki zostały podzielone na 2 grupy: dla singli oraz dla małżeństw.
Podatki dla singli kształtują się następująco:
0% - do 8 500 euro
15% - do 14 500 euro
25% - do 19 500 euro
35% - powyżej 19 500 euro
dla małżeństw:
0% - do 11 900 euro
15% - do 21 700 euro
25% - do 28 700 euro
35% - powyżej 28 700 euro.
Podstawowa stawka podatku VAT wynosi 18%. W stosunku do niektórych usług stawka może zostać obniżona do 5% (między innymi usługi turystyczne, część usług transportowych), do 7% przy działalności eksportowej. Obowiązek rejestracji do VAT powstaje w chwili dokonania pierwszej czynności podlegającej opodatkowaniu.
Rejestracja firmy za granicą – podsumowanie
Samo założenie firmy za granicą nie jest zbyt skomplikowane. Jednak zanim do tego dojdzie, to muszą zostać dopełnione formalności związane ze zmianą rezydencji. Przede wszystkim muszą wystąpić określone okoliczności faktyczne, czyli takie, które mają związek z rzeczywistością. Mówiąc bardziej precyzyjnie należy stwierdzić co rozumie się przez centrum interesów osobistych i gospodarczych, czyli należy określić ośrodek interesów życiowych i gospodarczych przedsiębiorcy. W polskich przepisach prawa podatkowego brak jest wskazania czym jest „centrum interesów osobistych”.
Według organów podatkowych „centrum interesów osobistych” , to miejsce w którym:
osoba posiada najwięcej powiązań osobistych, czyli rodzinnych i towarzyskich
przebywa rodzina, współmałżonek, partner oraz małoletnie dzieci danej osoby
podejmuje aktywność społeczną, kulturalną. polityczną i obywatelską
należy do różnych organizacji, klubów
uprawia hobby.
Podsumowując centrum interesów osobistych jest to miejsce, w którym dana osoba mieszka i prowadzi swoje interesy życiowe.
Z kolei „centrum interesów gospodarczych”, to miejsce:
prowadzenia działalności zarobkowej, a więc kraj, w którym dana osoba uzyskuje większy dochód
w którym przedsiębiorca posiada inwestycje, majątek ruchomy (np. samochód) i nieruchomy (np. mieszkanie), polisy ubezpieczeniowe, kredyty, konta bankowe.
Jednocześnie należy wiedzieć, że posiadanie obywatelstwa nie oznacza rezydencji podatkowej. W tej kwestii bardziej liczy się miejsce zamieszkania danej osoby. Sama rejestracja działalności w innym kraju nie oznacza zmiany rezydencji podatkowej. Na uzyskanie rezydencji podatkowej wpływ ma całościowa ocena faktów i okoliczności. Przy ustalaniu rezydencji podatkowej organ podatkowy w każdym przypadku ocenia wszystkie fakty i okoliczności jakie mają znaczenie z punktu widzenia podatnika, co oznacza, że przedsiębiorca musi potrafić dowieść, że prowadzi firmę w danym kraju i w tym kraju również mieszka.
