Czy polski przedsiębiorca może mieć konto firmowe za granicą?
Zgodnie z polskimi przepisami, przedsiębiorca może legalnie otworzyć rachunek bankowy w innym kraju. Dotyczy to zarówno spółek, jak i jednoosobowych działalności gospodarczych.
Podstawę prawną w tym zakresie stanowi Ustawa z dnia 27 lipca 2002 r. – Prawo dewizowe oraz Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 20 kwietnia 2009 r. w sprawie ogólnych zezwoleń dewizowych. Przepisy umożliwiają polskim rezydentom otwieranie rachunków bankowych w krajach Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG), Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD), a także – pod pewnymi warunkami – w krajach trzecich.
Konta te mogą być wykorzystywane m.in. do rozliczeń z zagranicznymi kontrahentami, o ile są zgodne z prawem dewizowym. Wymagane jest jednak, aby środki zgromadzone na takich rachunkach pochodziły z działalności prowadzonej zgodnie z obowiązującymi przepisami.Jak założyć konto firmowe za granicą?
Choć prawo pozwala przedsiębiorcom na zakładanie rachunków w zagranicznych bankach, należy pamiętać o pewnych ograniczeniach. Przykładowo, konta otwierane za granicą nie obsługują mechanizmu split payment, który jest wymagany przy transakcjach związanych z podatkiem VAT. W związku z tym czynni płatnicy VAT muszą posiadać co najmniej jedno konto firmowe w polskim banku.
Proces zakładania zagranicznego konta firmowego zależy od wybranego kraju oraz polityki danego banku. Istnieją dwie główne metody. Pierwsza z nich to osobista wizyta w banku. Nie wszystkie zagraniczne banki oferują swoje usługi obcokrajowcom. Banki, które są otwarte na współpracę z nierezydentami, zazwyczaj wymagają osobistego stawienia się w oddziale oraz przedstawienia szeregu dokumentów.W zależności od lokalnych przepisów i procedur, mogą to być m.in.:
- dokument potwierdzający uzyskiwane dochody,
- oświadczenie dotyczące prowadzonej działalności,
- opinia bankowa.
Warto również pamiętać, że niektóre instytucje bankowe mogą żądać przedstawienia tłumaczeń przysięgłych dokumentów oraz deklaracji dotyczących celu otwarcia rachunku i planowanych wpłat. W niektórych przypadkach konieczne może być założenie zagranicznego oddziału firmy.
Przed wizytą w banku zaleca się wcześniejszy kontakt z instytucją, aby upewnić się, jakie dokumenty i formalności będą wymagane.
Drugim rozwiązaniem jest otwarcie zagranicznego konta za pośrednictwem firmy zewnętrznej. Alternatywnym rozwiązaniem jest skorzystanie z usług wyspecjalizowanych firm, które pomagają w zakładaniu kont firmowych za granicą. Choć usługa ta wiąże się z dodatkowymi kosztami, pozwala zaoszczędzić czas oraz uniknąć potencjalnych trudności związanych z formalnościami. W niektórych przypadkach korzystanie z pośrednika eliminuje konieczność osobistego stawienia się w banku, ponieważ zewnętrzny podmiot może reprezentować firmę przed instytucją finansową.
Dzięki rozwojowi technologii coraz więcej instytucji finansowych umożliwia założenie konta firmowego online. Są to przede wszystkim banki internetowe i fintechy, takie jak Revolut, Wise, N26, bunq czy ZEN. Proces ten jest stosunkowo szybki i wygodny. Wystarczy wypełnić formularz na stronie internetowej, dostarczyć wymagane dokumenty (np. dane o firmie, opis działalności, dane udziałowców) i poczekać na decyzję. Zazwyczaj cały proces trwa od kilku godzin do kilku dni, w zależności od instytucji. Warto jednak pamiętać, że takie konta, podobnie jak tradycyjne zagraniczne rachunki, mają numer IBAN z kraju, w którym są prowadzone.Obowiązki przedsiębiorcy po otwarciu konta
Otwarcie konta za granicą wiąże się z dodatkowymi obowiązkami wobec polskich instytucji.Przedsiębiorca musi:
- zgłosić nowy rachunek do odpowiedniego urzędu skarbowego (spółki z KRS mają na to 21 dni, a firmy w CEIDG – 7 dni),
- przekazywać Narodowemu Bankowi Polskiemu okresowe sprawozdania, jeśli obrót dewizowy lub suma aktywów i pasywów przekracza określone limity,
- przechowywać dokumentację dotyczącą transakcji dewizowych przez pięć lat.
Niezgłoszenie rachunku skutkuje konsekwencjami prawnymi, w tym nałożeniem mandatu lub grzywny. Co ważne, próba ukrycia rachunku jest bezcelowa, ponieważ międzynarodowe przepisy umożliwiają wymianę informacji między instytucjami finansowymi a urzędami skarbowymi.
W latach 2017–2018 wdrożono CRS (Common Reporting Standard) – międzynarodowy standard automatycznej wymiany informacji bankowych. Na jego podstawie instytucje finansowe przesyłają co roku dane o posiadaczach rachunków, ich saldach oraz obrotach do organów podatkowych właściwych dla kraju rezydencji. Oznacza to, że np. niemiecki bank przekaże polskim władzom podatkowym informacje o rachunku polskiej firmy.Zagraniczne konto a komornik
Na terenie Polski komornicy korzystają z systemu Ognivo, który pozwala ustalić, w których bankach dłużnik posiada rachunki. W przypadku zagranicznych kont firmowych sytuacja wygląda inaczej – polski komornik nie ma bezpośredniego dostępu do informacji o rachunkach prowadzonych w innych krajach.
Na obszarze UE Polskie organy mogą uzyskać pomoc od zagranicznych instytucji w odzyskiwaniu zaległości, ale konieczne jest uzyskanie europejskiego tytułu egzekucyjnego. Proces ten jest skomplikowany i czasochłonny, co w praktyce utrudnia egzekucję.
Poza Unią Europejską ściągnięcie długu z rachunku w państwie spoza Europy jest niemal niemożliwe, chyba że między Polską a danym krajem istnieje odpowiednia umowa międzynarodowa.
Jeśli konto w fintechu (np. Revolut) posiada polski numer IBAN, komornik może je zająć.
W przypadku rachunków prowadzonych w walucie obcej i z zagranicznym numerem IBAN obowiązują zasady dotyczące kont zagranicznych, co oznacza, że komornik ma ograniczone możliwości egzekucji.Prawo dewizowe
Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy Prawo dewizowe, obrót dewizowy – w tym otwieranie rachunków za granicą – jest co do zasady dozwolony, ale z pewnymi ograniczeniami określonymi w art. 9 tej ustawy.
Na podstawie art. 2 ust. 1 pkt 16 obrót dewizowy obejmuje umowy i czynności prawne między rezydentami i nierezydentami, skutkujące przepływem środków finansowych lub przeniesieniem wartości dewizowych oraz wywóz, przywóz, przekazywanie oraz wysyłanie wartości dewizowych lub krajowych środków płatniczych za granicę.
W efekcie otwarcie zagranicznego rachunku bankowego oraz przyjmowanie na niego płatności stanowi obrót dewizowy z zagranicą.
Dla rachunków w krajach UE nie obowiązują żadne ograniczenia dotyczące ich otwierania i prowadzenia.
Z kolei dla rachunków w krajach trzecich (poza UE) ich otwarcie wymaga uzyskania zezwolenia dewizowego, chyba że rachunek został otwarty podczas pobytu w danym kraju i nie jest utrzymywany dłużej niż dwa miesiące po zakończeniu pobytu.Sprawozdawczość do NBP
Przedsiębiorcy prowadzący zagraniczne rachunki muszą regularnie przesyłać sprawozdania o operacjach finansowych oraz stanie środków do Narodowego Banku Polskiego (NBP), jeśli obrót przekracza określone limity.
Brak zgłoszenia rachunku bankowego za granicą skutkuje karą grzywny lub mandatem – na podstawie przepisów ordynacji podatkowej oraz ryzykiem kontroli podatkowej – międzynarodowe przepisy, takie jak CRS (Common Reporting Standard), umożliwiają automatyczną wymianę informacji bankowych między krajami.Płatność na zagraniczny rachunek bankowy a koszty uzyskania przychodów (CIT)
Przedsiębiorcy dokonujący płatności na zagraniczne rachunki bankowe muszą uwzględniać przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (CIT), które mogą wpływać na możliwość zaliczania takich wydatków do kosztów uzyskania przychodów. Kluczową regulacją w tej kwestii jest art. 15d ust. 1 pkt 2 ustawy o CIT.
Zgodnie z art. 15d ust. 1 pkt 2 ustawy o CIT:- koszt uzyskania przychodów nie obejmuje wydatku w części, w której płatność przekraczająca 15 000 zł (lub równowartość tej kwoty w obcej walucie) została przelana na rachunek bankowy niewskazany w białej liście VAT (wykazie, o którym mowa w art. 96b ust. 1 ustawy o VAT),
- powyższa zasada dotyczy transakcji potwierdzonych fakturą, realizowanych w ramach dostawy towarów lub świadczenia usług, przez kontrahentów zarejestrowanych jako czynni podatnicy VAT.
Dla płatności na zagraniczne rachunki bankowe, których nie można zarejestrować w białej liście VAT, oznacza to domyślnie brak możliwości zaliczenia tych wydatków do kosztów uzyskania przychodów.
Przedsiębiorca może uniknąć wyłączenia wydatku z kosztów uzyskania przychodów, stosując procedurę przewidzianą w art. 15d ust. 4 pkt 1 ustawy o CIT. W takim przypadku wyłączenie z kosztów nie ma zastosowania, jeśli podatnik złoży do naczelnika swojego urzędu skarbowego zawiadomienie ZAW-NR o płatności na rachunek spoza białej listy VAT. Zawiadomienie musi być złożone w terminie 7 dni od dnia zlecenia przelewu.
Zawiadomienie powinno zawierać:- dane podatnika dokonującego zapłaty (NIP, nazwę/imię i nazwisko, adres),
- dane kontrahenta wystawiającego fakturę (NIP, nazwę/imię i nazwisko, adres),
- numer rachunku bankowego, na który dokonano przelewu,
- wysokość i datę zlecenia płatności.
Podsumowanie
Założenie konta firmowego za granicą, np. w fintechu lub tradycyjnym banku, jest legalne i coraz łatwiejsze dzięki możliwości otwierania rachunków online. Jednak wiąże się to z obowiązkiem zgłoszenia konta do urzędu skarbowego oraz przesyłania sprawozdań do NBP.
Choć zagraniczne konta mogą stanowić pewną ochronę przed komornikiem, należy pamiętać, że w przypadku państw UE egzekucja jest nadal możliwa, choć skomplikowana. Warto więc dokładnie rozważyć wszystkie za i przeciw oraz dbać o zgodność z przepisami, aby uniknąć problemów z polskimi instytucjami podatkowymi i prawnymi.
Data publikacji: 2025-02-10, autor: FakturaXL
