Z zasady obowiązek podatkowy powstaje w kraju, w którym zgodnie z ustawą o VAT dana czynność zostaje uznana za wykonaną. Czym się różni sprzedaż poza terytorium kraju, a eksport?
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT eksport towarów podlega pod opodatkowanie podatkiem VAT. Definicję eksportu towarów można znaleźć w art. 2 pkt 8 ustawy. Według wymienionego przepisu przez eksport towarów należy rozumieć dostawę towarów wysyłanych lub transportowanych z terytorium kraju poza terytorium Unii Europejskiej przez:
dostawcę lub na jego rzecz
nabywcę z siedzibą poza terytorium kraju lub na jego rzecz wyłączając towary wywożone przez samego nabywcę do celów wyposażenia lub zaopatrzenia statków rekreacyjnych i turystycznych statków powietrznych lub innych środków transportu służących celom prywatnym
jeżeli wywóz towarów poza terytorium UE został potwierdzony przez właściwy organ celny określony w przepisach celnych. Zgodnie z powyższym, aby dana transakcja została uznana za eksport towarów, to towar będący przedmiotem dostawy musi być wysłany lub transportowany z terytorium Polski poza terytorium Unii Europejskiej.
Sprzedaż eksportowa, a podatek VAT – obowiązujące zasady
W katalogu czynności opodatkowanych zawartych w art. 5 ust. 1 ustawy o VAT brak jest wymienionych czynności związanych ze sprzedażą towarów poza terytorium kraju. Wymieniony jest za to eksport towarów. Sprzedaż towarów na gruncie podatku VAT kwalifikuje się jako odpłatną dostawę towarów (art. 7 ust. 1 ustawy o VAT) na danym terytorium. Na początku podatnik powinien ustalić przepis odnoszący się do kwestii dotyczącej miejsca opodatkowania sprzedaży towaru. W świetle art. 22 ust. 1 ustawy o VAT za miejsce opodatkowania dostawy towarów uważa się w przypadku:
towarów wysyłanych lub transportowanych przez dostawcę, nabywcę lub przez osobę trzecią – miejsce, w którym towary rozpoczynają drogę wysyłki lub transportu do nabywcy
towarów niewysyłanych ani nietransportowanych – miejsce, w którym towary znajdują się w chwili dostawy.
W związku z tym, miejscem opodatkowania sprzedanego towaru, który jest transportowany będzie miejsce rozpoczęcia transportu. Jeżeli transport rozpoczyna się poza granicami Polski, to taka sprzedaż nie będzie opodatkowana polskim podatkiem VAT, ale będzie podlegała przepisom podatkowym obowiązującym w danym kraju. Takie zasady opodatkowania potwierdza stanowisko Dyrektora KIS, który w interpretacji indywidualnej z dnia 26 kwietnia 2019 roku, nr 0112-KDIL1-3.4012.112.2019.1.AP wskazał:
Odnosząc się do okoliczności przedstawionych we wniosku należy stwierdzić, że miejscem dostawy towarów, które Wnioskodawca sprzedaje innemu odbiorcy (spółce z siedzibą we Włoszech) – na podstawie powołanego przepisu ustawy – jest miejsce, w którym towary znajdują się w momencie rozpoczęcia transportu, czyli terytorium Ukrainy. Zatem, w analizowanym przypadku opisana dostawa towarów dokonana przez Wnioskodawcę poza terytorium kraju nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na terytorium Polski.
W związku z powyższym sprzedaż towarów, które zostają wysłane z innego kraju niż Polska, nie podlega opodatkowaniu polskim podatkiem VAT.
Sprzedaż towarów poza terytorium kraju, a eksport
Zarówno do eksportu towarów, jak i sprzedaży poza terytorium kraju ma zastosowanie art. 22 ust. 1 ustawy o VAT, który mówi, że miejscem opodatkowania sprzedaży jest państwo, w którym towar znajduje się w chwili rozpoczęcia transportu lub wysyłki. Wynika z tego, że tylko eksport towarów podlega opodatkowaniu w Polsce.
Podobne zdanie ma też Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, który w interpretacji z dnia 18 marca 2020 roku, nr 0111-KDIB3-3.4012.73.2019.1.JS wskazał, że jeżeli towary będą transportowane bezpośrednio z terytorium państwa innego niż Polska do kraju trzeciego, to podatnik w związku z daną transakcją sprzedaży nie wykonuje żadnej czynności, która mogłaby być opodatkowana podatkiem VAT w Polsce. W tej sytuacji nie ma podstaw, aby rozpoznać dokonaną sprzedaż jako eksport towarów, zgodnie z art. 2 pkt 8 ustawy o VAT, ponieważ towar nie będzie transportowany z terytorium Polski. Oznacza to, że w przypadku odpłatnej dostawy towarów poza terytorium kraju nieopodatkowanej w Polsce, zastosowania nie ma krajowa stawka podatku VAT oraz stawka preferencyjna 0%.
