Praca dla nieletnich w sezonie letnim
Przedsiębiorca ma prawo zaoferować pracę sezonową osobie nieletniej na podstawie umowy cywilnoprawnej, czyli umowy zlecenia albo umowy o dzieło. Musi jednak pamiętać o wyznaczonych przez ustawodawcę zasadach, a mianowicie niezbędnym wymogiem jest wyrażenie zgody przedstawiciela ustawowego nieletniego, co w praktyce oznacza rodzica albo opiekuna prawnego (wyjątkiem od tej zasady jest uzyskanie przez nieletnią osobę pełnej zdolności do czynności prawnych, która jest przyznawana tylko w wybranych przypadkach – wtedy zgoda rodzica albo opiekuna nie jest wymagana).Osoba małoletnia i młodociana – różnice
Zgodnie z obowiązującymi przepisami osoba nieletnia to osoba, która nie ukończyła 18 roku życia, jeżeli nie uzyskała pełnoletności po zawarciu małżeństwa, co jest zgodne z art. 10 Kodeksu Cywilnego i wyznacza się na dwa sposoby:- zgodnie z 15 KC ograniczoną zdolność do czynności prawnych mają osoby małoletnie, które mają skończone 13 lat,
- 190 § 1 Kodeksu Pracy podaje, iż młodociany to osoba, która ma już skończone 15 lat, ale mniej niż 18 lat.
Ograniczenia czynności prawnych małoletniego
Zgodnie z obowiązującymi przepisami osoba niepełnoletnia może zostać całkowicie pozbawiona czynności prawnych lub mieć pełną zdolność do czynności prawnych.
Art. 13 KC wskazuje, iż osoba, która ma skończone 13 lat, ale nie ma możliwości kierowania własnym postępowaniem ze względu na chorobę psychiczną, niedorozwój umysłowy bądź inny rodzaj zaburzeń psychicznych (mowa przede wszystkim o pijaństwie albo narkomanii) może zostać nawet całkowicie ubezwłasnowolniona.
Art. 10 § 2 Kodeksu Cywilnego wskazuje, że osoba małoletnia staje się pełnoletnia po zawarciu związku małżeńskiego. Jeżeli z różnych względów małżeństwo zostaje unieważnione, osobie nieletniej odbierany jest status osoby pełnoletniej.Zgoda na zatrudnienie nieletniego pracownika na umowę cywilnoprawną
Przedstawiciel osoby nieletniej nie ma obowiązku wyrazić zgody na pracę w formie pisemnej. Akceptowane jest każde wystarczająco uzasadniające zachowanie przedstawiciela. Oczywiście, biorąc pod uwagę względy dowodowe, warto zadbać o przygotowanie zgody w formie pisemnej.Kto ma prawo zawierać umowy cywilnoprawne z nieletnim, który nie ukończył 16 roku życia?
Jeżeli praca albo inne zajęcia zarobkowe mają być wykonywane przez dzieci, które nie ukończyły 16 roku życia, muszą zaistnieć okoliczności precyzyjnie określone w Kodeksie pracy. Szczególnie istotny jest charakter prowadzonej działalności gospodarczej. Dzieci do 16 roku życia mogą podpisać z przedsiębiorcą umowę cywilnoprawną, ale tylko w przypadku, gdy spełnione zostaną razem trzy warunki.
Art. 304(5) Kodeksu pracy wskazuje, że małoletni, do ukończenia 16 roku życia mają prawo zostać zatrudnieni przez podmiot, który prowadzi jeden z następujących rodzajów działalności:- kulturalną,
- artystyczną,
- sportową,
- reklamową.
Kolejnym warunkiem jest otrzymanie zgody prawnego opiekuna dziecka. Ostatnią przesłanką jest zezwolenie na zatrudnienie uzyskane od inspektora pracy.
Osoby w przedziale od 16 do 18 roku życia są określani jako pracownicy młodociani. Pracownicy w tym przedziale mają możliwość podpisania umowy cywilnoprawnej tylko do prac lekkich. Jeżeli dane osoba jest uczniem, który ukończył 16 lat, ale nie osiągnął jeszcze 18 roku życia, pracodawca musi uwzględnić Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 24 sierpnia 2004 roku w sprawie wykazu prac wzbronionych młodocianym i warunków ich zatrudnienia przy niektórych z tych prac, które wyznaczają, w jakich pracach mogą brać udział osoby w tym wieku.
Umowa cywilnoprawna z małoletnim – jakie składki odprowadza przedsiębiorca?Gdy zatrudniona osoba małoletnia jest uczniem (chociażby szkoły ponadgimnazjalnej) i podpisze umowę cywilnoprawną, nie zostaje objęta ubezpieczeniem społecznym ani zdrowotnym. W sytuacji, gdy pracownik nie ma statusu ucznia, po podpisaniu umowy zlecenia podlega obowiązkowo ubezpieczeniu emerytalnemu, rentowemu, wypadkowemu, zdrowotnemu oraz dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu.
Umowa cywilnoprawna a podatek dochodowy
Rozliczenie podatku dochodowego od osób fizycznych odbywa się dokładnie w taki sam sposób, jak rozliczanie osoby, która osiągnęła pełnoletność. Jeżeli przedsiębiorca podpisze umowę zlecenia z osobą do 26 roku życia, obowiązuje go ulga bez PIT dla Młodych oraz do wysokości wyznaczonego limitu wynoszącego 85 528 zł, wtedy obowiązuje go zerowa zaliczka na podatek dochodowy. Kiedy rok podatkowy zakończy się, zleceniodawca ma obowiązek dostarczyć PIT-11 do właściwego Urzędu Skarbowego zleceniobiorcy. Ten obowiązek musi zostać dopełniony najpóźniej do końca stycznia. Zleceniobiorca otrzymuje zeznanie roczne do końca lutego. Uzyskany dokument stanowi podstawę dla rodzica albo opiekuna osoby niepełnoletniej do wypełnienia PIT-37, w którym należy uwzględnić także dochody uzyskane przez dziecko. Jeżeli zgodnie z podpisaną umowę, dochody małoletniego wynoszą do 200 zł brutto, wymagane jest pobranie podatku zryczałtowanego (nie podaje się w PIT-11). Umowa zlecenia opodatkowana podatkiem zryczałtowanym nie jest uwzględniana w uldze bez PIT dla młodych.Kilka słów podsumowania
W sytuacji, kiedy wynagrodzenie osoby małoletniej, która podpisała umowę cywilnoprawną, nie przekracza 200 zł brutto i jest uwarunkowane przepracowanymi godzinami (nie zostało wyznaczone kwotowo) rozliczenie odbywa się na zasadach ogólnych. W praktyce zleceniobiorca, który nie ukończy 26 lat, ma pobieraną zaliczkę na podatek dochodowy. Kiedy rok podatkowy dobiegnie końca, zleceniodawca ma obowiązek dostarczyć do właściwego Urzędu Skarbowego PIT-11 zleceniobiorcy, a zleceniobiorca jest zobowiązany do uzyskania zeznania rocznego najpóźniej do końca lutego. To dokument umożliwiający rodzicowi albo opiekunowi prawnemu wypełnienie własnego PIT-37, w którym musi uwzględnić dochody uzyskane przez dziecko.
Data publikacji: 2023-08-17, autor: FakturaXL
