Kupony rabatowe i bony, jak rozliczać podatek?

Sprzedawcy często w celach zachęty zakupu określonego produktu lub usługi organizują rożne akcje promocyjne, co ma wpływ na zwiększenie atrakcyjności towarów lub usług. Najczęściej wykorzystują do tego bony i kody rabatowe. W związku z tym pojawiają się pytania odnośnie przychodu i opodatkowania VAT.

Czym jest bon oraz kod rabatowy? Opodatkowanie VAT

Zgodnie z art. 2 pkt 41 ustawy o VAT przez bon należy rozumieć:

instrument, z którym wiąże się obowiązek jego przyjęcia jako wynagrodzenia lub części wynagrodzenia za dostawę towarów lub świadczenie usług, w przypadku którego towary, które mają zostać dostarczone lub usługi, które mają zostać wykonane lub tożsamość potencjalnych dostawców lub usługodawców są wskazane w samym instrumencie lub określone w powiązanej dokumentacji, w tym w warunkach wykorzystania tego instrumentu.

Bonem towarowym jest dokument, który daje jego posiadaczowi uprawnienia do bezgotówkowego nabycia określonych towarów przez oznaczony okres czasu, w określonej firmie i w kwocie na jaką został wystawiony. Bony towarowe emitowane są samodzielnie przez firmy, w których można je zrealizować lub przez inne podmioty, które są pośrednikami specjalizującymi się w obsłudze programów kafeteryjnych dla firm, czyli systemu (narzędzia) pozwalającego pracownikom na samodzielny wybór świadczeń pozapłacowych. 

Bon towarowy może nabyć zarówno osoba fizyczna, jak i przedsiębiorstwo, który następnie może być przekazany osobie, która będzie mogła go zrealizować w sposób bezgotówkowy u jego wystawcy. 
Bon jednego przeznaczenia to bon, dla którego już w momencie jego emisji znane jest miejsce dostawy towarów lub świadczenia usług, których dotyczy, a także kwota należnego podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze z tytułu dostaw towarów lub świadczenia tych usług.
Bon różnego przeznaczenia to bon inny niż bon jednego przeznaczenia.  

W nowelizacji ustawy o podatku od towarów i usług obowiązującej od 1 stycznia 2019 roku wskazany został sposób opodatkowania podatkiem VAT, bonu jednego i różnego przeznaczenia. Transfer bonu jednego przeznaczenia oznacza dostawę towarów lub świadczenie usług, których dotyczy bon, dokonany przez podatnika działającego we własnym imieniu (art. 8a ust. 1 ustawy o VAT). Natomiast transfer bonu różnego przeznaczenia nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Podatek obowiązuje dopiero przy faktycznym przekazaniu towarów lub świadczeniu usług w zamian za bon różnego przeznaczenia przyjęty przez dostawcę lub usługodawcę jako wynagrodzenie lub część wynagrodzenia (art. 8b ust. 1 ustawy o VAT). 

Kod rabatowy w świetle ustawy o podatku od towarów i usług, nie jest bonem. Różnica pomiędzy bonem, a kodem polega na tym, że bon uprawnia do otrzymania określonego towaru lub usługi w formie wymiany. Z kolei kod rabatowy uprawnia do obniżki ceny zakupu, czyli umożliwia zakup po niższej cenie.  

Kody rabatowe, a podatek VAT (interpretacja indywidualna)

Kwestie i spory dotyczące przekazywania kodów rabatowych i opodatkowania podatkiem VAT rozstrzyga interpretacja indywidualna wydana przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 12 lipca 2021 roku, sygn. 0112-KDIL1-1.4012.246.2021.2.AW. 
O wydanie interpretacji wnioskowała spółka z ograniczoną odpowiedzialnością posiadająca sieć sklepów działających na zasadzie franczyzy lub agencji w oparciu o umowę o współpracy. Spółka figuruje jako czynny podatnik VAT. W ramach prowadzonej działalności gospodarczej zamierza nawiązać współpracę z innym podmiotem. Współpraca ma polegać na odpłatnym przekazaniu przez wnioskującą spółkę nowemu podmiotowi kodów rabatowych. Wydawcą kodu rabatowego ma być wnioskodawca. Partner spółki ma przekazywać otrzymane kody rabatowe innym osobom podczas organizowanych akcji promocyjnych. Osoby, które otrzymają kod będą mogły wykorzystać go w sieci sklepów należących do wnioskującej spółki oraz do innych podmiotów współpracujących z wnioskodawcą na zasadzie franczyzy lub agencji. Uczestnik promocji będzie uprawniony do zakupu ściśle określonego towaru lub towarów po cenie jaka została uzgodniona w umowie zawartej pomiędzy wnioskodawcą, a jej partnerem. Sprzedaż będzie rejestrowana na kasie fiskalnej. Na paragonie dokumentującym sprzedaż ma być uwzględniony przyznany i wykorzystany rabat. Cena sprzedaży danego towaru zostanie pomniejszona o określoną kwotę brutto, np. 5 zł. brutto. Na paragonie będzie musiała znaleźć się cena sprzedaży przed udzieleniem rabatu, np. 8 zł minus rabat w wysokości 5 zł i kwota do zapłaty 3 zł oraz wartość VAT wg stawki obowiązującej dla danego towaru. Uczestnik promocji przekazując kod rabatowy będzie miał obowiązek dokonać dodatkowej płatności w wysokości ceny towaru już po udzieleniu rabatu. 

Udzielone kody rabatowe dają jedynie prawo do zastosowania zniżki od ceny zakupu, a nie do otrzymania towaru na zasadzie wymiany wzajemnej, ponieważ nie mają charakteru ekwiwalentu za nabywane towary. Nie można płacić kodem rabatowym za określony towar, który jest kupowany. Kody mają jedynie za zadanie obniżyć cenę kupowanego produktu. Zdaniem wnioskodawcy kody rabatowe nie są instrumentem, który zobowiązuje do przyjęcia ich jako wynagrodzenia lub części wynagrodzenia za dostawę towaru. 

W związku z powyższym, wnioskująca spółka zadała pytanie, czy odpłatne przekazanie kodów rabatowych na rzecz partnera jest czynnością podlegającą VAT. Zdaniem wnioskującego odpłatne przekazanie przez spółkę kodów rabatowych na rzecz partnera jest czynnością niepodlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ponieważ odpłatne przekazanie kodów rabatowych nie zostało wyszczególnione w katalogu czynności opodatkowanych VAT jako czynność niestanowiąca dostawy towarów, zgodnie z art.7 ustawy o VAT, ani świadczenia usług zgodnie z art. 8 ustawy o VAT.

Dyrektor KIS nie podzielił stanowiska wnioskodawcy. Jego zdaniem odpłatne przekazanie prawa do rabatu oraz przyjęcie wpłaty za zobowiązanie do udzielenia zniżki w związku z przyszłymi zakupami, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej uznał, że zapłata za bon rabatowy powinna być traktowana jak wpłata na poczet uzyskania przyszłej zniżki przy zakupie towarów oferowanych przez wnioskodawcę oraz podmioty z nim współpracujące na podstawie zawartych umów franczyzowych. Oznacza to, że zapłata za kupon rabatowy jest zapłatą za zobowiązanie do udzielenia w przyszłości rabatu w stosunku do towarów znajdujących się w ofercie wnioskodawcy i podmiotów z nim współpracujących. Opodatkowaniu podatkiem VAT nie jest objęte wydanie kuponów rabatowych, a jedynie wykonana usługa za sprzedaż prawa do rabatu i przyjęcie wpłaty za zobowiązanie do udzielenia zniżki na przyszłe zakupy. Kupon rabatowy jaki wnioskodawca wyemitował, a następnie sprzedał dalej partnerowi, a ten przekazał uczestnikom promocji jest w nieodłączny sposób związany z rabatem jaki został udzielony przy sprzedaży dokonanej przez wnioskodawcę. Oznacza to, że odpłatne przekazanie kodów rabatowych przez wnioskodawcę na rzecz partnera jest czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT. 

Bony i kody rabatowe dla przedsiębiorcy

Przedsiębiorca, który zakupi towar u kontrahenta i otrzyma od niego bon rabatowy określonej wartości, na którego podstawie będzie miał prawo do zniżki na kolejne zakupy u tego dostawcy, powinien wykazać przychód w prowadzonej działalności gospodarczej. Bon o określonej wartości jaki przedsiębiorca otrzyma od swojego kontrahenta, który będzie go uprawniał do otrzymania towaru na zasadzie wymiany należy uważać za świadczenie nieodpłatne. Jego wartość będzie przychodem z działalności gospodarczej, który podlega opodatkowaniu. Przychód powstanie w dacie otrzymania bonu. 

Zgodnie z przepisami, art. 14 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychodem w działalności gospodarczej są kwoty należne, nawet jeżeli nie zostały faktycznie otrzymane, wyłączając wartość zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. Podatnicy, którzy sprzedają towar lub usługi opodatkowane VAT osiągają przychód ze sprzedaży pomniejszony o podatek należny. Przychodem z działalności będą przede wszystkim wartości otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. 

Kupon rabatowy wykorzystany przez konsumenta

Konsumenci podczas dokonywanych zakupów chętnie korzystają z otrzymanego rabatu. Dzięki temu mogą kupić określony produkt po obniżonej cenie. Realizacja kuponu rabatowego przez konsumenta, nie stanowi dla niego przychodu podatkowego. Potwierdza to wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 9 lipca 2019 roku, sygn. Akt. II FSK 2478/17. Wyrok dotyczył sporu, w którym padło pytanie, czy korzystanie z kuponów rabatowych przez kupujących na platformie sprzedażowej w Internecie pozwalające obniżyć im cenę zakupu, jest przychodem dla uczestników akcji promocyjnych?

W wyroku zostało wskazane, że: 

…opisane kupony rabatowe realizowane przez klientów platformy internetowej w ramach prowadzonej przez skarżącą akcji marketingowej nie mogą stanowić dla nich przychodu z innych źródeł w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 9 i art. 20 ust. 1 u.p.d.o.f., jak również z działalności gospodarczej w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 3 u.p.d.o.f. Nie do przyjęcia jest założenie, że osoba korzystająca z takiego kuponu, nabywając towar po cenie niższej od regularnej oferty, osiąga korzyść majątkową odpowiadającą różnicy w cenie produktu, wyłącznie z uwagi na to, że owo zmniejszenie ceny jest finansowane przez inny podmiot niż rzeczywisty sprzedawca […] Nie ma wątpliwości, że każdy rabat (jako zniżka ceny) udzielany przez Spółkę stanowi określoną korzyść dla nabywcy towaru objętego kuponem rabatowym. Jednakże przyjęcie stanowiska, że stanowi on przychód w postaci wartości pieniężnej oznaczałoby, że każdy konsument nabywający towar po obniżonej cenie w stosunku do pierwotnej ceny towaru, każdorazowo powinien wykazywać przychód podlegający opodatkowaniem podatkiem dochodowym od osób fizycznych w części odpowiadającej różnicy pomiędzy ceną pierwotną a rzeczywistą ceną zapłaconą za dany towar…. W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego osoby korzystające z takich akcji promocyjnych nie różnią się od innych konsumentów (klientów) i nie mogą ponosić z tego tytułu dodatkowych obciążeń podatkowych. Akcje promocyjne kierowane są bowiem do różnych odbiorców, co ma swój wydźwięk jedynie marketingowy (promocyjny) mający na celu zwiększenie sprzedaży za pośrednictwem czy to platformy internetowej, czy sprzedaży w sklepach stacjonarnych, czy też sklepach internetowych

Data publikacji: 2022-04-27, autor: FakturaXL