Jednoosobowa działalność gospodarcza krok po kroku
Przedsiębiorcy podejmując decyzję o rozpoczęciu działalności gospodarczej najczęściej jako formę jej prowadzenia wybierają jednoosobową działalność gospodarczą. Jak założyć własną firmę, jak opodatkować dochody? O tym poniżej.
funkcjonuje w oparciu o przepisy Ustawy Prawo Przedsiębiorców z dnia 6 marca 2018 roku. Oznacza zorganizowaną działalność zarobkową wykonywaną we własnym imieniu w sposób ciągły. Do podstawowych cech działalności gospodarczej zalicza się:
cel zarobkowy – nastawienie na zysk
zorganizowany charakter – np.: wynajęcie pomieszczenia do wykonywania działalności, prowadzenie marketingu
ciągłość – podejmowanie czynności w sposób ciągły i powtarzalny, zmierzanie do określonego celu
odpowiedzialność i sposób wykonywania we własnym imieniu – brak zarządzania przez osobę z zewnątrz.
Prowadzenie działalności gospodarczej wymaga założenia firmy i jej rejestracji w CEIDG. Jeżeli przedsiębiorca nie dopełni obowiązku rejestracyjnego, to grozi mu kara ograniczenia wolności i kara grzywny. Od tej zasady obowiązują pewne wyjątki.
Działalność gospodarcza bez rejestracji
W pewnych okolicznościach przedsiębiorca nie musi rejestrować działalności:
jeżeli jest osobą fizyczną, której przychody z prowadzonej działalności nie przekraczają w żadnym miesiącu 50% kwoty minimalnego wynagrodzenia (w 2023 roku jest to 1 745 zł)
nie prowadził działalności gospodarczej w okresie ostatnich 60 miesięcy.
Działalność gospodarcza nierejestrowana – zalety
bez potrzeby zgłaszania firmy do CEIDG, GUS i urzędu skarbowego
bez konieczności zapłaty składek na ZUS
bez konieczności zapłaty zaliczki na podatek dochodowy
bez konieczności prowadzenia pełnej księgowości, wystarczy sama ewidencja sprzedaży.
Działalności, które nie wymagają rejestracji w CEIDG
działalność gospodarcza w zakresie agroturystyki
produkcja wina przez rolników
rolniczy handel detaliczny.
Zalety i wady jednoosobowej działalności gospodarczej
ZALETY:
brak kosztów założenia działalności
brak kapitału zakładowego
wygodny sposób otwierania, zawieszania i likwidacji działalności
możliwość optymalizacji podatkowej przez wybór formy opłacania podatków
niskie koszty księgowe
bez konieczności wykonywania sprawozdań.
WADY:
przedsiębiorca odpowiada za zobowiązania całym swoim majątkiem
obowiązek odprowadzania składek na ubezpieczenia do ZUS
znajomość podstawowych przepisów związanych z opodatkowaniem.
Zakładanie jednoosobowej działalności gospodarczej
Osoba, która chce założyć jednoosobową działalność gospodarczą musi zgłosić firmę do CEIDG i w tym celu wypełnić formularz CEIDG-1 korzystając ze strony ministerstwa lub e-PUAP. Rejestracja jest darmowa. Można jej dokonać na 4 sposoby najbardziej dogodne dla przedsiębiorcy:
przez Internet (konieczność posiadania konta e-PUAP
Po rejestracji, przedsiębiorca musi jeszcze otrzymać numer NIP i REGON, które w zasadzie nadawane są automatycznie w momencie rejestracji. Przedsiębiorca nie musi nic robić w tym kierunku. Numer NIP służy do celów podatkowych. Natomiast numer REGON potrzebny jest w kontaktach z urzędem skarbowym i ZUS.
Formy opodatkowania przy jednoosobowej działalności gospodarczej
Dochód z działalności gospodarczej podlega opodatkowaniu. Wyboru należy dokonać już na etapie wypełniania wniosku CEIDG-1.
Osoba fizyczna może wybrać jedną spośród wymienionych form opodatkowania:
zasady ogólne (według skali podatkowej) – dochód opodatkowany jest dwustopniową stawką podatkową (12% i 32%). Przedsiębiorca w zeznaniu rocznym może skorzystać z dostępnych ulg podatkowych. Forma idealna dla osób osiągających niższe dochody roczne do kwoty 120 000 zł. Powyżej tej wartości dochody należy opodatkować wyższą stawką 32%. Przy zasadach ogólnych należy prowadzić KPiR lub księgi rachunkowe
podatek liniowy – jego wartość jest stała i wynosi 19% niezależnie od wysokości uzyskanego dochodu
ryczałt od przychodów ewidencjonowanych – podatek płaci się od przychodu. Nie można go zmniejszyć o poniesione koszty uzyskania przychodu. Obowiązuje 10 podstawowych stawek: 2%, 3%, 5,5%, 8,5%, 10%, 12%, 12,5%, 14%, 15% i 17%. Wybór odpowiedniej stawki zależy od rodzaju wykonywanej działalności. Ta forma wymaga prowadzenia uproszczonej ewidencji przychodów. Nie wykazuje się w niej kosztów. Przedsiębiorca ma obowiązek przechowywania dowodów zakupów, prowadzenia ewidencji przychodów i wykazu środków trwałych
karta podatkowa – wysokość płaconego podatku nie zależy od dochodu osiągniętego przez przedsiębiorcę. Stawki karty podatkowej zależą między innymi od liczby mieszkańców miejscowości, w której jest zarejestrowana działalność oraz rodzaju wykonywanych usług. Z karty podatkowej mogą skorzystać między innymi firmy działające w branży usług rozrywkowych, edukacyjnych itp. Pełna lista działalności zawarta jest w art. 23 ust. 1 Ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym. Po zmianach Polski Ład nie można już przy nowej formie działalności wybrać opodatkowania kartą podatkową!
Składki do ZUS
Złożenie wniosku na formularzu CEIDG-1 oznacza jednocześnie rejestrację przedsiębiorcy jako płatnika składek do ZUS. Przedsiębiorca na zgłoszenie do ubezpieczeń ma 7 dni licząc od dnia rozpoczęcia prowadzenia działalności gospodarczej. Do tego celu przeznaczone są druki: ZUS ZUA – ubezpieczenie społeczne i zdrowotne ZUS ZZA – tylko składka zdrowotna.
Należy co miesiąc złożyć druk ZUS-DRA oraz opłacać składki na ZUS w terminie do 20 dnia każdego miesiąca.
Przedsiębiorca, który jest zatrudniony z tytułu umowy o pracę osiągający wynagrodzenie miesięczne równe lub wyższe od minimalnego wynagrodzenia (w 2023 roku 3 490 zł brutto) nie ma obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne. Z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej musi odprowadzić jedynie składkę zdrowotną.
Początkujący przedsiębiorcy mogą skorzystać z tzw. ulgi na start, co oznacza, że nie muszą przez pierwsze 6 miesięcy liczone od dnia rozpoczęcia jednoosobowej działalności gospodarczej płacić składki na ubezpieczenie społeczne, a jedynie składkę na ubezpieczenie zdrowotne. Ulgą nie zostali objęci przedsiębiorcy, którzy w ramach prowadzonej działalności świadczą takie same usługi na rzecz byłego pracodawcy w poprzednim lub bieżącym roku podatkowym, którzy przez okres 60 miesięcy przed dniem rozpoczęcia działalności prowadzili już inną działalność w każdej formie. Od 2019 roku przedsiębiorcy osiągający mały przychód (rocznie nie wyższy niż 120 000 zł) mogą skorzystać z tzw. „małego ZUS-u”.
Firmowe konto bankowe
Przedsiębiorca dla własnej wygody powinien założyć firmowy rachunek bankowy. Przy jednoosobowej działalności gospodarczej nie ma obowiązku zakładania firmowego konta bankowego.
Licencje i koncesje
W niektórych przypadkach przy prowadzeniu działalności w określonych branżach wymagane jest uzyskanie stosownego zezwolenia, licencji lub koncesji.
Uzyskanie koncesji Przepisy wymagają posiadania koncesji w przypadku prowadzenia działalności w zakresie:
poszukiwania lub rozpoznawania złóż kopalin, wydobywanie kopalin ze złóż, podziemne bezzbiornikowe magazynowanie substancji
wytwarzania i obrotu materiałami wybuchowymi, bronią i amunicją oraz wyrobami i technologią o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym
wytwarzania, przetwarzania, magazynowania, przesyłania, dystrybucji i obrotu paliwami i energią
ochrony osób i mienia
rozpowszechniania programów radiowych i telewizyjnych
przewozów lotniczych.
Uzyskanie licencji jest wymagane w działalności gospodarczej w zakresie:
wykonywania usług transportu drogowego (przewozy kolejowe osób lub rzeczy, udostępnianie pojazdów trakcyjnych)
pośrednictwa w obrocie nieruchomościami i zarządzanie nieruchomościami
prowadzenia agencji pracy, agencji pracy tymczasowej, instytucji szkoleniowej dla bezrobotnych organizującej szkolenia za środki publiczne.
Regulowana działalność gospodarcza
Szczególne przepisy dotyczą niektórych typów działalności gospodarczej. Należy do nich:
prowadzenie indywidualnej praktyki lekarskiej, indywidualnej specjalistycznej praktyki lekarskiej, grupowej praktyki lekarskiej, kształcenie i kształcenie podyplomowe lekarzy i lekarzy dentystów
prowadzenie indywidualnej praktyki pielęgniarek, położnych, indywidualnej specjalistycznej praktyki pielęgniarek, położnych lub grupowej praktyki pielęgniarek, położnych, kształcenie podyplomowe pielęgniarek i położnych
przechowywanie dokumentacji osobowej i płacowej pracodawców o czasowym okresie przechowywania
prowadzenie ośrodka szkolenia kierowców, pracowni psychologicznej dla instruktorów, egzaminatorów i kierowców, organizowanie kursów doszkalających dla kierowców przewożących towary niebezpieczne
działalność telekomunikacyjna
organizowanie imprez turystycznych oraz pośredniczenie na zlecenie klientów w zawieraniu umów o świadczenie usług turystycznych, ale nie na rzecz organizatorów turystyki legitymujących się stosownym wpisem na listę
świadczenie usług turystycznych obejmujących polowania wykonywane przez cudzoziemców na terytorium Polski, polowania za granicą
prowadzenie kantoru
prowadzenie przedsiębiorstwa składowego (dom składowy)
działalność pocztowa nie wymagająca zezwolenia
prowadzenie stacji kontroli pojazdów
organizacja profesjonalnego współzawodnictwa sportowego.
Wybór dobrego programu do faktur nie jest łatwy, my polecamy programy do fakturowania online z wbudowanymi opcjami księgowymi. Co powinien mieć dobry program do faktur:
Funkcja automatycznego uzupełniania danych kontrahenta Jedną z najczęstszych czynności jaką musi wykonać osoba wystawiająca fakturę, to wprowadzenie danych firmowych kontrahenta (nazwa firmy, adres). Dobry program powinien posiadać funkcję pobierania danych kontrahenta po numerze NIP z bazy GUS. Po wpisaniu numeru NIP program automatycznie pobiera potrzebne dane z systemu GUS. Taka opcja znacznie skraca czas wystawienia faktury.
Funkcja edytowania faktur To bardzo istotny element wpływający na wygodę fakturowania. Funkcja edytowania wystawionych faktur pozwala na poprawienie ewentualnej pomyłki.
Limit wystawiania faktur Wersje bezpłatne programów do faktur posiadają limity na ilość wystawianych faktur miesięcznie. Limit taki zazwyczaj jest w przedziale od 3 do 10 sztuk. Wersje płatne nie posiadają takich limitów.
Możliwość wystawiania różnych typów dokumentów Dobry program do fakturowania powinien mieć dużo różnych typów dokumentów. Firmy oprócz standardowej faktury VAT zmuszeni są często do wystawienia innych druków, jak np.: faktury korygującej, zaliczkowej, marża, druków KP i KW, wezwania do zapłaty a w przypadku prowadzenia działalności niezarejestrowanej, paragonów i rachunków.
Program łatwy w obsłudze Intuicyjna nawigacja jest bardzo ważna, ponieważ z czasem coraz częściej korzystamy z programu i powinien on być przyjemny w odbiorze i prosty w użytkowaniu. Dobre programy do faktur nie wymagają szkolenia z ich obsługi. Znalezienie odpowiedniej funkcji jest naturalne, a wiele rzeczy podpowiada i wykonuje się automatycznie.
Opcja wysyłania faktur automatycznie Bardzo fajną funkcją jest opcja automatycznego wysyłania faktur bezpośrednio z programu. Przedsiębiorca może dzięki temu zaoszczędzić czas. Po wystawieniu faktury online wystarczy kliknąć w przycisk służący do wysyłania dokumentów do kontrahenta na e-mail lub nawet SMS-em w wersji elektronicznej. Fakturę można też pobrać i zapisać w PDF lub wysłać tradycyjną pocztą po wydrukowaniu.
Cena Ceny programów do wystawiania faktur są przystępne, a wiele z nich zawira bezpłatne wersje dla małych firm. Średnio za korzystanie z Pełnej wersji programu trzeba zapłacić około 15 zł netto miesięcznie.
Możliwość wystawienia faktury w języku obcym oraz walutowej Czasami zdarza się, że przedsiębiorca musi wystawić fakturę w obcym języku zagranicznemu klientowi, dlatego też program do fakturowania powinien posiadać funkcję wyboru języka podczas wystawiania faktury oraz posiadał możliwość wyboru innej waluty niż PLN (najczęściej faktury w EUR-o).
Integracja programu z innymi aplikacjami Dobrze jeżeli program do wystawiania faktur połączony jest przykładowo z płatnościami elektronicznymi lub ze sklepem internetowym. Wtedy znacznie łatwiej jest skonfigurować stronę www dla firmy, co przekłada się na oszczędność czasu.
Pomoc w programie Inaczej nazywana supportem, to przydatna funkcja, przede wszystkim dla początkujących przedsiębiorców, którzy niedawno założyli firmę i potrzebuje wsparcia w początkowej fazie korzystania z programu.
Pieczątka firmowa
Przedsiębiorca powinien posiadać pieczątkę firmową. Będzie mu potrzebna do załatwiania niektórych spraw związanych z prowadzoną działalnością, jak np.: wystawianie dokumentów, podpisywanie wniosków, umów, deklaracji i innych. Jednak przepisy nie nakładają na przedsiębiorców prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą obowiązku posiadania pieczątki firmowej. To od przedsiębiorcy zależy, czy będzie taką posiadał. Pieczątka firmowa powinna zawierać podstawowe dane identyfikujące przedsiębiorcę, takie jak:
logo firmy
pełna nazwa firmy
adres siedziby firmy
numer NIP
dane kontaktowe (telefon, faks, e-mail).
Logo i nazwa firmy
Najlepsza nazwa dla firmy powinna być krótka i łatwo wpadająca w ucho. Podobnie logo, które musi być oryginalne i czytelne. Powinna je charakteryzować:
