Co to jest rozporządzenie GPSR?

13 grudnia 2024 to data, która zapadła w pamięci wielu przedsiębiorców, gdyż od tego dnia obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/988 z dnia 10 maja 2023 r., dotyczące ogólnego bezpieczeństwa produktów. Nowe przepisy, określane jako Rozporządzenie GPSR (General Product Safety Regulation), wprowadzają istotne zmiany dla przedsiębiorców, w tym producentów, importerów, dystrybutorów oraz operatorów platform internetowych. Celem nowych regulacji jest zwiększenie bezpieczeństwa produktów dostępnych na rynku Unii Europejskiej oraz usprawnienie mechanizmów nadzoru rynkowego.

Czym jest GPSR?

GPSR (General Product Safety Regulation) to rozporządzenie zastępujące dotychczasową dyrektywę o ogólnym bezpieczeństwie produktów. Jego głównym celem jest zapewnienie, że wszystkie produkty wprowadzane na rynek UE – niezależnie od ich pochodzenia – są bezpieczne dla konsumentów. Regulacje obejmują produkty nowe, używane, naprawione oraz odnowione, nakładając szereg wymogów dotyczących projektowania, oznakowania i monitorowania produktów w łańcuchu dostaw.

Kluczowe cele Rozporządzenia GPSR

Rozporządzenie GPSR koncentruje się na kilku fundamentalnych aspektach, które mają zapewnić lepszą ochronę konsumentów i stworzyć jednolite zasady funkcjonowania rynku. Do głównych celów należy zwiększenie bezpieczeństwa produktów, gdyż wszystkie towary dostępne na rynku UE, zarówno sprzedawane stacjonarnie, jak i online, muszą spełniać wysokie standardy bezpieczeństwa. Kolejna zaleta to minimalizacja ryzyka poprzez ograniczenie wprowadzania do obrotu produktów, które mogą stanowić zagrożenie dla zdrowia lub życia konsumentów. Zajdzie również usprawnienie nadzoru rynku poprzez doprecyzowanie zasad kontroli i interwencji ze strony krajowych organów nadzorczych. Zauważona zostanie lepsza współpraca między państwami członkowskimi, dzięki skuteczniejszej wymianie informacji oraz szybszym reagowaniu na zagrożenia, to także ułatwienia dla przedsiębiorców – stworzenie spójnych regulacji pozwalających na przewidywalne i transparentne funkcjonowanie na rynku UE.

Jakie produkty obejmuje GPSR?

Nowe przepisy dotyczą wszystkich produktów oferowanych konsumentom w Unii Europejskiej, niezależnie od kanału sprzedaży oraz tego, czy są one nowe, używane, naprawione czy odnowione.

GPSR nie ma zastosowania do:

• produktów leczniczych i weterynaryjnych,
• żywności i pasz,
• organizmów zmodyfikowanych genetycznie,
• produktów ochrony roślin,
• środków transportu obsługiwanych przez usługodawcę,
• antyków oraz produktów przeznaczonych do naprawy lub odnowienia, oznaczonych odpowiednią informacją.

Pełna lista wyłączeń znajduje się w Artykule 2 Rozporządzenia GPSR.

Nowe obowiązki dla przedsiębiorców

Rozporządzenie GPSR precyzyjnie określa zakres obowiązków dla różnych uczestników łańcucha dostaw. Producenci muszą zapewnić zgodność swoich produktów z normami bezpieczeństwa, przeprowadzać analizy ryzyka, sporządzać dokumentację techniczną oraz informować konsumentów i władze o potencjalnych zagrożeniach.

Z kolei importerzy odpowiadają za kontrolę zgodności produktów z przepisami GPSR przed ich wprowadzeniem na rynek, a także za przechowywanie i transport produktów w sposób zapewniający ich bezpieczeństwo. Dystrybutorzy zobowiązani są do współpracy z producentami i importerami w celu eliminowania zagrożeń oraz zgłaszania niebezpiecznych produktów odpowiednim organom.

Sprzedawcy internetowi muszą zadbać o:

• prawidłowe oznaczenie produktu (nazwa, znak towarowy, dane producenta i importera),
• zapewnienie dostępności instrukcji oraz informacji o bezpieczeństwie w języku kraju, w którym produkt jest sprzedawany,
• współpracę z organami nadzorczymi poprzez udostępnianie informacji o łańcuchu dostaw (dane muszą być przechowywane przez 6 lat).

Co więcej, GPSR przewiduje sytuacje, w których podmiot może zostać uznany za producenta – dotyczy to np. firm wprowadzających produkty pod własną marką lub modyfikujących je w sposób mogący wpłynąć na ich bezpieczeństwo.

Sankcje i nadzór nad przestrzeganiem GPSR

Zgodność z nowymi przepisami będzie kontrolowana przez Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK), a inspektorzy Inspekcji Handlowej będą odpowiedzialni za egzekwowanie wymagań dotyczących bezpieczeństwa produktów. W przypadku naruszenia przepisów przewidziane są kary finansowe.

W Polsce przewidziane są następujące sankcje:

• do 1 mln PLN dla producentów i importerów za wprowadzenie niezgodnych produktów,
• do 500 tys. PLN dla dystrybutorów za naruszenia związane z dokumentacją i oznakowaniem,
• do 500 tys. PLN dla sprzedawców online za nieprzestrzeganie obowiązków informacyjnych.

Podsumowanie

Rozporządzenie GPSR wprowadza kluczowe zmiany w zakresie bezpieczeństwa produktów na rynku UE. Nowe obowiązki dla producentów, importerów i dystrybutorów mają na celu eliminację niebezpiecznych towarów i zwiększenie ochrony konsumentów. W obliczu nadchodzących zmian przedsiębiorcy powinni jak najszybciej dostosować swoje procedury do nowych wymagań, aby uniknąć sankcji i zapewnić zgodność z przepisami.

Data publikacji: 2025-03-08, autor: FakturaXL