Przedsiębiorca ma obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia, w tym składki zdrowotnej. Przepisy zobowiązują do jej zapłaty od każdej formy podjętej działalności. Składka zdrowotna jest zawsze obowiązkowa. Czy istnieje możliwość zwolnienia z opłaty?
dopuszczają możliwość całkowitego zwolnienia z opłacania składki zdrowotnej lub jej obniżenia do wysokości zaliczki na podatek dochodowy jaka opłacana jest z działalności. Powyższym przywilejem mogą być objęci emeryci i renciści oraz osoby o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności. Zwolnieniem z opłacania składki na ubezpieczenie zdrowotne objęci są nie tylko przedsiębiorcy, ale także osoby z nimi współpracujące, jak: członkowie rodziny pomagający w prowadzeniu działalności gospodarczej lub pozostający we wspólnym gospodarstwie domowym.
Czym jest przychód?
Przepisy dotyczące świadczeń opieki zdrowotnej związane są z pojęciem przychodu, dlatego przedsiębiorca powinien znać zasady w jaki sposób oblicza się jego wysokość. W świetle ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przez przychód należy rozumieć kwoty należne nawet jeżeli nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu z nich wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. W przypadku podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem VAT, za przychód ze sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek VAT. Dla przedsiębiorców rozliczających się za pomocą księgi przychodów i rozchodów, przychodem za dany miesiąc będzie suma wykazanych wartości z kolumny 9 KPiR „Razem przychód”.
Zwolnienie z opłacania składki zdrowotnej – emeryci i renciści
Ostatnio coraz częściej osoby prowadzące działalność gospodarczą, które osiągnęły wiek emerytalny decydują się na dalszą kontynuację prowadzonej działalności. Znane są też sytuacje kiedy osoba po przejściu na emeryturę zakłada własną działalność. Emeryci prowadzący działalność gospodarczą nie muszą już płacić składek ubezpieczeniowych, ale nadal mają obowiązek zapłaty składki zdrowotnej, chyba że emeryt/rencista spełnia warunki wskazane w ustawie o świadczeniach opieki zdrowotnej i może skorzystać z prawa zwalniającego z opłaty składki zdrowotnej.
W przypadku kiedy emeryt lub rencista pobiera świadczenie emerytalne/rentowe (brutto) w wysokości, która nie przekracza w miesiącu kwoty minimalnego wynagrodzenia (w 2021 roku wynosi ono 2 800 zł) oraz osoba ta:
otrzymuje dodatkowe przychody z tego tytułu w wysokości nieprzekraczającej w miesiącu 50% kwoty najniższej emerytury (od marca 2021 roku jest to 625,44 zł; 50% z kwoty 1 250,88 zł)
opłaca podatek dochodowy w formie karty podatkowej
to może zostać zwolniona z obowiązku opłacania składki zdrowotnej z tytułu prowadzonej działalności.
Zwolnienie z opłacania składki zdrowotnej – osoby niepełnosprawne
Kolejną grupą, która może zostać zwolniona z opłacania składki zdrowotnej są niektóre osoby niepełnosprawne prowadzące działalność gospodarczą. Zwolnienie przysługuje jeżeli zostaną spełnione określone warunki. Przede wszystkim osoba taka musi posiadać umiarkowany lub znaczny stopień niepełnosprawności i jeżeli:
uzyskuje przychody z tytułu niepełnosprawności w wysokości nieprzekraczającej w miesiącu 50% kwoty najniższej emerytury, od marca 2021 roku jest to 625,44 zł
opłaca podatek dochodowy w formie karty podatkowej.
Pod uwagę nie jest brana wielkość otrzymywanego zasiłku, dlatego z ulgi zwalniającej z zapłaty składki zdrowotnej skorzystają również osoby otrzymujące rentę z tytułu niepełnosprawności w wysokości przewyższającej kwotę minimalnego wynagrodzenia, która w 2021 roku wynosi 2 800 zł brutto. Osoby niepełnosprawne nie posiadające ustalonego stopnia niepełnosprawności, ale posiadające orzeczenie lekarskie o ustaleniu niezdolności do pracy wydane przez lekarza orzecznika ZUS mogą także być zwolnione z opłacania składki zdrowotnej.
Osoba niepełnosprawna, która posiada umiarkowany lub znaczny stopień niepełnosprawności i uzyskuje przychody tylko z działalności gospodarczej może opłacać składkę zdrowotną w wysokości nieprzekraczającej kwoty należnej zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych. Z możliwości tej nie skorzystają przedsiębiorcy rozliczający się ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych lub kartą podatkową.
Zwolnienie z opłacania składki zdrowotnej – deklaracja ZUS
Przywilej zwalniający z zapłaty składki zdrowotnej obowiązuje jedynie w miesiącu, w którym przedsiębiorca spełnia warunki wskazane w ustawie. W okresie korzystania ze zwolnienia emeryt lub rencista nadal podlega obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego, dlatego też taką informację musi podać na deklaracji rozliczeniowej składanej do ZUS-u. W deklaracji ZUS DRA składanej za przedsiębiorcę wykazuje się podstawowy wymiar składki zdrowotnej (75% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedniego, w 2021 roku będzie to 4 242,38 zł). W polu, w którym wskazuje się wartość składki należy wpisać wartość 0,00 zł. W deklaracji za miesiąc, w którym przedsiębiorca będący emerytem/rencistą nie ma prawa skorzystać ze zwolnienia z opłacania składki powinien wykazać kwotę ubezpieczenia zdrowotnego (wartość minimalna w 2021 roku wynosi 381,81 zł).
