Wzrost płacy minimalnej, czy aneks do umowy o pracę jest konieczny?
Od pewnego czasu wysokość płacy minimalnej ulega zmianie w każdym roku. Zgodnie z ustawą o minimalnym wynagrodzeniu za pracę, w Monitorze Polskim w terminie do 15 września każdego roku zostaje ogłoszona wysokość minimalnego wynagrodzenia oraz wysokość minimalnej stawki godzinowej, które będą obowiązywały w następnym roku kalendarzowym. Czy w związku z tym osoby zarabiające najniższą krajową powinny otrzymać aneks do umowy o pracę?
Wszelkie istotne informacje związane z umową o pracę zostały zawarte w Kodeksie pracy. Art. 29 par. 1 Kodeksu pracy zawiera określenie czym jest taka umowa. Zgodnie z przepisem:
Umowa o pracę określa strony umowy, adres siedziby pracodawcy, a w przypadku pracodawcy będącego osobą fizyczną nieposiadającego siedziby – adres zamieszkania, a także rodzaj umowy, datę jej zawarcia oraz warunki pracy i płacy, w szczególności: 1) rodzaj pracy 2) miejsce lub miejsca wykonywania pracy 3) wynagrodzenie za pracę odpowiadające rodzajowi pracy, ze wskazaniem składników wynagrodzenia 4) wymiar czasu pracy 5) dzień rozpoczęcia pracy….
Umowa o pracę może być zawarta na:
okres próbny
czas określony
czas nieokreślony.
W przypadku zawarcia umowy o pracę na okres próbny należy podać czas jej trwania lub dzień zakończenia bądź jej przedłużenie o czas bycia na urlopie oraz o czas innej usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy, pod warunkiem, że taka nieobecność miała miejsce i o ile strony umowy uzgodnią taki zapis. Przy umowach o pracę zawieranych na czas określony musi zostać podany okres, na który umowa zostaje zawarta, jak i postanowienie o jej wydłużeniu. Umowa o pracę stanowiąca potwierdzenie woli obu stron: pracownika i pracodawcy powinna zostać zawarta w formie pisemnej. Formy pisemnej wymaga również każda zmiana warunków umowy o pracę. Oznacza to, że zmiana stawki minimalnego wynagrodzenia za pracę również powinna zostać sporządzona na piśmie. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 3 listopada 1976 roku, nr I PR 165/76 orzekł między innymi:
wynagrodzenie - jako istotny element każdej umowy o pracę - winno być określone w sposób dokładny i niepozostawiający wątpliwości co do umówionych przez strony zasad jego zapłaty.
Wynika z tego, że pracownik, który zawarł umowę o pracę musi mieć świadomość tego w jakiej wysokości otrzyma wynagrodzenie za wykonaną pracę oraz musi wiedzieć jakie są warunki wypłaty określonych składników wynagrodzenia.
Kiedy zmiana wysokości wynagrodzenia minimalnego wymaga sporządzenia aneksu?
Każda zmiana wysokości wynagrodzenia minimalnego wymaga sporządzenia aneksu do umowy o pracę. Zgodnie z przepisami aneks powinni otrzymać pracownicy, którzy w umowie o pracę mają podaną kwotowo wysokość minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w kraju. W tej sytuacji każda zmiana minimalnego wynagrodzenia wymaga sporządzenia aneksu do umowy.
PRZYKŁAD 1 Pracownik w październiku 2024 roku podpisał z firmą umowę o pracę. W umowie została wyszczególniona kwota minimalnego wynagrodzenia w wysokości 4 300 zł brutto (wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązująca od lipca 2024 roku). Od stycznia 2025 roku wynagrodzenie minimalne zwiększy się, dlatego pracodawca powinien od stycznia 2025 roku sporządzić aneks do umowy o pracę z nową wartością wynagrodzenia i wręczyć go pracownikowi. Kolejne zmiany kwoty wynagrodzenia będą wymagały tworzenia następnych aneksów.
Czy konieczne jest tworzenie w każdym roku aneksów do umowy o pracę?
Nie zawsze zmiana wysokości wynagrodzenia minimalnego wymaga sporządzenia aneksu do umowy o pracę. Jeżeli w umowie nie zostanie określona konkretna wysokość kwoty wynagrodzenia, a znajdzie się w niej jedynie zapis, że pracownikowi przysługuje minimalne wynagrodzenie zgodnie ze stawką obowiązującą w danym roku na podstawie ustawy z dnia 10 października 2021 roku o minimalnym wynagrodzeniu za pracę, to w takiej sytuacji przedsiębiorca nie musi sporządzać aneksu do umowy o pracę. Zasada ta obowiązuje nawet wtedy, kiedy przepisy dotyczące wysokości krajowego wynagrodzenia minimalnego zmieniają się. W tej sytuacji nie trzeba dokonywać żadnych zmian w umowie. W związku z powyższym najlepszym rozwiązaniem wydaje się być, aby w treści umowy o pracę wskazywać jedynie na wynagrodzenie minimalne bez podawania jego konkretnej kwoty. Wtedy pracodawca nie będzie musiał przy każdej zmianie sporządzać aneksu do umowy.
PRZYKŁAD 2 Firma podpisała z pracownikiem umowę o pracę w 2019 roku. W treści umowy znalazł się zapis wskazujący, że pracownik będzie otrzymywał wynagrodzenie w formie wynagrodzenia minimalnego obowiązującego w danym roku kalendarzowym, którego kwota została ustalona zgodnie z ustawą z dnia 10 października 2002 roku o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. nr 200, poz. 1679 z późn. zm.). W tym przypadku nawet, jeżeli kwota wynagrodzenia minimalnego będzie wzrastała kilka razy, to i tak pracodawca nie będzie zobowiązany do sporządzania aneksu do wcześniej podpisanej umowy o pracę z uwagi na to, że w umowie nie została wskazana konkretna kwota wynagrodzenia.
