Stawka VAT na usługi transportowe

Usługi transportowe i pasażerów są kwalifikowane jako odpłatne świadczenie usług, które zgodnie z ustawą o VAT należy opodatkować. Kiedy transport odbywa się na terytorium kraju, sytuacja jest całkiem prosta. Problemy związane z opodatkowaniem zaczynają się, dopiero gdy usługi odbywają się zarówno w Polsce, jak i za granicą.

Usługi transportowe pasażerów a VAT

Dzisiejsze rozważania zaczniemy od omówienia zagadnienia transportu pasażerów. W tym celu trzeba poszukać informacji i wskazówek wprowadzonych do ustawy VAT. Miejscem świadczenie usługi transportu pasażerów jest miejsce, w którym ma miejsce transport, biorąc pod uwagę przejechane odległości. W omawianej sytuacji nie sprawdza się, czy nabywca to czynny podatnik VAT, czy też osoba fizyczna, która nie jest podatnikiem. Co to oznacza w praktyce? Przede wszystkim przewoźnik ma obowiązek uregulowania podatku we wszystkich państwach, przez które przejeżdża. Przy usłudze transportowej naliczany jest podatek VAT w wysokości 8%.

PRZYKŁAD 1
Firma TRAVEL zajmuje się usługami przewozu pasażerów. Transport jest potrzebny innej firmie z Polski. Pasażerowie mają odbyć podróż z Polski, przez Niemcy i Francję aż do Hiszpanii. W jakich państwach uregulowany zostanie podatek? Podatek trzeba zapłacić w Polsce, Niemczech, Francji oraz Hiszpanii.

W celu uregulowania podatku w poszczególnych państwach wymaga się dokonania rejestracji do celów VAT. Trzeba zaznaczyć, że w przypadku krajów należących do UE sytuacja jest nieco uproszczona, a dokładnie wyznaczone są inne zasady opodatkowania usług, w których dochodzi do okazjonalnych przewozu osób autobusami zarejestrowanymi poza ich terytorium, kiedy za wykonanie usługi odpowiada podatnik, którego siedziba mieści się na obszarze innego kraju. Dla krajów trzecich dochodzi z reguły do zwolnienia z opłat na zasadzie wzajemności. Z kolei w polskiej ustawie o VAT można znaleźć informację o korzystaniu z uproszczeń zarówno w trakcie rejestracji, jak i rozliczania podatku VAT. Są one dedykowane podatnikom świadczącym okazjonalne przewozy drogowe osób w Polsce, kiedy autobusy są zarejestrowane na obszarze państwa członkowskiego innego niż terytorium Polski (takie informacje zostały zawarte w 134a-134x ustawy). W przypadku omawianego przewozu ustawodawca pozwala na skorzystanie ze zwolnienia z podatku VAT.

Kolejną kwestią, na którą trzeba zwrócić uwagę, jest różnica pomiędzy okazjonalnym przewozem osób autokarami a usługami turystycznymi, które są opodatkowane na zupełnie innych zasadach.

Usługi transportowe towarów a VAT?

Większość przedsiębiorców zmaga się z poważnymi trudnościami, kiedy mowa o właściwym rozliczeniu usługi transportu towarów. Trzeba wziąć pod uwagę rodzaju transportu, a także status podatkowy nabywcy.

Posiłkując się ustawą o VAT, możemy wskazać kilka rodzajów transportu:

• krajowy – odbywa się tylko na obszarze Polski,
• wewnątrzwspólnotowy – ma miejsce w różnych krajach członkowskich UE,
• międzynarodowy – jego początek ma miejsce w kraju członkowskim UE, a punktem docelowym jest terytorium państwa trzeciego i na odwrót, autokar w którymś momencie przejeżdża przez Polskę,
• wykonywany w całości poza terytorium kraju.

Świadczenie usług transportu towarów na rzecz podatników powinno odbywać się z wykorzystaniem zasad ogólnych, które wskazują, że miejsce świadczenia usług na rzecz podatnika to miejsce, gdzie podatnik, będący jednocześnie usługobiorcą ma siedzibę działalności gospodarczej (art. 28b). W tym miejscu trzeba jednak wspomnieć o dwóch wyjątkach wskazanych przez ustawodawcę. Jeżeli nabywca to polski podatnik VAT, a usługa w całości odbywa się poza obszarem UE, przyjmuje się, że miejscem świadczenia usługi jest terytorium poza Unią Europejską – stanowisko potwierdza art. 28f ust. 1a pkt 1. Drugi z wyjątków wskazuje, że usługa transportu towarów odbywa się na rzecz podatnika z kraju trzeciego, który nie należy do UE, ale transport w całości odbywa się na terytorium kraju – w takiej sytuacji za miejsce świadczenia usług podaje się terytorium kraju (art. 28f ust. 1a pkt 2).

PRZYKŁAD 2
Pan Jacek pracuje dla polskiego podatnika i wykonuje usługę transportu na odcinki Warszawa-Szczecin, czyli miejscem świadczenia usługi jest Polska.

PRZYKŁAD 3
Pan Kamil pracuje dla polskiego podatnika i wykonuje usługę transportu na odcinku Lwów-Kijów, czyli miejsce świadczenia usługi to Ukraina. W takim przypadku wymaga się od Pana Kamila rejestracji na terenie Ukrainy oraz opłacenia tam należnego podatku.

PRZYKŁAD 4
Pan Marcin pracuje dla litewskiego podatnika i wykonuje usługę transportu na odcinku Rybnik-Warszawa. Miejsce świadczenia usług to Polska.

Jeżeli transport jest wykonywany na rzecz podmiotu niebędącego podatnikiem, opodatkowanie odbywa się tam, gdzie miała miejsce usługa, biorąc pod uwagę pokonane odległości (art. 28f ust. 2). Ustawodawca wprowadza jednak wyjątki.  Mowa o transporcie, który ma początek, jak i koniec na obszarze dwóch różnych państw członkowskich, odbywający się na rzecz niepodatnika – należy go opodatkować w miejscu, w którym transport towarów miał swój początek.

PRZYKŁAD 5
Pan Krzysztof pracuje na zlecenie osoby fizycznej, która nie prowadzi działalności gospodarczej. Wykonuje usługę przewożenia towarów z Polski na Białoruś. W takim przypadku miejscem wykonania jest zarówno Polska, jak i Białoruś i wymaga się wzięcia pod uwagę pokonanych odległości.

PRZYKŁAD 6
Pan Łukasz wykonuje usługi transportowe na rzecz osoby fizycznej, która nie prowadzi działalności gospodarczej. Przewóz towarów zaczyna się w Polsce, a kończy na Słowacji. Oznacza to, że miejscem świadczenia usług jest jedynie Polska.

W tym miejscu warto pokrótce omówić tematykę transportu międzynarodowego, co zgodnie z ustawą oznacza przewóz odbywający się zarówno w Polsce, jak i poza jej obszarem i biorący pod uwagę przekroczenie granic terytorium UE. W tym przypadku wymaga się wykorzystania zasad ogólnych.

PRZYKŁAD 7
Pan Emil pracuje na zlecenie polskiej firmy i zajmuje się przewozem towarów z Polski przez terytorium Białorusi aż na Litwę. Ogólna zasada wskazuje, że miejscem opodatkowania jest kraj nabywcy, czyli podatek trzeba rozliczyć w Polsce.

PRZYKŁAD 8
Pan Darek świadczy usługi transportowe dla niemieckiej firmy, a towar jest przewożony z Polski przez Słowację, aż dociera na Ukrainę. W omawianej sytuacji podatek musi zostać uregulowany w Niemczech, czyli w kraju nabywcy usługi.

Stawka podatku VAT na usługi transportowe towarów

Stawka VAT, którą trzeba uregulować za wykonane usługi transportowe, jest uzależniona od rodzaju wykonywanego transportu. Kiedy dochodzi do transportu międzynarodowego, stosuje się stawkę 0%. Z kolei w przypadku transportu krajowego oraz wewnątrzwspólnotowego trzeba opodatkować transakcję stawką 23%. Jeżeli transport nie odbywa się na terytorium kraju, nie należy go opodatkować w Polsce.

Paragraf 6 ust. 1 rozporządzenia ministra finansów w sprawie towarów i usług wskazuje, że 0% stawkę VAT można zastosować w następujących przypadkach:

• transport towarów, gdy odbywa się w całości na obszarze kraju i jednocześnie składa się na usługi transportu międzynarodowego,
• wewnętrzwspólnotowy transport towarów, kiedy transport jest jedną częścią usługi transportu międzynarodowego,
• transport towarów wykonywany na rzecz podatnika omówiony w 28a ustawy, kiedy siedziba, stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej bądź stałe miejsce zamieszkania występuje w Polsce, a transport w całości odbywa się poza terytorium kraju:
  • z miejsca wyjazdu (nadania) na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju do miejsca przyjazdu (przeznaczenia) poza terytorium Unii Europejskiej,
  • z miejsca wyjazdu (nadania) poza terytorium Unii Europejskiej do miejsca przyjazdu (przeznaczenia) na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju.

Podsumowanie – usługi transportowe a podatek VAT

W poniższej tabeli wprowadzono wszystkie dostępne przypadki opodatkowania usług transportowych.

Usługa transportu pasażerów:

Status nabywcy	Miejsce świadczenia	Stawka VAT
	Wszystkie rodzaje transportu
Podatnik PL	art. 28f ust. 1 - miejsce, gdzie odbywa się transport z uwzględnieniem pokonanych odległości	8% lub nie podlega (art. 134a-134c)
Niepodatnik	art. 28f ust. 1 - miejsce, gdzie odbywa się transport z uwzględnieniem pokonanych odległości	8% lub nie podlega (art. 134a-134c)

Usługi transportu towarów świadczone dla podatników:

Miejsce świadczenia	Stawka VAT
Transport krajowy
art. 28f ust. 2 - terytorium kraju	23% lub 0% (§ 6 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia w sprawie stawek)
Transport międzynarodowy
art. 28f ust. 2 - terytorium państw gdzie odbywa się transport	0% na odcinku w Polsce i nie podlega na odcinku poza Polską
Transport wewnątrzwspólnotowy
art. 28f ust. 3 - miejsce, gdzie rozpoczyna się transport	23% lub 0% (§ 6 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia w sprawie stawek) - jeśli rozpoczyna się w Polsce lub nie podlega - jeśli rozpoczyna się w innym państwie UE
Transport poza terytorium kraju
art. 28f ust. 2 - terytorium państw gdzie odbywa się transport	nie podlega

Data publikacji: 2023-03-13, autor: FakturaXL