W Polsce na założenie fundacji decyduje się jeszcze niewielka liczba podmiotów. Fundacja powinna realizować cele społecznie i gospodarczo użyteczne. Jednak ustawa o fundacjach nie określa dokładnie jakie mają to być cele, wskazuje jedynie przykłady. Czy fundacja może prowadzić działalność gospodarczą? dzialalnosc gospodarcza jako fundacja

Prawie wszystko o fundacji

Fundacja jest jedną z form prawnych organizacji pozarządowych. Może ją ustanowić zarówno osoba fizyczna jak i prawna. Nie ma znaczenia jej obywatelstwo, jak i miejsce zamieszkania. Siedziba fundacji powinna mieścić się na terytorium Polski.

Jak wskazuje art. 1 i 2 ustawy o fundacjach powinna być ustanawiana do realizacji celów społecznie lub gospodarczo użytecznych, takich jak między innymi: 

  • ochrona zdrowia
  • rozwój gospodarki i nauki
  • kultura i sztuka
  • oświata i wychowanie
  • opieka nad zabytkami
  • ochrona środowiska
  • opieka i pomoc społeczna.

Cele zawarte w oświadczeniu woli o ustanowieniu fundacji, czyli w akcie fundacyjnym powinny być wykazane w sposób dokładny, skrupulatny niebudzący wątpliwości co do jej rzeczywistego celu. Podstawę każdej fundacji stanowi majątek jaki założyciel (fundator) przeznacza na realizację określonego społecznie lub gospodarczo użytecznego celu. Fundatorem może być osoba pełnoletnia lub osoba prawna (firma, szkoła wyższa itp.). Po rejestracji w Krajowym Rejestrze Sądowym (KRS), fundacja uzyskuje osobowość prawną i może rozpocząć działalność we własnym imieniu oraz może dokonywać czynności w obrocie gospodarczym. 

Fundację, która prowadzi działalność gospodarczą wpisuje się do dwóch działów rejestrowych KRS:

  • rejestr przedsiębiorców
  • rejestr stowarzyszeń, innych organizacji społecznych i zawodowych, fundacji oraz publicznych zakładów opieki zdrowotnej. 

Wniosek o rejestrację stanowi jednocześnie wniosek o nadanie numeru REGON i NIP. 
Rejestracja w obu rejestrach wiąże się z poniesieniem opłaty sądowej w wysokości 500 zł za wniosek o zarejestrowanie. Do tego dochodzi obowiązek ogłoszenia w Monitorze Sądowym i Gospodarczym. Cena za ogłoszenie wynosi 100 zł. 

Fundacja, a działalność gospodarcza

Fundacje głównie kojarzą się z działalnością dobroczynno-pomocową, jak przykładowo: pomoc przy organizacji różnych imprez, na których zbierane są środki na jakiś określony cel. Panuje przekonanie, że fundacja nie może prowadzić działalności gospodarczej, ponieważ wiąże się to z uzyskiwaniem przez nią dochodów, a to już jest działalność zarobkowa. Jednak obowiązujące przepisy nie zabraniają fundacjom wykonywać działalności gospodarczej, ale istnieją tu pewne ograniczenia związane z jej statutem. Oznacza to, że fundacja może prowadzić działalność gospodarczą, ale tylko w tym zakresie w jakim prowadzi oficjalną działalność. Zgodnie z art. 5 ust. 5 i 6 ustawy o fundacjach może wykonywać działalność gospodarczą, ale tylko w zakresie jaki dotyczy realizacji ustanowionych celów. 

W przypadku prowadzenia działalności gospodarczej przez fundację, to jej wartość środków majątkowych jaka może być przeznaczona na działalność gospodarczą nie może być niższa niż 1 000 zł. Rada Ministrów może wydać rozporządzenie, w którym określa ulgi i zwolnienia dotyczące zysków z działalności gospodarczej fundacji, dzięki którym będzie mogła realizować zadania statutowe. Są to różne ulgi i zwolnienia od tych wskazanych w innych ustawach.  

Jakie obowiązki ma fundacja prowadząca działalność gospodarczą?

Fundacja wykonująca dodatkowo działalność gospodarczą ma szereg obowiązków z tego wynikających. Jako podmiot podejmujący działalność zarobkową posiada status przedsiębiorcy i obowiązują ją takie same zasady, co resztę przedsiębiorców, czyli musi między innymi opłacać podatek dochodowy i jeżeli jest taka konieczność podatek VAT. Dodatkowo ma obowiązek składać roczne sprawozdania finansowe do urzędu skarbowego, a także do KRS-u w formie elektronicznej poprzez Portal Rejestrów Sądowych. 

Działalność fundacyjna wymaga prowadzenia szczegółowej księgowości. Najlepiej powierzyć ją biuru rachunkowemu. Fundacja zobowiązana jest do rozliczenia i zapłaty podatku dochodowego od osób prawnych (CIT) raz w miesiącu do 20 dnia kolejnego miesiąca. 

Prowadząc działalność gospodarczą nie może korzystać z pomocy wolontariuszy. Wszystkie osoby muszą zostać zatrudnione na podstawie umowy o pracę lub umowy cywilnoprawnej. 
Zyski uzyskane przez fundację powinny być przeznaczone na dalszy rozwój działalności gospodarczej lub cele wskazane w statucie. 

Fundacja – zmiana statutu w związku z działalnością gospodarczą

Czasami fundacja nosi się z zamiarem podjęcia działalności gospodarczej niezwiązanej z działalnością zawartą w statucie. W tej sytuacji pierwszym krokiem jest zmiana statutu. Dopiero wtedy będzie mogła rozpocząć nową działalność. Statut może być zmieniony w każdym czasie, ale taka czynność powinna zostać zgłoszona do KRS-u. Wniosek składa się wyłącznie w formie elektronicznej przez Portal Rejestrów Sądowych. 


PRZYKŁAD
Celem fundacji jest ochrona zdrowia oraz opieka i pomoc społeczna. Takie główne zadania ma wpisane do statutu. W celu dalszego rozwoju musi zebrać nowe fundusze, dlatego zdecydowała się na podjęcie działalności gospodarczej. W związku z tym zamierza świadczyć odpłatnie, prywatne usługi medyczne. Czy fundacja może podjąć taką działalność? 

Odpowiedź:
Tak, może podjąć taką działalność, ponieważ mieści się ona w jej zakresie działalności statutowej.


Data publikacji: 2022-03-16, autor: FakturaXL

ZADAJ PYTANIE DO ARTYKUŁU