Wynagrodzenie urlopowe – jakie składniki wynagrodzenia trzeba wziąć pod uwagę?
Na wynagrodzenie składają się premie kwartalne, półroczne i roczne – każdą z nich należy uregulować w obowiązujących terminach wypłaty. Wszystkie składniki wynagrodzenia przyznawane za okresy przekraczające jeden miesiąc, nie wliczają się do średniej urlopowej. Składniki stałe miesięczne to głównie wynagrodzenie zasadnicze, dodatek funkcyjny, dodatek stażowy, dodatek zmianowy, dodatek za warunki szkodliwe oraz premia regulaminowa.
Do stałych składników za okresy miesięczne zalicza się wynagrodzenie urlopowe o wartości należnej zatrudnionej osobie w miesiącu, kiedy korzysta z przysługującemu mu prawa do urlopu. W sytuacji, gdy w skład wynagrodzenia pracownika wchodzą jedynie składniki o charakterze stałym, nie należy wyznaczyć podstawy wymiaru wynagrodzenia urlopowego. Zamiast tego przyznawane jest mu wynagrodzenie urlopowe w kwocie wskazanej w podpisanej umowie o pracę.
Składniki zmienne za okresy nieprzekraczającego jednego miesiąca to:- wynagrodzenie określone stawką godzinową, akordową albo prowizyjnie,
- premia traktowana jako wartość procentowa od wynagrodzenia,
- wynagrodzenie za pracę w godzinach nocnych, za pełnione dyżury, godziny nadliczbowe,
- premia za oszczędność paliwa.
Składniki zmienne są zaliczane do podstawy urlopowej w łącznej wysokości uregulowanej na rzecz pracownika w okresie 3 miesięcy kalendarzowych, które poprzedzały miesiąc rozpoczęcia urlopu albo w okresie 12 miesięcy kalendarzowych przed miesiącem rozpoczęcia urlopu, gdy kwoty wynagrodzenia zdecydowanie się między sobą różnią. Premia uznaniowa nie ma charakteru roszczeniowego, dlatego nie należy jej traktować jako składnika wynagrodzenia o pracę i wynagrodzenia urlopowego.
Po wyznaczeniu podstawy wymiaru wynagrodzenia urlopowego trzeba jednorazowo podzielić podstawę wymiaru przez liczbę godzin, które przepracowała zatrudniona osoba. W dalszej kolejności należy pomnożyć wyznaczone wynagrodzenie za jedną godzinę pracy przez liczbę godzin, które pracownik spędziłby w pracy, jeżeli nie wykorzystał w danym okresie urlopu wypoczynkowego.
Urlop wypoczynkowy może objąć dwa miesiące. W tej sytuacji nie należy obliczać podstawy wymiaru wynagrodzenia urlopowego oddzielnie za każdy z nich. Trzeba ją wyznaczyć z uwzględnieniem informacji z dwóch miesięcy poprzedzających miesiąc rozpoczęcia urlopu.Zwrot kosztów odwołania z urlopu
Obowiązkiem pracodawcy jest zwrot poniesionych przez pracownika kosztów dotyczących bezpośrednio odwołania z urlopu wypoczynkowego.
Ta zasada odnosi się do następujących sytuacji:- pracownik uregulował płatność za niewykorzystany pobyt w hotelu, ośrodku wczasowym, kwaterze prywatnej, która nie może mu zostać zwrócona,
- pracownik nie brał udziału w opłaconych wycieczkach fakultatywnych,
- pracownik opłacił podróż powrotną związaną z odwołaniem urlopu do miejsca pracy (środek lokomocji nie odgrywa tutaj kluczowego znaczenia).
Ekwiwalent za niewykorzystany urlop
Jednym z obowiązków pracodawcy jest uregulowanie ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop wypoczynkowy. Pod warunkiem że doszło do rozwiązania albo wygaśnięcia stosunku pracy. Rodzaj podpisanej umowy o pracę, czas trwania zatrudnienia, a także przesłanki ustania stosunku pracy nie odgrywają większej roli.
Od tej zasady ustawodawca przewidział kilka wyjątków:- pracownik oddelegowany do pracy poza granicami Polski,
- powołanie pracownika do służby wojskowej,
- powołanie pracownika do wzięcia udziału w przeszkoleniu wojskowym, które będzie trwało ponad 3 miesiące.
W wymienionych sytuacjach pracodawca nie jest zobowiązany do wypłacenia pracownikowi ekwiwalentu. Sytuacja przedstawia się inaczej, jeżeli zatrudnionej osobie przysługuje ubezpieczenie gwarantujące uzyskanie środków za czas urlopu. W takim przypadku nie dochodzi do wypłaty ekwiwalentu, chociaż gdy kwota z ubezpieczenia jest niższa, niż wartość przysługującego ekwiwalentu za urlop, pracodawca ma obowiązek uregulować występującą różnicę. Jeżeli zatrudniona osoba poniesie śmierć, ekwiwalent za niewykorzystany urlop jest zaliczany do praw majątkowych, które otrzymuje małżonek oraz inne osoby mające prawo do świadczenia rentowego po zmarłym pracowniku.
Obliczając ekwiwalent za urlop, należy wziąć pod uwagę składniki za okresy przekraczające 1 miesiąc. Trzeba uzupełnić podstawę wymiaru, gdy zatrudniona osoba nie pracowała w firmie pełnych 3 miesięcy, które nastąpiły przed uzyskaniem prawa do ekwiwalentu.
W celu wyznaczenia ekwiwalentu za urlop należy podzielić średnie wynagrodzenie za 1 dzień przez liczbę godzin zgodną z dobową normą czasu pracy zatrudnionej osoby. Nie można zapomnieć o ekwiwalencie pieniężnym za urlop, który nie został wykorzystany ze stosunku pracy. W praktyce oznacza to, że trzeba pobierać składki oraz zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych.
Od ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop trzeba uregulować składki ZUS, a także zaliczkę na podatek dochodowy, gdyż dla zatrudnionej osoby stanowi ona przychód ze stosunku pracy.
Pracodawca przyznaje ekwiwalent pieniężny także dla pracowników tymczasowych, gdy nie skorzystali oni z urlopu, do którego mają prawo. W takim przypadku wartość ekwiwalentu należy obliczyć poprzez podzielenie wynagrodzenia otrzymywanego przez pracownika w trakcie świadczenia pracy tymczasowej przez liczbę dni pracy, kiedy wynagrodzenie mu przysługiwało.Świadczenie urlopowe
Jeżeli w przedsiębiorstwie pracuje nie więcej niż 20 osób na pełen etat, pracodawca ma możliwość regulowania świadczenia urlopowego dla zatrudnionych osób raz w roku. Ustawodawca wprowadza tutaj warunek, a mianowicie zatrudniona osoba musi wykorzystać bez przerwy 14 kolejnych dni urlopu w ciągu całego roku. Z kolei, gdy mowa o wysokości świadczenia urlopowego, nie jest ona uwarunkowana stażem pracy, zajmowanym stanowiskiem czy sytuacją materialną zatrudnionej osoby. Niedozwolone jest, aby wysokość świadczenia urlopowego była większa od odpisu podstawowego na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych, który obowiązuje w danym roku i równocześnie przypadający na jednego pracownika.
Wysokość świadczenia urlopowego dla osób, które pracują na niepełny etat, zostaje wyznaczona w sposób proporcjonalny do ich czasu pracy.
Zgodnie z obowiązującymi zasadami, świadczenia urlopowe podlegają opodatkowaniu, jednak pracodawca nie musi regulować składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne, gdy wysokość świadczenia urlopowego nie przewyższy odpisu podstawowego na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych. Gdy wysokość świadczenia to kwota wyższa, nadwyżka jest podstawą wymiaru składek na ubezpieczenia. Przedstawione zasady nie odnoszą się do sytuacji, kiedy pracodawca zatrudniający minimum 20 osób na pełen etat, wypłaca świadczenie urlopowe z własnych środków albo z funduszu na cele socjalno-bytowe, które powstają przez jednostki mające zakładowy fundusz świadczeń socjalnych. W omawianej sytuacji świadczenie urlopowe służy jako podstawa składek na ubezpieczenie i podatki.
Od tej zasady występuje jeden wyjątek. Mowa o nauczycielach, którzy mają otrzymywać do końca każdego roku wypłatę świadczenia urlopowego przyznawaną z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych w wysokości odpisu podstawowego. Świadczenie urlopowe jest przyznawane nauczycielom czynnym, nauczycielom, którzy przebywają na urlopach wychowawczych, a także odbywającym płatne urlopy w celu poprawy stanu zdrowia.
Data publikacji: 2023-07-15, autor: FakturaXL
