Niektóre osoby zatrudnione są w firmach w charakterze pracownika tymczasowego na podstawie umowy zawartej pomiędzy pracownikiem tymczasowym, a agencją pracy tymczasowej, z którą dany pracodawca ma podpisaną umowę o współpracy na przekazywanie pracowników. Praca tymczasowa może być świadczona doraźnie, sezonowo i okresowo. Czy pracownik tymczasowy ma prawo do urlopu wypoczynkowego? Ile dni urlopu mu przysługuje?
Pracownik tymczasowy i pracodawca użytkownik – ogólne informacje
Za pracownika tymczasowego uważa się pracownika zatrudnionego przez agencję pracy tymczasowej do wykonywania pracy tymczasowej na rzecz i pod kierownictwem pracodawcy użytkownika.
Za pracodawcę użytkownika uważa się pracodawcę lub inny podmiot niebędący pracodawcą w rozumieniu Kodeksu pracy, którego zadaniem jest wyznaczanie prac do wykonania pracownikowi skierowanemu do pracy przez agencję pracy tymczasowej oraz kontrolowanie wykonania zadań powierzonych temu pracownikowi.
Umowa o pracę pracownika tymczasowego
Praca tymczasowa świadczona jest na podstawie podpisanej umowy o wykonywanie pracy. W ramach zatrudnienia pracownik ma obowiązek wykonywania czynności zawodowych na rzecz pracodawcy użytkownika przez okres wskazany w umowie, który zgodnie z przepisami nie może przekraczać terminów wskazanych w ustawie.
Pracownik tymczasowy zostaje zatrudniony do wykonywania zadań:
mających charakter sezonowy, okresowy i doraźny
których wykonanie w terminie przez pracowników zatrudnionych na stałe w danym zakładzie pracy nie byłoby możliwe
których nie może wykonać pracownik zatrudniony na stałe w danym w zakładzie z uwagi na jego nieobecność w pracy.
Pracownicy tymczasowi zatrudniani są przez agencję pracy tymczasowej:
na podstawie umowy o pracę na czas określony
na podstawie umowy prawa cywilnego na zasadzie kierowania do wykonywania pracy tymczasowej osób niebędących pracownikami agencji.
Umowa o pracę tymczasową – jakie elementy powinna zawierać?
Umowa o pracę tymczasową zawierana pomiędzy pracownikiem tymczasowym, a agencją pracy tymczasowej powinna zawierać między innymi:
określenie stron umowy
datę zawarcia
dane pracodawcy użytkownika
wskazanie okresu wykonywania pracy na rzecz pracodawcy użytkownika.
Każda umowa o pracę tymczasową, pomimo że jest zawarta na czas określony może zostać wypowiedziana.
Pracownik tymczasowy, a prawo do urlopu wypoczynkowego
Pracownik tymczasowy zatrudniony na umowę o pracę ma prawo skorzystać z dni wolnych od pracy w formie urlopu wypoczynkowego. Jednak zasady udzielania urlopu wypoczynkowego dla pracowników tymczasowych są odmienne od tych jakie obowiązują w przypadku pracowników zatrudnionych bezpośrednio przez pracodawcę w stosunku, do których obowiązują przepisy Kodeksu pracy.
Urlop wypoczynkowy pracownika tymczasowego – podstawowe informacje
Każdy pracownik ma prawo do wypoczynku zagwarantowane w przepisach Kodeksu pracy o czasie pracy, dniach wolnych od pracy i urlopach wypoczynkowych. Regulacje dotyczące urlopu wypoczynkowego zawarte w Kodeksie pracy nie dotyczą jednak pracowników tymczasowych, zwłaszcza w zakresie wymiaru urlopu, który nie zależy między innymi od ogólnego stażu pracy danego pracownika tymczasowego. Zasady udzielania urlopów wypoczynkowych pracownikom tymczasowym zostały zawarte w ustawie o zatrudnianiu pracowników tymczasowych z dnia 9 lipca 2003 roku. Wymiar urlopu wypoczynkowego, który dotyczy pracowników tymczasowych ustalany jest za okres miesięczny. Za każdy przepracowany miesiąc u pracodawcy użytkownika, pracownik nabywa 2 dni urlopu.
Na ilość dni urlopowych pracownika tymczasowego nie mają wpływu takie czynniki, jak:
staż pracy
wykształcenie
wymiar zatrudnienia
system czasu pracy obowiązujący u danego pracodawcy.
Za miesiąc uważany jest okres 30 dni.
Maksymalny wymiar czasu urlopu dla danego pracownika tymczasowego wynosi 24 dni niezależnie od tego jaki ma on staż pracy. W przypadku, kiedy pracownika zatrudnia jedna i ta sama agencja i jednocześnie jest on zatrudniony u kilku pracodawców użytkowników, to nabywa urlop u tego pracodawcy użytkownika, u którego jako pierwszego minął mu miesiąc pracy. Taki stan zgodny jest z ustawą o zatrudnianiu pracowników tymczasowych. Podmiotem odpowiedzialnym za udzielenie urlopu wypoczynkowego jest agencja pracy tymczasowej. Pracodawca użytkownik oraz agencja pracy tymczasowej mogą umówić się co do sposobu wykorzystania urlopu wypoczynkowego przez pracownika tymczasowego, czy będzie mógł on wykorzystać przysługujące mu dni urlopu wypoczynkowego w całości, czy w części. Zgodnie z przepisami pracownik, który zostanie skierowany do pracy u danego pracodawcy na okres krótszy niż pół roku może otrzymać ekwiwalent pieniężny zamiast przysługujących mu dni urlopu.
Kwestie związane z urlopem wypoczynkowym pracownika tymczasowego zostały zawarte w art. 17 ustawy o zatrudnianiu pracowników tymczasowych. Przepis ten mówi, że:
1. Pracownikowi tymczasowemu przysługuje urlop wypoczynkowy w wymiarze dwóch dni za każdy miesiąc pozostawania w dyspozycji jednego pracodawcy użytkownika lub więcej niż jednego pracodawcy użytkownika; urlop nie przysługuje za okres, za który pracownik wykorzystał u poprzedniego pracodawcy urlop wypoczynkowy przysługujący na podstawie odrębnych przepisów. 2. Urlopu wypoczynkowego udziela się pracownikowi tymczasowemu w dni, które byłyby dla niego dniami pracy, gdyby nie korzystał z tego urlopu. W przypadku określonym w art. 10 uzgodnienia dotyczące urlopu wypoczynkowego pracownika ust. 2 do pracownika tymczasowego stosuje się przepisy art. 1672 urlop wypoczynkowy na żądanie Kodeksu pracy. 3. W razie niewykorzystania przez pracownika tymczasowego urlopu wypoczynkowego w okresie wykonywania pracy tymczasowej agencja pracy tymczasowej wypłaca pracownikowi tymczasowemu ekwiwalent pieniężny w zamian za ten urlop lub niewykorzystaną jego część. 3a. Agencja pracy tymczasowej nie ma obowiązku wypłacenia ekwiwalentu pieniężnego, o którym mowa w ust. 3, w przypadku gdy strony postanowią o wykorzystaniu urlopu wypoczynkowego w czasie pozostawania pracownika tymczasowego w stosunku pracy na podstawie kolejnej umowy o pracę zawartej z tą samą agencją pracy tymczasowej, w celu powierzenia wykonywania pracy tymczasowej u tego samego pracodawcy użytkownika, u którego była wykonywana taka praca, bezpośrednio przed rozwiązaniem lub wygaśnięciem poprzedniej umowy o pracę z tą agencją.
Jeżeli pracownik świadczy pracę na rzecz danego pracodawcy użytkownika przez okres minimum pół roku, to ma prawo zażądać udzielenia mu urlopu na żądanie.
Wynagrodzenie za urlop wypoczynkowy pracownika tymczasowego
Wynagrodzenie za urlop wypoczynkowy ustala się według przyjętych zasad. W celu jego wyliczenia:
należy podzielić wynagrodzenie wypłacone pracownikowi tymczasowemu za okres 3 miesięcy wykonywania pracy na rzecz tego samego pracodawcy użytkownika poprzedzające miesiąc kalendarzowy, w którym pracownikowi został udzielony czas wolny od pracy w wymiarze przysługującego mu urlopu wypoczynkowego przez liczbę przepracowanych godzin pracy w okresie tych 3 miesięcy
tak otrzymane wynagrodzenie za jedną godzinę wykonywania pracy należy pomnożyć przez liczbę godzin przypadających w czasie wolnym od pracy w dniach, w których pracownik tymczasowy świadczyłby pracę, gdyby nie przebywał na urlopie wypoczynkowym.
Za okres 3 miesięcy uznaje się łącznie okres kolejnych 90 dni, przez które dany pracownik jest zatrudniony na podstawie umowy o pracę lub umów o pracę z agencją pracy tymczasowej, która udziela urlopu wypoczynkowego, która to praca wykonywana jest na rzecz tego samego pracodawcy użytkownika. Okres ten musi przypadać w czasie 6 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc kalendarzowy, w którym pracownik tymczasowy miał czas wolny od pracy w wymiarze jaki odpowiada urlopowi wypoczynkowemu jaki przysługuje temu pracownikowi. Okres kolejnych 90 dni zatrudnienia rozpoczyna się w dniu bezpośrednio poprzedzającym miesiąc, w którym pracownik tymczasowy przebywał na urlopie. W przypadku, gdyby w okresie 6 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym pracownik tymczasowy miał czas wolny od pracy w formie urlopu wypoczynkowego w wymiarze jaki mu przysługuje, pracownik był zatrudniony wyłącznie na podstawie umowy o pracę lub umów o pracę, które swoim zasięgiem obejmują miesiąc kalendarzowy lub wielokrotność miesiąca, to okres 3 miesięcy będzie obejmował łącznie okres kolejnych 3 miesięcy kalendarzowych. Jeżeli pracownik tymczasowy jeszcze przed skorzystaniem z udzielonego mu przysługującego urlopu wypoczynkowego otrzymał wynagrodzenie za okres krótszy niż 3 miesiące, to wynagrodzenie za urlop wypoczynkowy powinno stanowić wynagrodzenie wypłacane w czasie faktycznie przepracowanym.
Ekwiwalent pieniężny zamiast dni wolnych od pracy
W sytuacji, kiedy pracownik tymczasowy nie wykorzysta urlopu wypoczynkowego lub jego części w okresie wykonywania pracy, to agencja pracy tymczasowej powinna wypłacić mu ekwiwalent pieniężny naliczany wg określonych zasad:
zatrudnienie w pełnym wymiarze czasu pracy – 1 dzień urlopu liczony jako 8 godzin
zatrudnienie w niepełnym wymiarze czasu pracy – 1 dzień urlopu, to liczba godzin ustalona proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy przy założeniu, że za podstawę należy uznać 8 godzin. Niepełne godziny urlopu należy zaokrąglić w górę do pełnych godzin.
Powyższe zasady mają zastosowanie, jeżeli trzeba ustalić wysokość ekwiwalentu pieniężnego za jeden dzień urlopu wypoczynkowego w przypadku, kiedy wymiar czasu pracy zmieniał się w trakcie okresu zatrudnienia.
Wysokość ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy pracownika tymczasowego ustala się następująco:
sumuje się kwoty wypłaconych wynagrodzeń w okresie 3 miesięcy poprzedzających miesiąc, w którym pracownik tymczasowy miał wypłacony ekwiwalent pieniężny, które przypadają w okresie 6 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc wypłaty tego ekwiwalentu
otrzymany wynik należy podzielić przez liczbę godzin, w czasie których pracownik tymczasowy wykonywał pracę w wymienionym powyżej czasie
otrzymaną kwotę wynagrodzenia za jedną godzinę wykonywania pracy tymczasowej należy pomnożyć przez liczbę godzin urlopu wypoczynkowego, za które ma być wypłacany ekwiwalent.
Podsumowanie
Pracownika tymczasowego zatrudnia agencja pracy tymczasowej na zlecenie pracodawcy użytkownika. Taki pracownik ma prawo do skorzystania z czasu wolnego od pracy w formie urlopu wypoczynkowego. Za każdy przepracowany miesiąc należą się 2 dni urlopu. Jeżeli pracownik tymczasowy nie wykorzysta przysługujących mu dni urlopu wypoczynkowego, to przysługuje mu za te dni ekwiwalent pieniężny, który wypłaca agencja pracy tymczasowej.
