Niektórym przedsiębiorcom czasami zdarzy się wystawić fakturę po terminie lub księgować dokumenty sprzedażowe z opóźnieniem, co jest czynnością niedozwoloną, za którą grożą konsekwencje karne. Jeżeli urząd skarbowy wykryje takie zaniedbanie, to może wobec podatnika wszcząć postępowanie karne skarbowe.
Czym jest faktura VAT? Termin na wystawienie faktury VAT
Podstawowym dokumentem sprzedażowym jest faktura VAT, która potwierdza zawarcie umowy sprzedaży. Faktura może być wystawiona zarówno w formie papierowej, jak i elektronicznej. Pozwala rozliczyć podatek VAT, określa moment powstania obowiązku podatkowego, pod warunkiem, że zostanie wystawiona w terminie, a także wskazuje kwotę podatku należnego VAT.
Podatnik ma obowiązek wystawić fakturę w przypadku:
sprzedaży oraz dostawy towarów i świadczenia usług jakie dokonywane są przez podatnika na rzecz innego płatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze bądź na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem
sprzedaży wysyłkowej na terytorium kraju
sprzedaży wysyłkowej z i na terytorium kraju
wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów (WNT)
otrzymania przez podatnika całości lub części zapłaty przed dokonaniem czynności, o których mowa jest powyżej z wyłączeniem przypadku, kiedy zapłata dotyczy WNT lub czynności, dla których obowiązek podatkowy powstał w chwili wystawienia faktury.
Zgodnie z art. 106i ust. 1 ustawy o VATfakturę wystawia się w terminie nie późniejszym niż 15 dzień miesiąca następującego po miesiącu, w którym miała miejsce dostawa towaru lub została wykonana usługa. Podatnik zobowiązany jest też w tym terminie do wystawienia faktury na żądanie klienta będącego osobą fizyczną nie prowadzącą działalności gospodarczej. Wymieniona osoba musi zgłosić żądanie wystawienia dokumentu w terminie do końca miesiąca, w którym została zawarta transakcja sprzedaży. Zgłoszenie w późniejszym terminie oznacza, że podatnik powinien wystawić fakturę w terminie 15 dni liczonych od dnia zgłoszenia. Od 1 stycznia 2020 roku fakturę do paragonu można wystawić tylko w sytuacji, kiedy paragon zawiera NIP nabywcy.
Inne terminy obowiązujące przy wystawianiu faktur
Faktury można wystawiać jeszcze w innych terminach, które zależą między innymi od rodzaju świadczonych usług.
Fakturę można sporządzić w terminie do:
30 dnia licząc od dnia wykonania usługi – usługi budowlane i usługi budowlano-montażowe
60 dnia licząc od dnia wydania towaru – usługi polegające na dostawie książek drukowanych z wyłączeniem map, ulotek, gazet, czasopism i magazynów
90 dnia licząc od dnia wykonania czynności – usługi polegające na drukowaniu książek z wyłączeniem map, ulotek, gazet, czasopism i magazynów
7 dnia liczonego od określonego w umowie dnia zwrotu opakowania
z upływem terminu płatności – dostawy energii elektrycznej, cieplnej lub chłodniczej oraz gazu przewodowego, świadczenie usług telekomunikacyjnych, najmu, dzierżawy, leasingu, ochrony osób, usługi ochrony, dozoru i przechowywania mienia, stała obsługa prawna i biurowa, dystrybucja energii elektrycznej, cieplnej lub chłodniczej oraz gazu przewodowego z wyłączeniem usług będących importem usług.
Zasady obowiązujące przy wystawianiu faktur
Art. 106a – 108 ustawy o podatku od towarów i usług zawiera wskazania dotyczące zasad jakimi należy kierować się przy fakturowaniu. Zgodnie z przepisami podatnik, który dokonuje sprzedaży ma obowiązek wystawienia faktury po dokonanej czynności sprzedaży lub w razie konieczności jeszcze przed tym zanim dojdzie do transakcji. Faktura wystawiona po terminie rodzi negatywne skutki podatkowe po stronie sprzedawcy. Dla nabywcy towaru/usługi, faktura po terminie nie ma żadnych poważnych negatywnych skutków.
Faktura wystawiona po terminie – konsekwencje
Zgodnie z przepisami, prawo do odliczenia podatku VAT powstaje w miesiącu otrzymania faktury lub w jednym z dwóch kolejnych okresów rozliczeniowych. Jeżeli faktura zostanie wystawiona po terminie, to przedsiębiorca i tak ma obowiązek rozliczyć ją w miesiącu powstania obowiązku podatkowego.
W przypadku, kiedy sprzedawca wystawi fakturę w terminie późniejszym niż 15 dzień miesiąca następującego po miesiącu, w którym miała miejsce dostawa towaru lub została wykonana usługa, to wystawiony dokument nie będzie wyznacznikiem powstania obowiązku podatkowego. W tej sytuacji obowiązek podatkowy powstanie w terminie określonym ustawą. Jeżeli podatnik nie wystawił faktury lub wystawił ją później, po terminie, to obowiązek podatkowy powstanie w momencie upływu terminu wystawienia faktury. W przypadku, gdyby taki termin nie został podany, to pod uwagę bierze się datę po upływie terminu płatności. Przykładowo, jeżeli podatnik powinien wystawić fakturę do 15 kwietnia w stosunku do usługi wykonanej w marcu, a wystawił ją dopiero 11 maja, to w takiej sytuacji obowiązek podatkowy powstanie 15 kwietnia. Podatek należny VAT powinien zostać rozliczony za miesiąc, w którym powstał obowiązek podatkowy, czyli za marzec.
Gdyby podatek VAT został rozliczony w inny sposób, to taka sytuacja mogłaby doprowadzić do zaniżenia podatku, zawyżenia kwoty zwrotu lub kwoty do przeniesienia na następny okres rozliczeniowy. Takie sytuacje mogą spowodować, że urząd skarbowy nałoży na podatnika sankcje w wysokości 30% powstałego zawyżenia lub zaniżenia zobowiązania podatkowego. Podatnik może uniknąć sankcji karno-skarbowych przewidzianych za wystawienie faktury po terminie, jeżeli wykaże dane zobowiązanie w rozliczeniu za miesiąc, w którym powstał obowiązek podatkowy w VAT.
Faktura po terminie – skutki karno-skarbowe
Art. 54. KKS Uchylanie się od opodatkowania
§ 1. Podatnik, który uchylając się od opodatkowania, nie ujawnia właściwemu organowi przedmiotu lub podstawy opodatkowania lub nie składa deklaracji, przez co naraża podatek na uszczuplenie podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych albo karze pozbawienia wolności, albo obu tym karom łącznie. § 2. Jeżeli kwota podatku narażonego na uszczuplenie jest małej wartości, sprawca czynu zabronionego określonego w § 1 podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych. § 3. Jeżeli kwota podatku narażonego na uszczuplenie nie przekracza ustawowego progu, sprawca czynu zabronionego określonego w § 1 podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe.
Podatnik, który nie wystawi faktury, ale ujmie ją w pliku JPK_V7 i rozliczy podatek należny za dokonaną transakcję podlega karze z art. 62 par. 1 KKS Niedopełnianie obowiązków w zakresie wystawiania faktur i rachunków za wykonane świadczenia
Kto wbrew obowiązkowi nie wystawia faktury lub rachunku, wystawia je w sposób wadliwy albo odmawia ich wydania podlega karze grzywny do 180 stawek dziennych.
Faktura po terminie – konsekwencje dla nabywcy
W zasadzie nabywca towaru/usługi nie ponosi żadnych dotkliwszych konsekwencji związanych z otrzymaniem faktury po terminie. Nabywca dzięki fakturze dokumentującej nabycie towarów ma prawo odliczyć VAT w rozliczeniu za miesiąc, w którym otrzymał fakturę lub w rozliczeniu za następny miesiąc, pod warunkiem, że otrzymał towar. Zasadniczo faktura otrzymana po terminie nie ma większego wpływu na termin odliczenia podatku. Zgodnie z orzecznictwem podatkowym, nabywca towaru ma prawo do odliczenia podatku aż do chwili, w której upłynie termin przedawnienia się zobowiązania podatkowego, którego dotyczy dana faktura, czyli będzie to dopiero po upływie 5 lat liczonych od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku. Dla nabywcy otrzymanie faktury po terminie przekłada się na opóźnienie skorzystania z możliwości prawa do zmniejszenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. W konsekwencji nabywca zmuszony jest do zapłaty do urzędu skarbowego wyższej kwoty zobowiązania podatkowego wykazanej w pliku JPK_V7 za miesiąc, w którym faktura powinna trafić do nabywcy.
