Rolnicy a VAT
Ustawa o VAT wskazuje, że działalność rolnicza oraz gospodarcza traktowane są na takich samych zasadach.
Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT podatnikami podatku są osoby prawne, osoby fizyczne i jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej prowadzące samodzielnie działalność gospodarczą (cel albo rezultat nie odgrywa żadnego znaczenia).
Art. 15 ust. 2 ustawy wskazuje, że określenie działalność gospodarcza odnosi się do działalności:- producentów,
- handlowców,
- usługodawców: podmioty pozyskujące zasoby naturalne i rolników.
Ustawa o VAT przekazuje inną definicję działalności rolniczej. Zgodnie z którą za taki rodzaj działalności rozumie się na przykład produkcję warzywniczą, produkcję roślin ozdobnych, grzybów uprawnych i sadowniczą, chów, hodowlę zwierząt, ptactwa oraz owadów użytkowych, chów i hodowlę ryb (art. 1 pkt 15).
Art. 2 pkt 21 ustawy o VAT wyznacza zakres usług rolniczych. Do tej grupy można dodać usługi związane z rolnictwem i chowem oraz hodowlą zwierząt, oraz wynajem i dzierżawę maszyn i urządzeń rolniczych, bez ich obsługi (PKWiU 77.31.10.0).
Reasumując, przepisy traktują rolników w taki sam sposób, jak pozostałych przedsiębiorców, czyli nakładają na nich obowiązek używania kasy fiskalnej z pewnymi wyjątkami.Czy rolnicy ryczałtowi mogą podlegać zwolnieniu?
Nie każdy rolnik, który zajmuje się sprzedażą owoców, warzyw, serów i innych produktów ma obowiązek posiada kasy fiskalnej umożliwiającej dokumentację transakcji. Dla wybranych podmiotów można zastosować zwolnienie, oczywiście, pod warunkiem że spełnione zostaną wszystkie przesłanki wyznaczone przez ustawodawcę.
Rozporządzenie ministra finansów z dnia 22 grudnia 2021 roku w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących wskazuje, że obowiązek ewidencjonowania w danym roku podatkowym, maksymalnie do 31 grudnia 2023 roku dotyczy czynności wskazanych w załączniku do tego rozporządzenia („Czynności zwolnione z obowiązku ewidencjonowania”).
Jednym z podmiotów, które mogą skorzystać ze zwolnienia, są właśnie rolnicy ryczałtowi. Kasa fiskalna nie jest wymagana dla dostawy produktów rolnych i świadczenia usług rolniczych przez rolników ryczałtowych, którym przysługuje zwolnienie od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy o VAT (§ 2 ust. 1 rozporządzenia w związku z pozycją 46 załącznika).
Oprócz zwolnienia od podatku rolnikom przysługują również inne zwolnienia od:- rejestracji do celów VAT jako czynni podatnicy tego podatku (na druku VAT-R),
- wystawiania faktur VAT,
- składania deklaracji rozliczeniowych w tym podatku,
- prowadzenia ewidencji sprzedaży i zakupów.
Jeżeli rolnikowi przysługuje zwolnienie od podatku, nie ma obowiązku korzystania z kasy fiskalnej.
Jednak w sytuacji, kiedy podatnik nie chce dłużej być rolnikiem ryczałtowym albo doszło do utracenia tego statusu, zwolnienie mu nie przysługuje i ma obowiązek używania kasy fiskalnej do rejestracji sprzedaży.
Jeżeli za dostawę produktów rolnych i świadczenie usług rolniczych odpowiadają podmioty, które nie są rolnikami ryczałtowymi, mają obowiązek regulowania podatku VAT na zasadach ogólnych. Taka sama zasada odnosi się do przypadków, kiedy podmiot ma taki status, jednak prowadzi działalność, która nie daje mu prawa skorzystania ze zwolnienia dedykowanego dla rolników ryczałtowych (na przykład odnosi się to do sprzedaży płodów rolnych, które nie pochodzą z jego produkcji). Niniejsza sprzedaż podlega rejestracji na kasie fiskalnej, z zastrzeżeniem, że istnieje inne zwolnienie o charakterze przedmiotowym albo można zastosować zwolnienie podmiotowe ze względu na wielkość sprzedaży.Pozostałe zwolnienia przedmiotowe
Zgodnie z § 2 ust. 1 rozporządzenia, zwolnienie od obowiązku ewidencjonowania z wykorzystaniem kas fiskalnych (czyli zakupu kasy fiskalnej dla rolnika) przysługuje podmiotom, które nie są rolnikami ryczałtowymi. Informacje, na które należy zwrócić szczególną uwagę to:- 1 załącznik – dotyczy usług związanych z rolnictwem i chowem, a także hodowlą zwierząt (nie dotyczy usług weterynaryjnych) – poza usługami podkuwania koni (PKWiU ex 01.62.10.0),
- 38 załącznik – dotyczy dzierżawy gruntów oraz oddania gruntów w użytkowanie wieczyste,
- 49 załącznik – dotyczy dostawy towarów i świadczenia usług przez koła gospodyń wiejskich, zgodnie z ustawą z 9 listopada 2018 r. o kołach gospodyń wiejskich, jeżeli koło gospodyń wiejskich prowadzi uproszczoną ewidencję przychodów i kosztów na podstawie 24 tej ustawy.
Zwolnienie uwarunkowane wielkością obrotów
Jeżeli powyższe warunki nie zostaną spełnione, nie oznacza to obowiązku nabycia i używania kasy fiskalnej. Istnieje bowiem możliwość zastosowania podmiotowego zwolnienia z kas rejestrujących. Zostaje przyznane na podstawie § 3 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia – podatnicy, u których wartość sprzedaży netto, która odbyła się na rzecz osób prywatnych i rolników ryczałtowych we wcześniejszym roku podatkowym nie może być większa od kwoty 20 000 zł. Ze zwolnienia korzystają zarówno rolnicy ryczałtowi, jak i podmioty, które nie uzyskały takiego statusu.
Zwolnienie podmiotowe jest dedykowane dla podatników, którzy zajmują się wspomnianą już sprzedażą (czyli prowadzili ją w roku wcześniejszym) oraz tych, którzy zaczynają ją w danym roku kalendarzowym. Należy mieć świadomość, że w drugiej sytuacji limit zwolnienia zostaje obliczony w sposób proporcjonalny do okresu, kiedy miała miejsce sprzedaż.
Obowiązkiem podatnika jest kontrola wartości sprzedaży. Kiedy limit zostanie przekroczony, wiąże się to z obowiązkiem nabycia i rejestracji transakcji na kasie fiskalnej. Trzeba mieć świadomość, że nowe obowiązki nie wchodzą w życie od razu, ale podatnik ma na to 2 miesiące, liczone od momentu przekroczenia limitu.
Po nabyciu kasy fiskalnej można starać się o uzyskanie częściowej rekompensaty zakupu – do 90% ceny zakupu urządzenia, jednak maksymalnie 700 zł. Przysługująca ulga dla kas jest przydzielana zgodnie z art. 111 ust. 4 ustawy o VAT.
Ulga jest dedykowana także dla podmiotów, które prowadzą gospodarstwa agroturystyczne, pod warunkiem że nabywają kasę fiskalną ze względu na oferowanie klientom usług związanych z wyżywieniem – zgodnie z § 4 pkt 2 lit. i rozporządzenia.
W przypadku braku usług agroturystycznych rolnikom przysługuje zwolnienie od kasy tylko, pod warunkiem, gdy pobierają opłatę za świadczone usługi w formie innej niż gotówka – akceptowany jest, chociażby przelew na wskazany rachunek bankowy.Kto nie może skorzystać ze zwolnienia z kasy fiskalnej?
Jeżeli przedsiębiorca sprzedaje towary albo usługi, które wymagają ewidencjonowania, nie mają możliwości zastosowania zwolnienia.Ta zasada dotyczy na przykład:
- gazu płynnego,
- części do silników spalinowych,
- nadwozia do pojazdów silnikowych,
- sprzętu radiowego, telewizyjnego i telekomunikacyjnego,
- perfum i wody toaletowej,
- usług: przewozu osób oraz ich bagażu podręcznego taksówkami, naprawy pojazdów silnikowych oraz motorowerów, doradztwa podatkowego, świadczone przez stacjonarne placówki gastronomiczne, w tym również sezonowo, fryzjerskie, kosmetyczne i kosmetologiczne.
Pełna lista towarów i usług, dla których nie można zastosować zwolnienia, widnieją w art. 4 rozporządzenia z 28 grudnia 2018 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących.
W przypadku wymienionych podmiotów wartość osiąganych obrotów nie odgrywa żadnego znaczenia – mają obowiązek nabycia i używania kas fiskalnych.
Data publikacji: 2024-03-10, autor: FakturaXL
