Kwota wolna od podatku dla rolników prowadzących działalność gospodarczą
Podatek PIT nie obejmuje swoim zakresem działalności rolniczej. Jednocześnie rolnik ma prawo dodatkowo prowadzić inną działalność niż rolnicza, która będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Pozarolnicza działalność gospodarcza, to działalność prowadzona na terytorium Polski przez osoby fizyczne zgodnie z przepisami ustawy Prawo przedsiębiorców po wyłączeniu wspólników spółek prawa handlowego, a także osób prowadzących działalność w oparciu o wolny zawód:
zgodnie z przepisami o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne
z której przychody uważane są za przychody z działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Działalność gospodarcza prowadzona przez rolnika
Nic nie stoi na przeszkodzie, aby rolnik dodatkowo oprócz działalności rolniczej podjął się prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej. Należy jednak wiedzieć, że kierowanie obydwoma działalnościami rodzi pewnego rodzaju skutki związane z ubezpieczeniem społecznym rolników.
W ustawie o ubezpieczeniu społecznym rolników zostały wskazane okoliczności, kiedy rolnik ubezpieczony w Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (KRUS) może dodatkowo podjąć się prowadzenia działalności gospodarczej nie tracąc przy tym prawa do ubezpieczenia rolniczego. W tej sytuacji obowiązuje zasada, że działalność gospodarcza objęta ubezpieczeniem ZUS stoi na pierwszym miejscu przed działalnością rolniczą podlegającą pod KRUS. Jeżeli zostaną spełnione określone warunki, to rolnik może prowadzić działalność gospodarczą i nie musi koniecznie rezygnować z ubezpieczenia KRUS na rzecz ZUS-u.
Zgodnie z przepisami, jeżeli rolnik lub domownik podlegający pod ubezpieczenie społeczne rolników w pełnym zakresie nieprzerwanie przez okres co najmniej 3 lat podejmie prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej lub zacznie współpracować przy jej prowadzeniu, to może w dalszym ciągu podlegać pod rolnicze ubezpieczenie społeczne rolników, ale tylko wtedy, kiedy zostaną spełnione łącznie niżej wymienione warunki:
złoży w Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego oświadczenie o kontynuowaniu ubezpieczenia w terminie 14 dni od dnia rozpoczęcia wykonywania pozarolniczej działalności gospodarczej lub podjęcia współpracy przy jej prowadzeniu
jednocześnie nadal będzie prowadził działalność rolniczą lub będzie stale pracował w gospodarstwie rolnym w skład, którego wchodzą użytki rolne powyżej 1 ha przeliczeniowego, lub będzie pracował w dziale specjalnym
nie jest pracownikiem i nie pozostaje w stosunku służbowym
nie ma ustalonego prawa do emerytury lub renty bądź do świadczeń z ubezpieczeń społecznych
kwota należnego podatku dochodowego za poprzedni rok podatkowy od przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej nie przekroczy w 2023 roku wartości 4 088 zł.
Podsumowując, rolnik może prowadzić pozarolniczą działalność gospodarczą opodatkowaną podatkiem PIT nie tracąc przy tym prawa do ubezpieczenia społecznego rolników KRUS między innymi pod warunkiem, że roczna kwota podatku należnego nie przekroczy wartości 4 088 zł kwoty granicznej. Zgodnie z art. 5a ust. 3 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 roku o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U. z 2023 roku, poz. 208 z późn. zm.) rolnik lub domownik podlegający pod ubezpieczenie społeczne rolników i prowadzący jednocześnie pozarolniczą działalność gospodarczą zobowiązany jest do złożenia do KRUS-u do dnia 31 maja za rok poprzedni zaświadczenia z właściwego urzędu skarbowego lub oświadczenia o tym, że kwota należnego podatku dochodowego za poprzedni rok podatkowy naliczonego od przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej nie przekroczyła rocznej kwoty granicznej.
Czym jest roczna kwota graniczna?
Roczna kwota graniczna jest kwotą graniczną podatku dochodowego od przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej, która dotyczy jedynie rolników należących do KRUS, którzy dodatkowo prowadzą pozarolniczą działalność gospodarczą.
Roczna kwota graniczna ogłaszana jest w drodze obwieszczenia przez ministra właściwego do spraw rozwoju wsi w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”. Obecnie w 2023 roku wynosi 4 088 zł i została podana w obwieszczeniu z dnia 25 kwietnia 2023 roku. Kwota graniczna jest w każdym roku poddawana waloryzacji za pomocą wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem, jaki zostanie określony w ustawie budżetowej za rok, którego dotyczy kwota, ustawie o prowizorium budżetowym lub projektach budżetu, jeżeli właściwe ustawy nie zostały jeszcze uchwalone.
Roczna kwota graniczna – zasady jej ustalania
Należny podatek dochodowy wyliczany jest przez przemnożenie właściwej stawki podatku z podstawą opodatkowania. W związku z tym tak ważne jest ustalenie podstawy opodatkowania z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej. W przypadku rolników prowadzących dodatkowo pozarolniczą działalność gospodarczą najważniejsze jest, aby kwota rocznego należnego podatku dochodowego nie przekroczyła kwoty granicznej. Znaczenia nie ma tu wybrana forma opodatkowania, ponieważ limit jest jednakowy dla wszystkich form.
Wysokość podstawy opodatkowania wyliczana jest zawsze zgodnie z podstawowymi zasadami z uwzględnieniem wszystkich ulg i zwolnień oraz kwoty wolnej od podatku, która obecnie po wprowadzeniu przepisów Polskiego Ładu wynosi 30 000 zł w rozliczeniu rocznym. Należy jednak pamiętać, że można ją stosować wyłącznie przy prowadzeniu działalności gospodarczej opodatkowanej na podstawie zasad ogólnych. Podatnik, który wybrał opodatkowanie w formie podatku liniowego lub ryczałtu ewidencjonowanego nie skorzysta z kwoty wolnej od podatku.
PRZYKŁAD 1 Rolnik korzystający z ubezpieczenia w KRUS zdecydował się na prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej na zasadach ogólnych. Roczny przychód z działalności wyniósł 28 000 zł. Czy rolnik utraci prawo do ubezpieczenia w KRUS?
Odpowiedź: Rolnik nie utraci prawa do ubezpieczenia w KRUS. Nie zapłaci też podatku dochodowego od osób fizycznych, ponieważ dochód jaki osiągnął jest niższy od kwoty wolnej od podatku.
PRZYKŁAD 2 Rolnik ubezpieczony w Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego rozpoczął dodatkowo prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej. Jako formę opodatkowania wybrał ryczałt ewidencjonowany. Czy rolnik może zastosować kwotę wolną od podatku?
Odpowiedź: W związku z wyborem ryczałtu ewidencjonowanego jako formy opodatkowania, rolnik nie może zastosować kwoty wolnej od podatku, ponieważ nie dotyczy ona ryczałtu. Rolnik ma obowiązek odprowadzić podatek już od pierwszej sprzedaży. Prawo do ubezpieczenia KRUS zachowa, jeżeli roczna kwota podatku należnego nie przekroczy kwoty granicznej.
Podsumowanie
Rolnik, który rozpocznie prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej ma prawo do ustalenia podstawy opodatkowania na takiej samej zasadzie jak każda osoba fizyczna. Może więc uwzględnić kwotę wolną od podatku pod warunkiem, że jako formę opodatkowania działalności wybrał zasady ogólne. Jednocześnie prawo do ubezpieczenia społecznego w KRUS zachowuje do momentu, kiedy roczna kwota podatku należnego nie przekroczy kwoty granicznej.
Rolnik prowadzi działalność na karcie podatkowej gdzie miesięczna kwota opodatkowania została ustalona przez naczelnika US na 550 zł miesięcznie - działalność prowadzi przez 1 miesiąc w trakcie żniw zbierając kombajnem zboża - ile wynosi podatek należny do wykazania w KRUS?
