Czym jest Fundusz Ochrony Rolnictwa?
Fundusz Ochrony Rolnictwa to osobny rachunek bankowy monitorowany przez Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa.
Do dochodów zaliczane zostają:- wpłaty na Fundusz regulowane przez podmioty skupujące,
- odsetki od środków gromadzonych w formie depozytu u ministra właściwego do spraw finansów publicznych,
- środki finansowe odzyskane przez KOWR na skutek wykonanych postępowań upadłościowych od niewypłacalnych podmiotów skupujących, na rzecz Funduszu z tytułu roszczeń po wypłacie producentom rolnym rekompensat.
Zgodnie z ustawą z dnia 9 maja 2023 roku o Funduszu Ochrony Rolnictwa, obowiązek regulowania wpłat na Fundusz ciąży na podmiotach skupujących, będących podatnikami podatku od towarów i usług. Wpłaty należy naliczać w wysokości 0,125% wartości produktów rolnych bez podatku od towarów i usług, wyznaczonych w załączniku I do Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, nabytych od producentów rolnych, zgodnie z ustawą o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności.
Faktura VAT i faktura VAT RR stanowią podstawę do wyznaczania wartości produktów rolnych bez podatku od towarów i usług uzyskanych od producenta rolnego (wartości muszą zostać uwzględnione w deklaracjach podatkowych).
Wpłaty należy regulować od II kwartału 2024 roku za okres od dnia 1 stycznia do dnia 31 marca 2024 roku.
Wnioski o rekompensatę składa się od 1 lutego do maksymalnie 31 marca – dotyczy niewypłacalnych podmiotów z 2023 roku.
Niewypłacalny podmiot, syndyk albo inna osoba zarządzająca majątkiem podmiotu ma obowiązek dostarczyć do Dyrektora Generalnego KOWR wykaz producentów rolnych, którym nie przekazano zapłaty za produkty rolne. Wykaz dostarcza się w terminie dwóch miesięcy, liczonych od daty niewypłacalności tego podmiotu.Jakie trudności napotkają przedsiębiorcy?
Ustawa dokładnie precyzuje cel, zakres oraz warunki występowania daniny, jednak nowe przepisy i zasady budzą wątpliwości nie tylko przedsiębiorców, ale także ekspertów. Problem tkwi w tym, iż podmioty, które mają obowiązek regulowania wpłat na Fundusz, nie są do końca zgodne z pierwotnym założeniem ustawodawcy względem niniejszego projektu. Obowiązek spoczywa na podmiotach prowadzących skup, przechowywanie, obróbkę albo przetwórstwo produktów rolnych (podmioty skupiające, pod warunkiem że są podatnikami VAT).
W tym miejscu chcemy wyraźnie podkreślić, że obowiązek odnosi się jedynie do nabycia produktów rolnych od producenta rolnego. Na wysokość wpłaty wpływa wartość nabytych od producenta rolnego towarów, biorąc pod uwagę dane wprowadzone na fakturę VAT oraz VAT RR.
Obowiązek regulowania dzianiny nie dotyczy innych zdarzeń, do których zalicza się przyjęcie towaru na przechowanie lub przetworzenie. Jak to rozumieć? Podmiot skupujący nie powinien mieć obowiązku regulowania wpłaty, jeżeli nie zakupi towaru od rolnika.
Następny problem wynikający z błędnego rozumienia przepisów dotyczy samego pojęcia „podmiot prowadzący skup”. Literatura może myląco kierować do tego, iż podmiotem skupiającym jest każdy, kto nabywa towary od producenta rolnego. Przepisy mogą sugerować, iż wpłat na fundusz muszą dokonywać także przedsiębiorstwa odpowiadające za przetwórstwo produktów rolnych, nabywanych od rolników w celu kontynuacji przetwarzania oraz sieci handlowe, które nabywają towary od rolników. Niniejsze kwestie omawiano w trakcie prac nad ustawą oraz przez przedstawicieli handlu w momencie posiedzenia sejmowej komisji rozwoju rolnictwa i wsi, która miała miejsce w maju 2023 roku.
Proces legislacyjny nie dostarczył wymaganych odpowiedzi. Spieszy z nimi Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa, który informuje, że podmioty prowadzące skup odnoszą się także do sieci handlowych, które zajmują się nabyciem produktów od producentów rolnych bez względu na ilość rolników, którzy niniejsze produkty dostarczają. Interpretacja jest uwarunkowana ustawą o Funduszu Ochrony Rolnictwa.
Problematyczny może okazać się także brak kwoty wolnej od daniny. Jak należy to rozumieć? Wszystkie podmioty określane jako prowadzące skup, są zobligowane do regulowania wpłat na rzecz Funduszu Ochrony Rolnictwa. Treść uzasadnienia do ustawy wskazuje na inny zakres zobowiązań, które potwierdzają wpłaty na FOR. Można stwierdzić, iż ustawodawca planował objąć daniną pośredników, do których można zaliczyć przetwórców rolnych oraz podmioty zajmujące się magazynowaniem żywności, zamiast sprzedawców detalicznych stanowiących szeroki zakres.
Reasumując, obowiązkowe daniny przedsiębiorców sprzedających nabyte od rolników produkty rolne budzą wiele wątpliwości. Warto przede wszystkim dokładnie zapoznać się z przepisami i szukać w nich odpowiedzi na ewentualne pytania. Należy pamiętać, iż środki zgromadzone w ramach Funduszu rekompensują producentom rolnym brak zapłaty za produkty rolne zbyte niewypłacalnemu podmiotowi skupującemu.
Data publikacji: 2024-03-11, autor: FakturaXL
